विरेचन ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढले जातात. हे विविध मार्गांनी केले जाऊ शकते, ज्यात आयुर्वेदिक उपचार, औषधे आणि आहारातील बदल यांचा समावेश होतो. विरेचन हे एक प्रकारचे निर्जंतुकीकरण आहे जे मल मलबत्तींपासून मुक्त करण्यासाठी केले जाते. हे खाजगी आणि सुरक्षित ठिकाणी केले पाहिजे.
विरेचन कसे करावे? – Virechana Treatment Kase Karave
Table of Contents
विरेचन ही एक प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे शरीरातून मल बाहेर टाकला जातो. विरेचन दोन प्रकारे केले जाऊ शकते:
- प्राकृतिक विरेचन: हे शरीराच्या नैसर्गिक हालचालींद्वारे होते. जेव्हा अन्न पचते तेव्हा ते लहान आतड्यातून मोठ्या आतड्यात जाते. मोठ्या आतड्यात, मल तयार होते. मल मळमळ आणि विष्ठाद्वारे बाहेर टाकला जातो.
- औषधोपचार विरेचन: हे औषधे, द्रव किंवा इतर पद्धती वापरून केले जाते. औषधोपचार विरेचन अनेकदा अशा परिस्थितींमध्ये वापरले जाते जेव्हा प्राकृतिक विरेचन कठीण किंवा अशक्य असते. उदाहरणार्थ, औषधोपचार विरेचन कर्करोगाच्या उपचारादरम्यान किंवा बद्धकोष्ठता असलेल्या लोकांमध्ये वापरले जाऊ शकते.
विरेचन करण्याच्या काही पद्धती खालीलप्रमाणे आहेत:
प्राकृतिक विरेचन वाढवण्यासाठी
- पोटभर जेवण घ्या: जेवणाच्या आधी भरपूर पाणी प्या. हे तुमचे पोट भरवेल आणि विरेचन होण्यास मदत करेल.
- नियमित व्यायाम करा: व्यायाम तुमच्या पचनसंस्थेच्या हालचालींना उत्तेजित करू शकतो आणि विरेचन होण्यास मदत करू शकतो.
- भरपूर द्रव पदार्थ प्या: भरपूर पाणी पिणे तुमचे शरीर हायड्रेटेड ठेवण्यास मदत करेल आणि मल मऊ होण्यास मदत करेल.
- फायबरयुक्त पदार्थ खा: फायबरयुक्त पदार्थ, जसे की फळे, भाज्या आणि संपूर्ण धान्ये, तुमचे मल मऊ होण्यास मदत करू शकतात.
औषधोपचार विरेचन
- मलमळ: हे एक औषध आहे जे मल मऊ करते आणि विरेचन होण्यास मदत करते.
- द्रव: हे एक द्रव आहे जे मल मऊ करते आणि विरेचन होण्यास मदत करते.
- कॉलोनोस्कोपी: हे एक वैद्यकीय प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये डॉक्टर तुमच्या मोठ्या आतड्यात एक पातळ नळ घालतात. नळाद्वारे पाणी आणि हवा सोडली जाते, ज्यामुळे मल हलविला जातो आणि बाहेर टाकला जातो.
- जर तुम्हाला विरेचन करण्यात अडचण येत असेल, तर तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. ते तुम्हाला तुमची विशिष्ट परिस्थितीसाठी सर्वोत्तम विरेचन पद्धत सुचवू शकतात.
आयुर्वेदिक उपचारांमध्ये विरेचन करण्यासाठी अनेक पद्धतींचा समावेश होतो, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- उलटी: उलटी ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे जी शरीराला विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यास मदत करते. आयुर्वेदिक चिकित्सक उलटी आणण्यासाठी विशिष्ट औषधे किंवा द्रवपदार्थ वापरू शकतात.
- अतिसार: अतिसार ही आणखी एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे जी शरीराला विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यास मदत करते. आयुर्वेदिक चिकित्सक अतिसार आणण्यासाठी विशिष्ट औषधे किंवा द्रवपदार्थ वापरू शकतात.
- पंचकर्म: पंचकर्म हे एक आयुर्वेदिक उपचार पद्धत आहे ज्यामध्ये विरेचन, शुद्धिकरण आणि पुनर्जन्म यांचा समावेश होतो. पंचकर्ममध्ये विरेचन करण्यासाठी अनेक विविध पद्धतींचा समावेश होतो, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- वस्ती: वस्ती ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये शरीराच्या आत एक नळा घालून त्यात औषधे किंवा द्रवपदार्थ सोडले जातात. हे पोट, आतडे आणि यकृतासारख्या अवयवांना स्वच्छ करण्यास मदत करते.
- उच्छिष्ट: उच्छिष्ट ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये शरीरातून विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यासाठी नळीचा वापर केला जातो. हे पोट, आतडे आणि यकृतासारख्या अवयवांना स्वच्छ करण्यास मदत करते.
- बस्ती: बस्ती ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये शरीराच्या आत एक नळा घालून त्यात औषधे किंवा द्रवपदार्थ सोडले जातात. हे आतडे आणि यकृतासारख्या अवयवांना स्वच्छ करण्यास मदत करते.
- सिरोधान: सिरोधान ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये शरीराच्या डोक्यात औषधे किंवा द्रवपदार्थ सोडले जातात. हे मेंदू आणि चेतासंस्थेला स्वच्छ करण्यास मदत करते.
औषधे विरेचन करण्यासाठी देखील वापरली जाऊ शकतात. काही सामान्य औषधांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- लॅक्टिक अँसिड: लॅक्टिक अँसिड हे एक प्रकारचे ॲसिड आहे जे आतड्यांमधील विषारी पदार्थांशी संवाद साधून त्यांचे विघटन करते.
- सेल्युलोज: सेल्युलोज हे एक प्रकारचे फायबर आहे जे आतड्यांमधील विषारी पदार्थ शोषून घेते आणि बाहेर काढते.
- एंजाइम: एंजाइम हे प्रथिने आहेत जे शरीरातील पदार्थांचे विघटन करतात. विरेचन करण्यासाठी काही विशिष्ट एंजाइम वापरले जाऊ शकतात.
आहारातील बदल विरेचन करण्यास मदत करू शकतात. काही सामान्य बदलांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- फायबरयुक्त पदार्थांचा जास्त सेवन करा: फायबरयुक्त पदार्थ आतड्यांमधील विषारी पदार्थ शोषून घेतात आणि बाहेर काढतात.
- द्रवपदार्थांचे जास्त सेवन करा: द्रवपदार्थ शरीरातील विषारी पदार्थ विरघळण्यास मदत करतात.
- सॅलड आणि ताज्या फळांचा जास्त सेवन करा: सॅलड आणि ताजे फळे शरीराला विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यास मदत करणाऱ्या पोषक तत्वांचे चांगले स्रोत आहेत.
जर तुम्हाला विरेचन कसे करावे याबद्दल कोणतीही शंका असल्यास, तर तुमच्या डॉक्टरांशी किंवा आरोग्यसेवा व्यावसायिकांशी बोला.
पुढे वाचा: