कलौंजी म्हणजे काय | कलौंजीचे फायदे आणि नुकसान

आपल्या स्वयंपाकघरात अशा बर्‍याच गोष्टी आहेत, जे आपल्याला स्वतःस माहित नसते, आम्हाला सहसा त्याचा वापर किंवा त्याचे पौष्टिक मूल्य माहित नसते आणि स्वयंपाकघरच्या डब्यात राहू देतो. कलौंजी उर्फ मंगरेला ही एक छोटी गोष्ट आहे जी आपल्या स्वयंपाकघरात ठेवली जाते, आपण दररोज हे सेवन केले पाहिजे. काळ्या रंगाच्या कलौंजी मसाल्यांमध्येच वापरली जाते, परंतु त्यात इतर गुणधर्म आहेत. चला, कलौंजी म्हणजे काय? (Kalonji in Marathi) कलौंजीचे फायदे आणि नुकसान तसेच कलौंजी बियाण्यांच्या वापराशी संबंधित सर्व महत्वाच्या गोष्टींबद्दल तपशीलवार जाणून घेऊया.

कलौंजी म्हणजे काय | कलौंजीचे फायदे आणि नुकसान | Kalonji in Marathi

Table of Contents

कलौंजी म्हणजे काय मराठीत सांगा | कलोंजी मराठी अर्थ | Kalonji in Marathi

कलौंजीला मराठी मध्ये काळे तीळ म्हणतात, कलोंजी मराठी अर्थ नायजेला बियाणे असेही म्हणतात.

कलौंजी म्हणजे काय?

कलौंजी एक प्रकारचे बियाणे असते, ते काळ्या रंगाचे असते. त्याचे झाड सुमारे 12 इंच मोठे असते. हे प्रामुख्याने दक्षिण-पश्चिम आशियात आढळते आणि बर्‍याच ठिकाणी याला काळी बियाणे देखील म्हणतात आणि बिहारच्या भागात याला मंगरेला देखील म्हणतात. हे भारताव्यतिरिक्त बांगलादेश आणि पाकिस्तानमध्येही खाल्ले जाते. हे औषधात देखील वापरले जाते. दररोज किमान दोन ग्रॅम ते सेवन केले पाहिजे. आपण हे भाज्या, कोशिंबीरी, पीठ, पुलाव आणि इतर अनेक पदार्थांमध्ये करू शकता. भारतात लोणचे बनवण्यासाठी याचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो.

कलौंजी खास गोष्ट म्हणजे त्यात लोह, सोडियम, पोटॅशियम, फाइबर आणि बरेच खनिजे असतात. यात अमिनो एसिड देखील असतात. याव्यतिरिक्त, हे शरीरात आवश्यक प्रथिने देखील प्रदान करते. त्याचे तेल देखील तयार केले जाते आणि ते बीज म्हणून देखील वापरले जाते. तसेच सर्वोत्कृष्ट अँटी-ऑक्सिडंट्सपैकी एक मानला जातो.

कलौंजी निवडण्यासाठी सूचना

किराणा दुकानात हे सहज सापडतात.
समान आकाराचे, काळे बियाणे निवडा.
पॅक आणि समाप्ती तारीख तपासा.

कलौंजी साठवणूक पद्धती

कलौंजी एक हवाबंद पात्रात ठेवली पाहिजे आणि ओलावापासून दूर ठेवावी.
आपण ते कमीतकमी विकत घ्यावे हे चांगले आहे, जेणेकरून त्याचा स्वाद आणि सुगंध टिकेल

कलौंजीचे फायदे जाणून घ्या, कलौंजीचा वापर निरोगी का आहे

कलौंजी बियाण्याचे बरेच फायदे आहेत. हे केवळ खाण्यामध्ये फोडणीच नाही तर इतर पौष्टिक गुणधर्मांसाठी देखील उपयुक्त आहे.

कलौंजी बियाणे वृद्ध तसेच तरूणांच्या आरोग्यासाठी चांगले आहे. यामुळे मेमरी वाढते आणि कामावर लक्ष केंद्रित करणे सुलभ होते. कलौंजी मध्ये थोडासा मध मिसळून खाल्ल्याने फायदा होतो, जर ते गरम पाण्या सोबत प्याले तर ते अधिक फायदेशीर असते.
दमा आणि खोकला यासारखे आजार असल्यास जर कलौंजी सलग दोन महिने खाल्ली तर त्याचा बराच फायदा होतो.
हे आश्चर्यकारक आहे, परंतु हे खरे आहे की कलौंजी बियाणे सेवन केल्याने हृदयरोगांपासून आराम मिळतो. आयुर्वेदानुसार आपण गाईच्या दुधासह किंवा बकरीच्या दुधाबरोबर कलौंजी खाल्ल्यास आठवड्यातून तुम्हाला भरपूर विश्रांती मिळते.
कलौंजी मध्ये बरेच घटक आहेत, जे कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास उपयुक्त आहेत. असा विश्वास आहे की जर हे दररोज दोन ते तीन ग्रॅम सलग तीन महिन्यांपर्यंत खाल्ले तर ते चांगले कोलेस्ट्रॉल वाढविण्यात मदत करते.
विशेषज्ञ वजन कमी करू इच्छिणाऱ्यांना कलौंजी खाण्याचा सल्ला देतात. वास्तविक, यात लठ्ठपणाविरोधी गुणधर्म आहेत, ज्यामुळे वजन कमी करणे अगदी सोपे होते. त्याचे तेल वजन कमी करण्याच्या मालिशमध्ये वापरले जाते.
असेही मानले जाते की जर एखाद्या व्यक्तीला कर्करोगाचा त्रास होत असेल तर त्याने कलौंजी घ्यावी. पण डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतर. हे स्पष्ट आहे की ते कर्करोगाच्या मुळांपासून निर्मूलन करू शकत नाही, परंतु अँटी-ऑक्सिडेंट असल्याने ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि मुक्त रॅडिकल्सची समस्या कमी होते.
कलौंजीचे वैशिष्ट्य म्हणजे मधुमेहाचे रुग्णही ते खाऊ शकतात. कलौंजी तेल मधुमेह नियंत्रित करण्यासाठी खूप प्रभावी आहे. अशा परिस्थितीत ते ब्लॅक टी मध्ये सेवन केले पाहिजे.
रक्तदाब नियंत्रणासाठी कलौंजी देखील वापरली पाहिजेत. इतकेच नाही तर मूत्रपिंडासाठीही चांगले आहे. या समस्येस झटत असलेल्या लोकांना मध आणि कलौंजीचे तेल, आणि गरम पाणी पिण्याचा सल्ला दिला जातो.
कलौंजी ही स्त्रियांसाठी एक उत्तम गोष्ट आहे. प्रसुतिनंतर त्यांना काकडीच्या रस सोबत घेण्याचा सल्ला दिला जातो. यामुळे अशक्तपणा संपतो. इतकेच नाही तर स्त्रियांना पांढरे पाणी, पीरियड वेदना किंवा पीएमएस सारखे त्रास होत असले तरी कलौंजीचे पाणी सेवन केल्यास आराम मिळतो.
कलौंजी वापरल्याने दृष्टी वाढते. विशेषत: डोळ्यातून पाणी येणे किंवा डोळे लाल होण्याचा त्रास असल्यास ते सेवन केले पाहिजे. मोतीबिंदूसारख्या समस्या दूर करण्यात मदत होते.
जर दात हिरड्या सुजल्या असतील तर त्याचे तेल खाल्ल्यास चांगले आहे. यामुळे दातही मजबूत होतात.
बर्‍याच लोकांना वारंवार उलट्यांचा त्रास होतो, अशा परिस्थितीत, कलौंजी देखील या समस्या टाळण्यासाठी कार्य करते.

सौंदर्याशी संबंधित कलौंजीचे फायदे

जर आपल्याला मुरुम किंवा पिग्मेंटेशन सारख्या समस्या येत असतील तर आपल्याला कलौंजी बियाण्यांचा फायदा होईल. कलौंजीमध्ये अँटी-मायक्रोबियल गुणधर्म आहेत आणि एंटी-इंफ्लेमेटरी देखील आहेत. यासाठी कलौंजी तेलामध्ये 2 चमचे लिंबाचा रस मिसळा आणि सकाळी आणि संध्याकाळी लावा. हे चेहऱ्यांचे डाग संपवते.
जर आपणास फाटलेल्या टाचांमुळे त्रास होत असेल तर कलौंजीचे तेल लावावे.
तेलकट त्वचे बरोबरच कोरडी त्वचेसाठीही कलौंजी चांगले आहे. यासाठी एक चमचे कलौंजी पावडर, एक चमचे ओट्स, अर्धा चमचा मध, अर्धा चमचा बदाम तेल आणि दुधाची क्रीम मिसळून नंतर ते आपल्या चेहर्‍यावर आणि गळ्यावर लावा.
कलौंजी चेहर्याचा टैनिंग काढून टाकण्यास देखील उपयुक्त ठरते, यासाठी दोन चमचे बडीशेप पावडर, संत्र्याचा रस, पाच थेंब लिंबाचे तेल घाला आणि नंतर ते चेहऱ्यावर लावून दहा मिनिटे ठेवा, मग चेहरा धुवा, चेहरा होईल ठीक आहे

अजुन वाचा: पित्तावर घरगुती उपाय | पित्त वाढण्याची कारणे आणि लक्षणे

केसांसाठी कलौंजीचे फायदे

कलौंजीचे तेल देखील केसांसाठी फायदेशीर मानली जाते. असे मानले जाते की त्याचे तेल केस गळतीपासून बचाव करण्यासाठी वापरावे. कलौंजीमध्ये अँटी-ऑक्सीडंट आणि अँटी-मायक्रोबियल गुणधर्म आहेत, जे केस गळण्यापासून बचाव करतात आणि त्यांना मजबूत करतात. म्हणून, कलौंजीचे तेल दररोज टाळूवर घालावे आणि कलौंजीची पेस्ट केसांना लावावी.
कलौंजीचा वापर केसांना दाट करते. लांब केसांसाठीसुद्धा आठवड्यातून एकदा तेल लावावे. आपणास हवे असल्यास आपण या तेलात कापूरही मिसळू शकता.
केस कंडीशनिंगसाठी कलौंजी देखील खूप चांगले आहे. हे डोक्यात आर्द्रता राखते. म्हणून, ज्यांचे केस कोरडे आहेत त्यांनी त्याचे तेल लावण्याचा सल्ला दिला आहे.
कलौंजी देखील टाळूसाठी चांगले आहे. हे टाळू गलिच्छ होण्यापासून प्रतिबंधित करते. डोक्यातील कोंडाची समस्या देखील दूर करते. आपण इच्छित असल्यास, आपण घरी तेल बनवू शकता. त्यासाठी कलौंजी आणि मेथीची बियाणे बारीक करून घ्या. नंतर त्यात नारळ तेल, एरंडेल तेल मिसळा, नंतर ते सूर्यप्रकाशात ठेवा. दोन ते तीन आठवड्यांपर्यंत असे करा, मग ते केसांना लावा.

कलौंजीचे नुकसान

हे खरे आहे की कलौंजीच्या बिया आरोग्याचा खजिना आहे. परंतु त्याचे काही तोटे देखील आहेत, त्यांना देखील जाणून घेणे महत्वाचे आहे.

तज्ञांचे मत आहे की गर्भवती महिलांनी त्याचे सेवन टाळले पाहिजे, कारण आतापर्यंत हे सुरक्षित आहे याचा पुरावा मिळालेला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच हे घ्या.
हे देखील आढळले आहे की थाइमोक्विनोन कलौंजीमध्ये आढळतात आणि त्याचे प्रमाण वाढल्यामुळे ब्लड क्लॉट बर्‍याच वेळा येऊ शकते. या प्रकरणात, कलौंजीचे बियाणे खाऊ नये.
जर एखाद्या व्यक्तीला पित्त त्रासला असेल किंवा त्याला जास्त उष्णता सहन होत नसेल तर ते सेवन करू नये. याशिवाय पोटात खूप त्रास होत असला तरी त्याचे सेवन करू नका.
ज्या स्त्रियांना मासिकपाळी उशीरा येण्याची समस्या आहे, त्यांनी ते सेवन करू नये किंवा ज्या स्त्रिया जास्त पीरियड्स आहेत.

उत्कृष्ट औषधाव्यतिरिक्त, कलौंजी एक उत्कृष्ट मसाला आहे, जो लोणच्यामध्ये तसेच पारंपारिक पदार्थांमध्ये देखील वापरला जातो.

अजुन वाचा: ब्रह्मकमळ माहिती मराठी

निष्कर्ष

या पोस्ट मध्ये आपण शिकलो की कलौंजी म्हणजे काय, Kalonji in Marathi, कलौंजी चे फायदे, कलौंजी नुकसान, मला अशा आहे कि तुम्हाला ही पोस्ट आवडली असेल, या पोस्टला तुम्ही तुमच्या शेअर नक्की करा