Peacock Information in Marathi : जंगलामध्ये अनेक पक्षी असतात पण प्रत्येक पक्षी हा रंगाने आवाजाने, चोचिने, आणि त्याच्या आकाराने वेगवेगळा असतो. पण सर्व पक्षांत माझा आवडता पक्षी मोर आहे. आपल्या भारत देशात वेगवेगळ्या प्रकारचे अनेक जातीचे असे अनेक पक्षी आहेत पण मोर हा पक्षी दिसायला खूप सुंदर आहे म्हणून तो मला आवडतो.
मोर या पृथ्वीवरील एक सुंदर पक्षी आहे. मोर हा एक अतिशय सुंदर आणि आकर्षक पक्षी आहे. मोराला भारताचा राष्ट्रीय पक्षी असण्याचा बहुमान आहे. मोर आपल्या रंगीबेरंगी पंख आणि भव्य नृत्यासाठी जगभर प्रसिद्ध आहे. मोरांच्या डोक्यावर मुकुट असल्यामुळे त्याला पक्ष्यांचा राजा म्हणून देखील ओळखले जाते.
भारतीय उपखंड, दक्षिण-पूर्व आशिया आणि आफ्रिका खंडातील कांगो बेसिनमध्ये आढळतो. मोराला पक्ष्यांचा राजा म्हणतात, कारण जेव्हा पक्षी पावसाळ्याच्या वेळी आपल्या पंखांनी नृत्य करतो तेव्हा असे दिसते की जणू हिऱ्या नी भरलेला रॉयल ड्रेस त्याने परिधान केलेला आहे. याशिवाय त्याच्या डोक्यावरचा तुरा तर अगदी रुबाबदार असतो.
मोर माहिती मराठी – Peacock Information in Marathi
Table of Contents
मराठी नाव | मोर-नर, लांडोर-मादी, मयूर, अनंतचक्षू, भुजंगभुक् |
इंग्रजी नाव | पेअकॉक (Peacock) |
आकार | नर – ९२ ते १२२ सेंमी मादी – ८६ सेंमी |
वजन | नर – ४ ते ६ किलो मादी – २.७ ते ४ किलो |
मोराचे खरे रूप व अस्तित्व
पांढरा मोर हा मूळचा भारताचा आहे. काही अनुवांशिक बदलांमुळे, निळ्या मोराच्या पंखांचे रंग कमी होतात, ज्यामुळे ते पांढरे दिसू लागतात या जगात असंख्य पक्षी आहेत, ज्याचे त्याचे रूप ज्या त्या पक्षाला शोभते, पण सर्व पक्षांमध्ये आपली वेगळी ओळख निर्माण करणारा पक्षी मोर आहे. मोर पक्षाचे शरीर रुबाबदार मोराचा भरदार, रंगबेरंगी पिसारा पाहताच मनात भरतो आणि मन अगदी प्रसन्न होते.मोराची मान लांब व चमकदार निळे असते. मोराचे पंजे तीक्ष्ण आणि धारदार असतात.
मोराच्या जाती / प्रकार :
भारतीय उपखंड आणि लगतच्या आग्नेय आशियात मोरांच्या दोन भिन्न प्रजाती आढळतात.
- भारतीय उपखंडात आढळलेल्या मोराला निळा किंवा भारतीय मोर असे म्हणतात.
- दक्षिणपूर्व आशियात सापडलेल्या मोराला हिरवा मोर असे म्हणतात.
- निळ्या आणि हिरव्या व्यतिरिक्त मोराचा रंग पांढरा, जांभळा आणि राखाडी देखील असू शकतो.
मोराचे आयुष्य
- मोरांचे आयुष्य १० ते २५ वर्षे असते.
- मादी मोर वर्षातून दोनदा अंडी घालू शकते. अंड्यांची संख्या साधारणतः एकामध्ये ४ ते ८ पर्यंत असू शकते.
- मादी मोर मुख्यतः खड्ड्यांमध्ये अंडी देतात. अंडी उबविण्यासाठी २५ ते ३० दिवस लागू शकतात.
- लहान मोरांना मोठी होण्यास तीन ते चार वर्षे लागतात, परंतु फारच थोडीच मुले मोठी होऊ शकतात कारण यापूर्वी कुत्री आणि इतर प्राणी ते खातात.
- मोरनी नैसर्गिक संभोगाने मोरांच्या संगतीमुळे गर्भवती होते. मोरांमधील पुनरुत्पादन प्रक्रिया इतर जीवांप्रमाणेच आहे.
मोराचा इतिहास
- भारताच्या इतिहासातील सर्वात मोठे साम्राज्य, मौर्य साम्राज्याचे राष्ट्रीय चिन्ह,देखील एक मोर होता.
- चंद्रगुप्त मौर्यच्या राज्यात चालत असलेल्या नाण्यांना एका बाजूला मोर होता.
- भगवान श्रीकृष्णाच्या मुकुटातील मोर पंख या पक्ष्याचे महत्त्व दर्शवितो.
- हिंदू धर्मात मोराला उच्च स्थान आहे.
मोर राष्ट्रीय पक्षी
मोर हा एक राष्ट्रीय पक्षी बनला होता कारण तो यापूर्वी केवळ भारतात आढळला होता.मोरांच्या आश्चर्यकारक सौंदर्यामुळे भारत सरकारने २ जानेवारी १९६३ रोजी त्याला राष्ट्रीय पक्ष्याचा दर्जा दिला. निळा मोर हा भारताचा राष्ट्रीय पक्षी आहे तर आपल्या शेजारी देश म्यानमारचा राष्ट्रीय पक्षी राखाडी मोर आहे. मोर हा भारत आणि श्रीलंकाचा राष्ट्रीय पक्षी आहे.
मोराचे जेवण
मोरांचे मुख्य अन्न म्हणजे कीटक, फळे, भाज्या, धान्य,मोर हा शाकाहारी आणि मांसाहारी आहे. मोराला सापांना खायलाही आवडते. मोर टोमॅटो, गवत, पेरू, केळी, हिरव्या आणि लाल मिरच्या मोठ्या आवेशाने खातो. मोर सरडे आणि अनेक प्रकारचे कीटक खाऊ शकतो. मोर हा एक सर्व हरी पक्षी आहे जो गवत, पाने, हरभरा आणि गव्हापासून कीटक व साप यांना खाऊ शकतो.मोर हा शेतकऱ्या साठी अनुकूल पक्षी आहे. हे शेतातले कीडे, कीटक, उंदीर, सरडे, आणि साप खातो.
मोराचे घर आणि त्याचे भक्षक
- मोर जंगलांत राहणे पसंत असले तरी अन्नाचा शोध करत तो मानव लोकसंख्येमध्ये येतो
- मोर इतर पक्ष्यांप्रमाणे राहण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचे घरटे किंवा घर बनवित नाहीत.
- बिबट्या आणि बिबट्यासारख्या भक्षकांकडून धोका येताच मोर उडतो आणि झाडांमध्ये लपतो.
मोराचे वैशिट्य
- मोर पंख बरेच प्रसिद्ध आहेत. परंतु ते फक्त नर मोरात आढळतात मोराच्या शेपटीवरील पीस पंख १५० पर्यंत असू शकतात.
- वर्षाच्या पावसाळ्यात म्हणजेच ऑगस्ट महिन्यात मोराची सर्व पिसे पडतात. पण गरमी येण्यापूर्वी त्याना पंख पुन्हा यायला सुरुवात होते.
- मोराचे लिंग शोधणे खूप सोपे आहे. नर मोराच्या मस्तकावरील पिसारा आकारात मोठ्या प्रमाणात असतो तर मादी मोराचा पिसारा लहान असते.
- मोर सर्वात मोठा उडणारा पक्षी आहेत. शेपटीसह त्यांची लांबी ५ फूटांपर्यंत पोहोचू शकते.
कायद्याने गुन्हा
मोर या पक्षाची हत्या करणे हे कायद्याने गुन्हा आहे, तसे केल्यास काही काळ कारावासाची शिक्षा सुद्धा भोगावी लागते.
निष्कर्ष
जर तुम्हाला हि पोपटाची माहिती (Peacock Information in Marathi) आवडली असेल तर तिला शेअर करा आणि कंमेंट करा.
अजून वाचा:
Q1. मोर काय खातो?
A1. मोर मांसाहारी आहेत आणि बियाणे, कीटक, फळे, लहान सस्तन प्राणी आणि सरपटणारे प्राणी खातात. ते लहान साप खातात परंतु मोठ्या सापापासून दूर राहतात.
Q2. मोराला काय आवडते?
A2. मोर सापापर्यंत खाऊन पचन करतो. मग, पोट भरण्यासाठी, सर्व प्रकारचे कीटक, धान्य खातो, असे दिसते की हा एक अत्यंत अहिंसक पक्षी आहे.
Q3. मोराला राष्ट्रीय पक्षी कधी जाहीर करण्यात आले?
A3. मोरांच्या आश्चर्यकारक सौंदर्यामुळे भारत सरकारने 26 जानेवारी 1963 रोजी राष्ट्रीय पक्षी म्हणून घोषित केले. आपला शेजारी असलेला म्यानमारचा राष्ट्रीय पक्षी देखील एक मयूर आहे.
Q4. मोराची वैशिष्ट्ये
A4. त्यांचे शरीर वेगवेगळ्या रंगांनी परिपूर्ण आहे. त्याच्या गळ्यात आणि डोक्यावर क्रेस्ट आहे. त्यांच्याकडे मोहक पंख आणि शेपटी आहेत. ते निळे, लाल, हिरवे, जांभळे आहेत.
Q5. मोरांची शिकार का केली जाते?
A5. चवदार मांसासाठी, पंख मिळविणे, पिकासाठी हानिकारक आहे
Q6. मोराचे किती रंग आहेत?
Q6. नर मोरांचे पंख हिरव्या आणि जांभळ्या रंगाचे गडद निळे असतात. त्याचा मुकुट उभ्या पांढर्या लांब केसांचा आहे.
Q7. मोरांचे आयुष्य किती आहे?
A.7 मोरांचे आयुष्य 25 ते 30 वर्षांपर्यंत असू शकते.
Q8. कोणी राष्ट्रीय पक्षी ठेवू शकतो?
A.8 मोर हा राष्ट्रीय पक्षी आहे. हे पक्षी वन्यजीव संरक्षण अधिनियम -1972 अंतर्गत अनुसूची – १ मध्ये आहेत. कायद्यानुसार, ज्याच्याकडे हा पक्षी आहे त्याच्याविरूद्ध कारवाई केली जाऊ शकते. अशा व्यक्तीस सात वर्षांपर्यंत शिक्षा किंवा 25,000 रुपये दंड किंवा दोन्ही शिक्षा होऊ शकते.
Q9. मोर किती अंडी घालतो?
A9. रात्री घनदाट झाडांवर उभे राहून झोपी जातात. मोरनी वर्षाच्या जानेवारी ते ऑक्टोबर दरम्यान अंडी देतात. ती एकावेळी 3 ते 5 अंडी देते.
Q10. मोर कोणाते प्रतीक आहे?
A10. मोर समृद्धीचे प्रतीक मानले जाते. असे म्हटले जाते की जिथे मोर येतील तिथे सुख आणि समृद्धी आहे. ज्योतिषशास्त्रात, तिजोरीमध्ये मोराचे पंख ठेवणे वाढीचे घटक मानले जाते. मोरांबद्दल असे म्हटले जाते की मोर तेथे साप राहत नाही.
Q11. मोर घरात आला तर काय होते?
A11. वास्तुच्या मते घराच्या उत्तरेकडील बाजूला, मंदिराच्या ठिकाणी मोर ठेवल्यास त्याचा फायदा होतो. घरात संपत्ती, आनंदाचा अभाव नाही. याद्वारे वास्तु दोष दूर होतात. श्रीमंतीची देवी लक्ष्मी बासरीबरोबर मोर ठेवल्यास फायदा होतो.