अल्सर म्हणजे काय?

अल्सर म्हणजे काय? – Ulcer Mhanje Kay

Table of Contents

अल्सर म्हणजे शरीरातील कोणत्याही भागात होणारी जखम. अल्सर सामान्यत: श्लेष्मल त्वचेवर होतात, जसे की पोटाची आतली सतह, लहान आतड्यांचा पहिला भाग (ड्युओडेनम), किंवा तोंडाच्या आत.

अल्सर खालील कारणांमुळे होऊ शकतात:

हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (H. pylori) जीवाणू संसर्ग: हे सर्वात सामान्य कारण आहे. H. pylori जीवाणू पोटाच्या आतल्या भागावर आक्रमण करू शकते, जळजळ आणि अल्सर होऊ शकतात.
NSAIDs (nonsteroidal anti-inflammatory drugs): यात इबुप्रोफेन, नेप्रोक्सन आणि डायक्लोफेनाक सोडियम यांचा समावेश होतो. NSAIDs पोटातील आतल्या भागावर जळजळ करू शकतात आणि अल्सर होऊ शकतात.
तणाव: तणाव पोटातील आतल्या भागातील आम्लांचे उत्पादन वाढवू शकते, ज्यामुळे अल्सर होऊ शकतात.
धूम्रपान: धूम्रपान पोटातील रक्त प्रवाह कमी करू शकते, ज्यामुळे अल्सर बरे होणे कठीण होऊ शकते.
आहार: मसालेदार आणि तेलकट पदार्थ पोटात जळजळ होऊ शकतात आणि अल्सर होऊ शकतात.

अल्सरची लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:

पोटाच्या मध्यभागी किंवा वरच्या भागात वेदना
भूक न लागणे
वजन कमी होणे
पोट फुगणे
उलट्या
रक्तस्त्राव

अल्सरचे निदान सहसा खालील चाचण्यांपैकी एक किंवा अधिक करून केले जाते:

एंडोस्कोपी: पोटाच्या आतल्या भागाची तपासणी करण्यासाठी एक लांब, पातळ ट्यूब घाला.
बायोप्सी: पोटाच्या आतल्या भागातील काही पेशी काढून घ्या आणि सूक्ष्मदर्शीखाली तपासा.
रक्त चाचण्या: H. pylori बाक्टेरिया संसर्गासाठी तपासणी करा.

अल्सर उपचार खालीलप्रमाणे आहेत:

औषधे: हेलिकोबॅक्टर पायलोरी जीवाणू ठार करण्यासाठी अँटिबायोटिक्स, पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) आणि हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) यांचा समावेश आहे.
जीवनशैलीतील बदल: धूम्रपान सोडणे, तणाव कमी करणे आणि आहारात बदल करणे यांचा समावेश असू शकतो.

अल्सर हा एक गंभीर आजार असू शकतो, परंतु ते सहसा उपचार करून बरे होऊ शकतात. जर तुम्हाला अल्सर असल्याची शंका असेल, तर डॉक्टरांना भेटणे महत्त्वाचे आहे.

अल्सर बरे होण्यास काही आठवडे ते महिने लागू शकतात. उपचारादरम्यान, तुमचे डॉक्टर तुम्हाला लक्षणे कमी करण्यासाठी औषधे देखील देऊ शकतात.

अल्सर बरा झाल्यानंतर, तुम्ही त्यांना परत येण्यापासून रोखण्यासाठी काही गोष्टी करू शकता:

धूम्रपान सोडा
NSAIDs वापरणे टाळा
तणाव कमी करा
निरोगी आहार खा

अल्सर बरा होण्यासाठी किती वेळ लागतो?

अल्सर बरा होण्यासाठी लागणारा वेळ त्याच्या प्रकारावर आणि कारणावर अवलंबून असतो. जर अल्सर हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (H. pylori) जीवाणू संसर्गामुळे झाला असेल, तर तो बरा होण्यासाठी सहसा 2 ते 4 आठवडे लागतात. जर अल्सर NSAIDs (nonsteroidal anti-inflammatory drugs) औषधांच्या वापरामुळे झाला असेल, तर तो बरा होण्यासाठी सहसा 4 ते 8 आठवडे लागतात. जर अल्सर इतर कारणांमुळे झाला असेल, तर तो बरा होण्यासाठी लागणारा वेळ अधिक असू शकतो.

अल्सर कसा तयार होतो?

अल्सर तयार होण्यासाठी दोन मुख्य घटक आवश्यक आहेत:

आम्ल: पोटात आम्ल असते जे अन्नाचे पचन करण्यासाठी आवश्यक असते. तथापि, जास्त आम्ल श्लेष्मल त्वचेला नुकसान पोहोचवू शकते आणि अल्सर होऊ शकते.
जळजळ: जळजळ श्लेष्मल त्वचेला कमकुवत करू शकते आणि अल्सर होण्याचा धोका वाढवू शकते.

अल्सर खालील कारणांमुळे होऊ शकतात:

हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (H. pylori) जीवाणू संसर्ग: हे सर्वात सामान्य कारण आहे. H. pylori जीवाणू पोटाच्या आतल्या भागावर आक्रमण करू शकते, जळजळ आणि अल्सर होऊ शकतात.
NSAIDs (nonsteroidal anti-inflammatory drugs): यात इबुप्रोफेन, नेप्रोक्सन आणि डायक्लोफेनाक सोडियम यांचा समावेश होतो. NSAIDs पोटातील आतल्या भागावर जळजळ करू शकतात आणि अल्सर होऊ शकतात.
तणाव: तणाव पोटातील आतल्या भागातील आम्लांचे उत्पादन वाढवू शकते, ज्यामुळे अल्सर होऊ शकतात.
धूम्रपान: धूम्रपान पोटातील रक्त प्रवाह कमी करू शकते, ज्यामुळे अल्सर बरे होणे कठीण होऊ शकते.
आहार: मसालेदार आणि तेलकट पदार्थ पोटात जळजळ होऊ शकतात आणि अल्सर होऊ शकतात.

अल्सर वर उपाय काय?

अल्सरवर उपचार दोन प्रकारे केले जाऊ शकतात:

औषधे: अल्सरवर उपचार करण्यासाठी अनेक प्रकारची औषधे उपलब्ध आहेत. यामध्ये हेलिकोबॅक्टर पायलोरी जीवाणू ठार करण्यासाठी अँटिबायोटिक्स, पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) आणि हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) यांचा समावेश होतो.
जीवनशैलीतील बदल: धूम्रपान सोडणे, तणाव कमी करणे आणि आहारात बदल करणे यासारखे जीवनशैलीतील बदल देखील अल्सरवर उपचार करण्यासाठी मदत करू शकतात.

अल्सर बरा होण्यासाठी, खालील गोष्टी करणे महत्त्वाचे आहे:

डॉक्टरांच्या सूचनांचे पालन करा: डॉक्टरांनी लिहून दिलेल्या औषधे आणि इतर उपचारांचे योग्य प्रकारे पालन करणे महत्त्वाचे आहे.
आहारात बदल करा: मसालेदार आणि तेलकट पदार्थ टाळा आणि निरोगी आहार खा.
धूम्रपान सोडा: धूम्रपान सोडणे अल्सर बरा होण्यास आणि त्याची पुनरावृत्ती रोखण्यास मदत करू शकते.
तणाव कमी करा: तणाव कमी करण्यासाठी योग, ध्यान किंवा इतर आराम पद्धतींचा प्रयत्न करा.

जर तुम्हाला अल्सर असल्याची शंका असेल, तर डॉक्टरांना भेटणे महत्त्वाचे आहे. डॉक्टर तुमच्या लक्षणांचे निदान करू शकतील आणि योग्य उपचार सुचवू शकतील.

पोटात अल्सरमुळे पाय दुखतात का?

नाही, पोटात अल्सरमुळे पाय दुखत नाहीत. पोटात अल्सरमुळे पोटात वेदना, पोट फुगणे, उलट्या, रक्तस्त्राव यासारख्या लक्षणांचा अनुभव येऊ शकतो. तथापि, पाय दुखणे हे अल्सरचे लक्षण नाही.

पोटातील अल्सर बरा करण्याचा सर्वात जलद मार्ग कोणता आहे?

पोटातील अल्सर बरा करण्याचा सर्वात जलद मार्ग म्हणजे डॉक्टरांच्या सूचनांचे पालन करणे. डॉक्टर तुम्हाला अल्सरचे कारण आणि प्रकार निश्चित करण्यासाठी चाचण्या करू शकतात. चाचण्यांच्या परिणामांवर आधारित, डॉक्टर तुम्हाला योग्य उपचार सुचवू शकतात.

पोटातील अल्सर बरा करण्यासाठी अनेक प्रकारची औषधे उपलब्ध आहेत. यामध्ये हेलिकोबॅक्टर पायलोरी जीवाणू ठार करण्यासाठी अँटिबायोटिक्स, पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) आणि हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) यांचा समावेश होतो.

पोटातील अल्सर बरा होण्यासाठी जीवनशैलीतील बदल देखील महत्त्वाचे आहेत. यामध्ये धूम्रपान सोडणे, तणाव कमी करणे आणि आहारात बदल करणे यांचा समावेश होतो.

पेप्टिक अल्सर निघून जातात का?

होय, पेप्टिक अल्सर निघून जातात. जर तुम्ही अल्सरचे योग्य उपचार केले तर ते पूर्णपणे बरे होऊ शकतात. तथापि, अल्सर पुन्हा होण्याचा धोका असतो. म्हणून, अल्सर बरा झाल्यानंतरही डॉक्टरांच्या सूचनांचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे.

अल्सर पुन्हा होण्यापासून रोखण्यासाठी तुम्ही खालील गोष्टी करू शकता:

धूम्रपान सोडा.
NSAIDs औषधे वापरणे टाळा.
तणाव कमी करा.
निरोगी आहार खा.

अल्सर कशासारखे दिसतात?

अल्सर हे पोटाच्या किंवा तोंडाच्या श्लेष्मल त्वचातील एक लहान, खोल जखम आहे. ते लाल, पांढरे किंवा पिवळे असू शकतात आणि त्यांचा आकार काही मिलीमीटर ते काही सेंटीमीटरपर्यंत असू शकतो. अल्सरांना कधीकधी व्रण किंवा फोड म्हणतात.

पोटाच्या अल्सरची लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:

पोटात वेदना, विशेषतः पोटाच्या मध्यभागी किंवा वरच्या भागात
भूक न लागणे
वजन कमी होणे
पोट फुगणे
उलट्या
रक्तस्त्राव

तोंडाच्या अल्सरची लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:

तोंडात वेदना, विशेषतः जीभ, ओठ किंवा गालांवर
तोंडात लाल, पांढरे किंवा पिवळे डाग
तोंडात लाळ किंवा रक्तस्त्राव

जठराची सूज जलद वेदना काय मदत करते?

जठराची सूज जलद वेदना कमी करण्यासाठी तुम्ही खालील गोष्टी करू शकता:

दुखण्याच्या औषधांचा वापर करा: इबुप्रोफेन, नेप्रोक्सन आणि अॅस्पिरिन यासारखी अँटी-इंफ्लेमेटरी औषधे जठराची सूज आणि वेदना कमी करू शकतात.
तोंडात वेदना कमी करणारे औषधे वापरा: केटोप्रोफेन आणि गॅस्ट्रोसेट्रिन यासारखी औषधे तोंडात वेदना कमी करू शकतात.
आराम करा: विश्रांती घेणे जठराची सूज आणि वेदना कमी करण्यास मदत करू शकते.
गरम पाण्यात मीठ घालून गुळण्या करा: गरम पाण्यात मीठ घालून गुळण्या केल्याने तोंडात वेदना आणि जळजळ कमी होऊ शकते.

पोटाच्या अल्सरच्या दुखण्यावर तुम्ही कसे उपचार कराल?

पोटाच्या अल्सरचे उपचार अल्सरचे कारणावर अवलंबून असते. जर अल्सर हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (H. pylori) जीवाणू संसर्गामुळे झाला असेल, तर उपचारांचा समावेश खालील गोष्टींचा होतो:

अँटिबायोटिक्स: H. pylori जीवाणू ठार करण्यासाठी अँटिबायोटिक्स दिले जातात.
पोटातील आम्ल कमी करणारी औषधे: पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) किंवा हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) दिले जातात.

जर अल्सर NSAIDs औषधांच्या वापरामुळे झाला असेल, तर उपचारांचा समावेश खालील गोष्टींचा होतो:

NSAIDs वापरणे बंद करा: NSAIDs वापरणे बंद केल्याने अल्सर बरा होण्यास मदत होऊ शकते.
पोटातील आम्ल कमी करणारी औषधे: पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) किंवा हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) दिले जातात.

मी तोंडाच्या अल्सरसाठी कॅन्डिड माउथ पेंट वापरू शकतो का?

काही लोक तोंडाच्या अल्सरसाठी कॅन्डिड माउथ पेंट वापरतात. कॅन्डिड माउथ पेंट एक औषधी माउथवॉश आहे ज्यामध्ये कॅन्डिडिन हे एक अँटीफंगल औषध असते. हे माउथवॉश तोंडातील बुरशीजन्य संसर्गासाठी वापरले जाते, परंतु तो तोंडाच्या अल्सरसाठी देखील कार्य करू शकतो.

जर तुम्ही तोंडाच्या अल्सरसाठी कॅन्डिड माउथ पेंट वापरण्याचा विचार करत असाल, तर प्रथम तुमच्या डॉक्टरांशी बोला.

तोंडाच्या अल्सरसाठी कोणते औषध चांगले आहे?

तोंडाच्या अल्सरसाठी सर्वोत्तम औषध अल्सरचे कारण आणि त्याची तीव्रता यावर अवलंबून असते.

जर तोंडाचा अल्सर लहान आणि सौम्य असेल, तर तुम्ही घरगुती उपचारांनी तो बरा करू शकता. यामध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:

तोंडात वेदना कमी करणारी औषधे: केटोप्रोफेन आणि गॅस्ट्रोसेट्रिन यासारखी औषधे तोंडात वेदना कमी करू शकतात.
गरम पाण्यात मीठ घालून गुळण्या करा: गरम पाण्यात मीठ घालून गुळण्या केल्याने तोंडात वेदना आणि जळजळ कमी होऊ शकते.
तोंडात मध लावा: मधात अँटी-इंफ्लेमेटरी आणि अँटीसेप्टिक गुणधर्म असतात जे तोंडाच्या अल्सर बरा करण्यास मदत करू शकतात.

जर तोंडाचा अल्सर मोठा किंवा तीव्र असेल, तर तुम्हाला डॉक्टरांकडून औषधे घेण्याची आवश्यकता असू शकते. यामध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:

अँटीबायोटिक्स: जर तोंडाचा अल्सर H. pylori जीवाणू संसर्गामुळे झाला असेल, तर अँटिबायोटिक्स घेणे आवश्यक असू शकते.
पोटातील आम्ल कमी करणारी औषधे: पोटातील आम्ल कमी करण्यासाठी प्रोटॉन पंप इन्हिबिटर (PPIs) किंवा हिस्टामाइन (H2) रिसेप्टर ऍन्टॅगोनिस्ट (HRAs) दिले जाऊ शकतात.

तोंडाच्या अल्सरसाठी काही सामान्य औषधे खालीलप्रमाणे आहेत:

अँटीबायोटिक्स:
- अमोक्सिसिलिन (Amoxicillin)
- क्लॅरिथ्रोमाइसिन (Clarithromycin)
- मेट्रोनिडाजोल (Metronidazole)
पोटातील आम्ल कमी करणारी औषधे:
- ओमेप्रॅझोल (Omeprazole)
- लॅन्सोप्राझोल (Lansoprazole)
- एसोमेप्रॅझोल (Esomeprazole)

तुम्ही कोणती औषधे घेणार आहात हे तुमच्या डॉक्टरांशी बोला. ते तुमच्या वैयक्तिक परिस्थितीसाठी सर्वोत्तम औषधे शिफारस करू शकतात.

अल्सर म्हणजे काय

पुढे वाचा: