धनत्रयोदशी माहिती मराठी – Dhantrayodashi in Marathi
आश्विन व कार्तिक महिन्यात येणारी दिवाळी हा हिंदूधर्मीयांचा सर्वांत मोठा आणि महत्त्वाचा सण आहे. हा सण पाच दिवस गोडधोड करून, फटाके उडवून व आकाशकंदील, पणत्यांची आरास करून साजरा करतात. दिवाळीच्या प्रत्येक दिवसाला धार्मिक व सामाजिक महत्त्व आहे.
दिवाळीचा पहिला दिवस म्हणजे धनत्रयोदशी. या दिवसाच्या नावात जरी धन हा शब्द असला तरी त्याचा संबंध धनाशी नाही. समुद्रमंथनाच्यावेळी समुद्रातून निघालेल्या धन्वंतरी या अवताराचा हा उत्सव आहे. धन्वंतरी ही आरोग्याची देवता आहे.
धनत्रयोदशीसंबंधी अशीही एक कथा सांगतात की, इंद्रप्रस्थाचा राजा हंस एकदा शिकारीला गेला होता. शिकारीसाठी फिरत असताना वाटेत लागलेल्या एका लहानशा राज्यातील राजा हैम याने हंसराजाचे चांगले स्वागत केले. त्याच दिवशी राजा हैमला मुलगा झाला होता. त्याची जन्मकुंडली पाहून ज्योतिषाने असे भविष्य केले की, लग्न झाल्यानंतर चौथ्याच दिवशी राजपुत्र साप चावून मरण पावेल.
राजा हंसने राजा हैमच्या या राजपुत्राला वाचवण्याचा निश्चय केला. त्याने यमुना नदीतील एका खोल डोहात घर बांधून राजा हैमला छोट्या राजपुत्रासह तिथे ठेवले. खोल पाण्यात बांधलेल्या या घरात सापाचा धोका नाही, असे राजा हंस याला वाटले.
राजा हैम आणि त्याचा राजपुत्र या घरात राहिले. बरीच वर्षे होऊन गेली. राजपुत्र सोळा वर्षांचा झाला, तेव्हा त्याचे लग्न केले. पण ज्योतिषाने सांगितले होते ते चुकले नाही. लग्नाच्या चौथ्या दिवशी अचानक एक साप त्या घरात येऊन राजपुत्राला चावला. राजपुत्र मरण पावला.
राजा हैम आणि सारे राजघराणे अतिशय दुःखी झाले. राजपुत्राचा प्राण न्यायला आलेल्या यमदूतांनाही त्या सार्‍यांचे दुःख पाहवेना. तेव्हा यमदूतांनी यमराजाची प्रार्थना केली आणि त्याला विनंती केली की, असे दुःख कोणाच्याही वाट्याला येऊ नये.
तेव्हा यमराजाने असे सांगितले की, दिवाळीचे पाच दिवस जे लोक दीपोत्सव करतील, त्यांच्या वाट्याला असे दुःख येणार नाही.
धनत्रयोदशी पूजा कशी करावी
धनत्रयोदशी हा हिंदू सण आहे जो कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या तेराव्या चंद्र दिवशी येतो. सोने, चांदी आणि इतर मौल्यवान वस्तू खरेदी करण्यासाठी तसेच भगवान धन्वंतरी आणि देवी लक्ष्मी यांचे आशीर्वाद घेण्यासाठी काही विधी करण्यासाठी हा दिवस शुभ मानला जातो.
- धनत्रयोदशीला भगवान धन्वंतरीची पूजा करण्यासाठी, तुम्ही या चरणांचे अनुसरण करू शकता:
- आपले घर स्वच्छ करा आणि फुले, रांगोळ्या आणि इतर शुभ वस्तूंनी सजवा.
- आंघोळ करून स्वच्छ कपडे घाला.
- धूप, फुले, फळे, मिठाई आणि दिवा यांसारख्या इतर वस्तूंसह भगवान धन्वंतरीची प्रतिमा किंवा मूर्ती असलेली पूजा वेदी स्थापित करा.
- गणपतीचे आवाहन करून आणि त्यांचे आशीर्वाद घेऊन पूजा सुरू करा.
- भगवान धन्वंतरीला फुले आणि उदबत्ती अर्पण करा आणि दिवा प्रज्वलित करा.
- धन्वंतरी मंत्राचा जप करून आरती करावी.
- भगवान धन्वंतरीला प्रसाद अर्पण करा आणि कुटुंब आणि मित्रांमध्ये वाटा.
- शेवटी, देवी लक्ष्मीला तुमची प्रार्थना करा आणि संपत्ती आणि समृद्धीसाठी तिचा आशीर्वाद घ्या.
धनत्रयोदशी चे महत्व मराठी
धनत्रयोदशीला मराठी नववर्षाची सुरुवात म्हणून ती मानली जाते म्हणून तिला खूप महत्त्व आहे. या दिवशी महाराष्ट्रातील लोक “यम दीपम” नावाची विशेष पूजा करतात, ज्याने मृत्यूचा देव भगवान यम यांच्याकडून दीर्घ आणि निरोगी आयुष्यासाठी आशीर्वाद मिळावा.
महाराष्ट्रातील लोक देखील देवी लक्ष्मीचे स्वागत करण्यासाठी आणि समृद्धी आणि आनंदासाठी तिचे आशीर्वाद घेण्यासाठी दिवे लावतात आणि फुलांनी आणि रांगोळ्यांनी त्यांची घरे सजवतात. सौभाग्य आणि संपत्तीचे प्रतीक म्हणून सोने आणि इतर मौल्यवान वस्तू खरेदी करण्यासाठी देखील हा दिवस शुभ मानला जातो.
पुढे वाचा: