संघराज्याची वैशिष्ट्ये कोणती | Sanghrajyachi Vaishishte Konti

संघराज्याची वैशिष्ट्ये कोणती – Sanghrajyachi Vaishishte Konti

संघराज्य म्हणजे दोन किंवा अधिक सार्वभौम राज्यांमधील एक नवीन राज्य तयार करण्याचा करार ज्यामध्ये प्रत्येक राज्य विशिष्ट अधिकारांचा वापर करेल. संघराज्याची काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

  • राज्यघटनेचे सर्वोच्चत्व: संघराज्यात, राज्यघटना हा सर्वोच्च कायदा असतो. राज्यघटनेने केंद्र आणि राज्यांमधील अधिकारांचे वितरण निश्चित केले आहे.
  • अधिकारांचे वितरण: संघराज्यात, केंद्र आणि राज्यांमध्ये अधिकारांचे वितरण केले जाते. केंद्र सरकारला काही विशिष्ट अधिकार असतात, तर राज्य सरकारांना इतर विशिष्ट अधिकार असतात.
  • द्विसदनीय विधिमंडळ: संघराज्यात, विधिमंडळ सहसा द्विसदनीय असते. याचा अर्थ असा की ते दोन सभागृहांनी बनलेले असते, एक सभागृह लोकप्रतिनिधींनी बनलेले असते आणि दुसरे सभागृह राज्यांद्वारे नेमलेले प्रतिनिधींनी बनलेले असते.
  • न्यायिक पुनरावलोकना: संघराज्यात, न्यायपालिकाला राज्यघटनेच्या उल्लंघनाचा न्यायिक पुनरावलोकन करण्याचा अधिकार असतो. याचा अर्थ असा की न्यायालये कोणताही कायदा किंवा कायदेशीर कृती राज्यघटनेच्या विरोधात आहे की नाही हे ठरवू शकतात.

याव्यतिरिक्त, संघराज्यांची काही इतर वैशिष्ट्ये देखील आहेत, ज्यात हे समाविष्ट आहे:

  • संघीयता: संघराज्यात, केंद्र आणि राज्ये या दोन्हीमध्ये स्वायत्तता असते. याचा अर्थ असा की केंद्र सरकार राज्य सरकारांच्या कार्यात हस्तक्षेप करू शकत नाही, आणि राज्य सरकार केंद्र सरकारच्या कार्यात हस्तक्षेप करू शकत नाही.
  • विविधता: संघराज्य विविध संस्कृती आणि परंपरांचे प्रतिनिधित्व करू शकतात. याचे कारण असे की संघराज्यात, विविध राज्ये त्यांच्या स्वतःच्या संस्कृती आणि परंपरा राखू शकतात.

संघराज्य प्रणालीचे अनेक फायदे आहेत. हे विविधता आणि स्वायत्ततेला प्रोत्साहन देते. हे केंद्रीकरण आणि एकाधिकारशाहीला रोखण्यास मदत करते.

संघराज्याची वैशिष्ट्ये कोणती – Sanghrajyachi Vaishishte Konti

पुढे वाचा:

Leave a Reply