सोरायसिस म्हणजे काय? – Psoriasis Mhanje Kay
Table of Contents
सोरायसिस (Psoriasis) हा एक दीर्घकालीन, स्वयंप्रतिकार रोग आहे जो त्वचेवर लाल, खाज सुटणारे चट्टे निर्माण करतो. सोरायसिसमध्ये, त्वचेची पेशी सामान्यपेक्षा वेगाने वाढतात आणि तयार होतात. यामुळे त्वचेच्या पृष्ठभागावर लाल, खाज सुटणारे चट्टे तयार होतात.
सोरायसिसची अनेक प्रकार आहेत, ज्यात हे समाविष्ट आहे:
- प्लेक सोरायसिस: हा सोरायसिसचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. या प्रकारात, त्वचेवर लाल, खाज सुटणारे चट्टे तयार होतात. हे चट्टे सहसा कोपर, गुडघे, डोके आणि पाठीवर दिसतात.
- गुट्टेट सोरायसिस: हा प्रकार सहसा लहान मुलांमध्ये आणि तरुण प्रौढांमध्ये होतो. या प्रकारात, त्वचेवर लहान, लाल, खाज सुटणारे चट्टे तयार होतात. हे चट्टे सहसा शरीराच्या मोठ्या भागावर, विशेषत: खोड, हातपाय आणि टाळूवर दिसतात.
- एरिथेमॅटोस सोरायसिस: हा प्रकार त्वचेच्या मोठ्या भागावर लाल, पुरळ होऊ शकतो. हे चट्टे सहसा खाज सुटत नाहीत.
- इनव्हर्टेड सोरायसिस: हा प्रकार त्वचेच्या पोकळ भागात होतो, जसे की कानातले, गुप्तांग आणि ओटीपोटात.
- पॅलमोप्लांटर सोरायसिस: हा प्रकार हातांचे तळवे आणि पायांच्या तळवेवर होतो. हे चट्टे लाल, खाज सुटणारे आणि कधीकधी वेदनादायक असू शकतात.
- नेल सोरायसिस: हा प्रकार नखांवर होतो. हे नखे तडकवू शकतात, वेडेवाकडे होऊ शकतात किंवा खोलवर जाऊ शकतात.
सोरायसिसचे कारण अद्याप पूर्णपणे समजले गेले नाही, परंतु त्यात अनुवांशिक घटक आणि स्वयंप्रतिकार प्रणालीतील बदल यांचा समावेश असल्याचे मानले जाते.
सोरायसिसचे निदान सहसा त्वचेच्या तपासणीवर आधारित केले जाते. सोरायसिसच्या इतर प्रकारांशी त्याची तुलना करण्यासाठी, डॉक्टर काही चाचण्या देखील करू शकतात.
सोरायसिसवर उपचार नाही, परंतु उपचार लक्षणे कमी करण्यात मदत करू शकतात. उपचारांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- औषधे: सोरायसिससाठी अनेक प्रकारची औषधे उपलब्ध आहेत. या औषधांमध्ये क्रीम, मलम, तोंडी औषधे आणि इंजेक्शन यांचा समावेश होतो.
- उपचार: सोरायसिससाठी काही प्रकारचे उपचार देखील उपलब्ध आहेत. या उपचारांमध्ये प्रकाश थेरपी आणि बायोलॉजिकल थेरपी यांचा समावेश होतो.
- जीवनशैलीतील बदल: सोरायसिसच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी जीवनशैलीतील काही बदल देखील मदत करू शकतात. या बदलांमध्ये धूम्रपान सोडणे, वजन कमी करणे आणि तणाव कमी करणे यांचा समावेश होतो.
सोरायसिस हा एक दीर्घकालीन रोग आहे, परंतु उपचार लक्षणे कमी करण्यात मदत करू शकतात.
सोरायसिस बरा होतो का?
सोरायसिस हा एक दीर्घकालीन रोग आहे, म्हणजेच तो पूर्णपणे बरा होऊ शकत नाही. तथापि, उपचार लक्षणे कमी करण्यात मदत करू शकतात. उपचारांचा उद्देश सोरायसिसच्या त्वचेच्या पेशींची वाढ नियंत्रित करणे आणि त्वचेची जळजळ कमी करणे हा आहे.
सोरायसिसच्या उपचारांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश असू शकतो:
- औषधे: सोरायसिससाठी अनेक प्रकारची औषधे उपलब्ध आहेत. या औषधांमध्ये क्रीम, मलम, तोंडी औषधे आणि इंजेक्शन यांचा समावेश होतो.
- उपचार: सोरायसिससाठी काही प्रकारचे उपचार देखील उपलब्ध आहेत. या उपचारांमध्ये प्रकाश थेरपी आणि बायोलॉजिकल थेरपी यांचा समावेश होतो.
- जीवनशैलीतील बदल: सोरायसिसच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी जीवनशैलीतील काही बदल देखील मदत करू शकतात. या बदलांमध्ये धूम्रपान सोडणे, वजन कमी करणे आणि तणाव कमी करणे यांचा समावेश होतो.
योग्य उपचार आणि जीवनशैलीतील बदलांमुळे, अनेक सोरायसिसग्रस्त लोक त्यांच्या लक्षणांवर चांगली नियंत्रण ठेवू शकतात.
सोरायसिस आजार कशामुळे होतो?
सोरायसिसचे कारण अद्याप पूर्णपणे समजले गेले नाही, परंतु त्यात अनुवांशिक घटक आणि स्वयंप्रतिकार प्रणालीतील बदल यांचा समावेश असल्याचे मानले जाते.
सोरायसिसमध्ये, त्वचेची पेशी सामान्यपेक्षा वेगाने वाढतात आणि तयार होतात. यामुळे त्वचेच्या पृष्ठभागावर लाल, खाज सुटणारे चट्टे तयार होतात.
सोरायसिसच्या विकासात योगदान देणाऱ्या अनुवांशिक घटकांमध्ये डीएनएतील बदलांचा समावेश होतो जे त्वचेच्या पेशींची वाढ नियंत्रित करतात.
सोरायसिसच्या विकासात योगदान देणाऱ्या स्वयंप्रतिकार प्रणालीतील बदलांमध्ये व्हाइट ब्लड पेशींची अशी प्रतिक्रिया समाविष्ट असते जी त्वचेच्या पेशींना लक्ष्य करते.
सोरायसिस आहार मराठी
सोरायसिसच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आहारात काही बदल देखील मदत करू शकतात.
सोरायसिसग्रस्त लोकांनी खालील गोष्टींचा विचार केला पाहिजे:
- जळजळ कमी करणारे पदार्थ खा: सोरायसिसच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी, जळजळ कमी करणारे पदार्थ खाणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्ये आणि नट्स यांचा समावेश होतो.
- अतिरिक्त वजन कमी करा: जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा सोरायसिसच्या लक्षणांमध्ये वाढ करू शकतो. वजन कमी करण्यासाठी, निरोगी आहार आणि नियमित व्यायाम करा.
- धूम्रपान टाळा: धूम्रपान सोरायसिसच्या लक्षणांमध्ये वाढ करू शकते. जर तुम्ही धूम्रपान करणारे असाल, तर ते टाळण्याचा प्रयत्न करा.
- तणाव कमी करा: तणाव सोरायसिसच्या लक्षणांमध्ये वाढ करू शकतो. तणाव कमी करण्यासाठी योग, ध्यान किंवा इतर आराम पद्धतींचा प्रयत्न करा.
सोरायसिससाठी कोणताही विशिष्ट आहार शिफारस केला जात नाही, परंतु वरील गोष्टी लक्षात ठेवून, तुम्ही तुमच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी तुमचा आहार समायोजित करू शकता.
सोरायसिसचे मुख्य कारण काय आहे?
सोरायसिसचे मुख्य कारण अद्याप पूर्णपणे समजले गेले नाही, परंतु अनुवांशिक घटक आणि स्वयंप्रतिकार प्रणालीतील बदल यांचा समावेश असल्याचे मानले जाते.
सोरायसिसमध्ये, त्वचेची पेशी सामान्यपेक्षा वेगाने वाढतात आणि तयार होतात. यामुळे त्वचेच्या पृष्ठभागावर लाल, खाज सुटणारे चट्टे तयार होतात.
सोरायसिसच्या विकासात योगदान देणाऱ्या अनुवांशिक घटकांमध्ये डीएनएतील बदलांचा समावेश होतो जे त्वचेच्या पेशींची वाढ नियंत्रित करतात.
सोरायसिसच्या विकासात योगदान देणाऱ्या स्वयंप्रतिकार प्रणालीतील बदलांमध्ये व्हाइट ब्लड पेशींची अशी प्रतिक्रिया समाविष्ट असते जी त्वचेच्या पेशींना लक्ष्य करते.
सोरायसिस किती काळ टिकतो?
सोरायसिस हा एक दीर्घकालीन रोग आहे, म्हणजेच तो पूर्णपणे बरा होऊ शकत नाही. तथापि, उपचार लक्षणे कमी करण्यात मदत करू शकतात.
सोरायसिसचे लक्षणे वेळोवेळी कमी-जास्त होऊ शकतात. काही लोकांना सोरायसिसची लक्षणे फक्त काही दिवस किंवा आठवडे राहतात, तर इतरांमध्ये ते वर्षानुवर्षे राहू शकतात.
सोरायसिसचे निदान कसे करावे?
सोरायसिसचे निदान सहसा त्वचेच्या तपासणीवर आधारित केले जाते. सोरायसिसच्या इतर प्रकारांशी त्याची तुलना करण्यासाठी, डॉक्टर काही चाचण्या देखील करू शकतात.
सोरायसिसचे निदान करण्यासाठी, डॉक्टर त्वचेच्या प्रभावित भागाची तपासणी करतील. ते त्वचेच्या पेशींच्या वाढीचा दर आणि त्वचेच्या जळजळीची पातळी देखील तपासू शकतात.
अतिरिक्त चाचण्यांमध्ये रक्त चाचण्या, त्वचा बायोप्सी किंवा प्रकाश थेरपीचा समावेश असू शकतो.
सोरायसिस कधी सुरू होतो?
सोरायसिस कोणत्याही वयात सुरू होऊ शकतो, परंतु तो सहसा तरुण प्रौढांमध्ये (वय 15-35) सुरू होतो. सोरायसिस लहान मुलांमध्ये देखील होऊ शकतो.
सोरायसिसचा सर्वात सामान्य प्रकार, प्लेक सोरायसिस, सहसा तीव्रतेच्या लाटांमध्ये येतो आणि जातो. सोरायसिसच्या इतर प्रकारांमध्ये, लक्षणे अधिक स्थिर असू शकतात.
पुढे वाचा: