उपयोगिता ही अर्थशास्त्रातील एक महत्त्वाची संकल्पना आहे जी वस्तूंच्या किंवा सेवांमुळे होत असलेली समाधानाची भावना व्यक्त करते. उपयोगिता ही एक सापेक्ष संकल्पना आहे, म्हणजे ती व्यक्ती आणि परिस्थितीनुसार बदलू शकते. उदाहरणार्थ, एका व्यक्तीसाठी पाणी ही एक अतिशय उपयुक्त वस्तू असू शकते, तर दुसऱ्या व्यक्तीसाठी ती फारशी उपयुक्त नसू शकते.
उपयोगितेची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा – Upyogitechi Vaishishte
उपयोगितेची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
- उपयोगिता ही एक सापेक्ष संकल्पना आहे. ती व्यक्ती आणि परिस्थितीनुसार बदलू शकते. उदाहरणार्थ, एका व्यक्तीसाठी पाणी ही एक अतिशय उपयुक्त वस्तू असू शकते, तर दुसऱ्या व्यक्तीसाठी ती फारशी उपयुक्त नसू शकते.
- उपयोगिता ही एक व्यक्तिनिष्ठ संकल्पना आहे. ती प्रत्येक व्यक्तीच्या गरजा आणि प्राधान्यांवर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ, एका व्यक्तीसाठी चॉकलेट ही एक उपयुक्त वस्तू असू शकते, तर दुसऱ्या व्यक्तीसाठी ती फारशी उपयुक्त नसू शकते.
- उपयोगिता ही एक कमी-होती संकल्पना आहे. म्हणजे, एका विशिष्ट वस्तूची वापरली जाणारी पहिली नग उपयोगितेची सर्वाधिक असते आणि त्यानंतर प्रत्येक नग्ची उपयोगिता कमी होत जाते. उदाहरणार्थ, जेव्हा तुम्ही पहिल्यांदा चॉकलेट खाता तेव्हा त्याची उपयोगिता सर्वाधिक असते आणि त्यानंतर प्रत्येक चॉकलेट खाल्ल्यावर त्याची उपयोगिता कमी होत जाते.
- उपयोगिता ही एक उपभोग्य संकल्पना आहे. म्हणजे, एका विशिष्ट वस्तूची उपयोगिता ती वापरली गेली की संपते. उदाहरणार्थ, जेव्हा तुम्ही चॉकलेट खाता तेव्हा त्याची उपयोगिता संपते.
उपयोगितेची या वैशिष्ट्ये अर्थशास्त्रातील अनेक संकल्पना आणि सिद्धांतांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. उदाहरणार्थ, उपभोगाचे सिद्धांत, उत्पादनाचे सिद्धांत आणि बाजारपेठेचे विश्लेषण यामध्ये उपयोगितेची वैशिष्ट्ये विचारात घेतली जातात.
पुढे वाचा:
- भारतीय संविधानाची वैशिष्ट्ये
- भारताच्या मैदानी प्रदेशाची वैशिष्ट्ये कोणती?
- अहवाल लेखनाची वैशिष्ट्ये
- आधुनिक इतिहासलेखन पद्धतीची चार वैशिष्ट्ये कोणती?
- आपल्या संस्कृतीची वैशिष्ट्ये
- आर्थिक विकासाची वैशिष्ट्ये
- उत्तम साहित्यकृतीची वैशिष्ट्ये
- उत्तररात्रीच्या आगमनाची वैशिष्ट्ये
- उदारमतवादी लोकशाहीची वैशिष्ट्ये
- उद्योजकाची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा