Guava Information in Marathi : पेरू हे फळ आहे. चवीला गोड आणि रंगाने हलका हिरवा असतो. त्याच्या लगद्यामध्ये शेकडो लहान बिया असतात. पेरू भारतीय बाजारपेठेत सहज उपलब्ध आहे. त्याचे झाडही अनेकजण घरात लावतात. पेरू आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. पेरूमध्ये अनेक प्रकारची जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात. ज्यामुळे शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते. म्हणजेच रोगांशी लढण्यास मदत होते. पेरूच्या गुणधर्मांबद्दल आणि पेरू फळ माहिती मराठी सविस्तर जाणून घेऊया.
पेरू फळ माहिती मराठी – Guava Information in Marathi
Table of Contents
| इंग्रजी नाव : | Guava |
| हिंदी नाव : | जाम / अमरूद |
| शास्त्रीय नाव : | झीळवळी सरक्षरीर |
- पेरू फळ माहिती : भारतात सर्वत्र पेरूची लागवड केली जाते. पेरूचे झाड अत्यंत काटक असून, प्रतिकूल हवामानातही साधारण जमिनीत चांगले उत्पन्न निघू शकते. नदीकाठी पेरूची झाडे छान वाढतात. भारताचा पेरूच्या उत्पादन-क्षेत्राच्या दृष्टीने जगात चौथा क्रमांक लागतो.
- पेरू झाडाचे वर्णन : पेरूच्या झाडाची उंची सहा ते बारा फुटांपर्यंत असते. मुळे जमिनीत जास्त खोलवर जात नाहीत. पेरूच्या झाडाला वर्षभर फुले येऊन फळे येतात. उष्ण हवामानात फळे चांगली येतात; मात्र पावसाळ्यात येणारी फळे पानचट व बेचव असतात.
- पेरूची पाने : पाने जाड, वरचा पृष्ठभाग मऊ व खालील भाग खरखरीत असतो. फळामध्ये बिया जास्त असून, गर त्या मानाने कमी असतो.
- पेरूचा रंग : कच्च्या पेरूचा रंग बाहेरून हिरवा व जास्त पिकल्यानंतर पिवळा होतो, पेरू आतून पांढरट, लालसर किंवा गुलाबी असतो.
- पेरूची चव : पेरूची चव गोड असते.
- आकार : पेरूचा आकार गोल किंवा लंबगोल असतो.
- उत्पादन क्षेत्र : अहमदाबाद, बनारस, लखनौ, तसेच महाराष्ट्रात, सर्व ठिकाणी पेरूची लागवड केली जाते. नाशिक जिल्ह्यातील पेरू प्रसिद्ध असून, त्याला परदेशातही मागणी असते.
- पेरू जाती : गुलाबी गर व पांढरा गर असणारे गावरान व कलमी पेरू अशा पेरूच्या दोन जाती आहेत. पेरू. बियांचे व बिनबियांचेही असतात. बिनबियाच्या जातीचे पेरू चवीला जेमतेम असून, त्यांचे उत्पादन कमी असते. पेरूच्या विविध जाती पुढीलप्रमाणे –
- आकारमानानुसार : करेला, पेअर,
- स्थळानुसार : अलाहाबाद, कसेरा, नाशिक, धारवाड, श्रीलंका.
- रंगानुसार : चित्तीदार, रेडफ्लेश, ॲपकलर.
- फळांच्या पृष्ठभागानुसार : धारीदार, रेशमडी.
- जीवनसत्त्वे : पेरूमध्ये क जीवनसत्त्वाचे प्रमाण अधिक असते; त्याशिवाय ‘अ’ जीवनसत्त्व, लोह, चुना, स्फुरद, फॉस्फरस, कॅल्शियम ही द्रव्येदेखील खूप असतात.
- पेरू उत्पादने : पेरूची भाजी करतात, मुरंबा, जाम, जेली, पेस्ट, नेक्टर व इतर पेये तयार करण्यासाठी पेरूचा उपयोग होतो.
- पेरू साठवण व विक्री : फळे पूर्ण पिकण्याच्या आधी झाडांवरून काढून विक्रीला पाठवतात. बांबूच्या टोपलीत फळे साठवली जातात. पेरूची विक्री किलोवर केली जाते. काही वेळेस पेरू नगावरदेखील विकतात. .
- पेरूचे फायदे : पेरू नियमित खाल्ल्याने पोट साफ राहते.
- पेरूचे तोटे : उपाशीपोटी किंवा जास्त खाल्ल्याने पोटात दुखते. जुलाब होतात व ताप येतो.
पेरूमध्ये कोणते पोषक आणि खनिजे आढळतात?
पेरूमध्ये व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन बी ६ आढळते. याशिवाय यामध्ये मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि फायबरचे प्रमाण जास्त असते. पेरूमध्ये लायकोपीन, फायटोन्यूट्रिएंट्स इत्यादी असतात.
पेरू खाण्याचे फायदे – Peru Fruit Benefits in Marathi
- त्वचा सुधारण्यासाठी – पेरूमध्ये अनेक प्रकारचे जीवनसत्त्वे आणि पौष्टिक घटक असतात. जे त्वचेसाठी खूप फायदेशीर असतात. याचे सेवन केल्याने त्वचा चमकदार होऊ लागते. त्यामुळे चेहरा अधिक सुंदर दिसतो.
- मधुमेहासाठी – मधुमेह असलेल्यांनी पेरूचे सेवन रोज पुरेसे प्रमाणात करावे. पेरूमध्ये असे काही गुणधर्म आहेत. जे इन्सुलिन तयार करण्यास मदत करते. साखरेची पातळी कमी करते. त्यामुळे मधुमेह नियंत्रणात राहतो.
- खोकला आणि सर्दी दूर करण्यासाठी – पेरूच्या पानांचा उष्मा घेऊन ते प्यायल्याने सर्दी आणि फ्लूची समस्या दूर होते. याशिवाय तापामध्ये पेरूच्या पानांचा एक उष्टाही प्यायला जाऊ शकतो.
- श्वासाच्या दुर्गंधीपासून सुटका मिळवण्यासाठी – श्वासाच्या दुर्गंधीने त्रास होत असल्यास. त्यामुळे पेरूची पाने चावून खावीत, तोंडाची दुर्गंधी दूर होते.
- बद्धकोष्ठता दूर करण्यासाठी – व्यक्तीला बद्धकोष्ठतेची समस्या असल्यास. त्यामुळे फायबरयुक्त पदार्थांचे सेवन अधिक प्रमाणात करावे. पेरूमध्ये भरपूर फायबर असते. जे पोटाची पचनशक्ती मजबूत करते आणि बद्धकोष्ठतेची समस्या दूर करते.
- हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठी – पिकलेल्या पेरूचे सेवन केल्याने शरीरातील हिमोग्लोबिनची कमतरता दूर होते. महिलांनी रोज पेरूचे सेवन करावे. ज्यामुळे हिमोग्लोबिन बरोबर राहील आणि अॅनिमियाची तक्रार राहणार नाही.
- डोळ्यांसाठी – पेरूमध्ये असलेले व्हिटॅमिन ए आणि व्हिटॅमिन ई डोळ्यांची दृष्टी तीक्ष्ण करण्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. त्यामुळे डोळ्यांचा त्रास होत नाही.
- कर्करोग प्रतिबंध – कर्करोग हा एक अतिशय धोकादायक आजार आहे. पेरूमध्ये इतर फळांपेक्षा जास्त व्हिटॅमिन सी असते. यामध्ये जास्त प्रमाणात अँटिऑक्सिडेंट असतात जे कर्करोगाच्या आजारापासून संरक्षण करण्यास मदत करतात.
- थायरॉईडमध्ये – पेरूमध्ये आयोडीन जास्त प्रमाणात आढळते. जे थायरॉईडची समस्या कमी करण्यास मदत करते. थायरॉईडच्या आजाराने त्रस्त असलेल्यांनी रोज योग्य प्रमाणात पेरूचे सेवन करावे.
पेरू खाण्याचे नुकसान
- पेरूचे फायदे तुम्हाला माहित असतीलच. पण पेरूच्या फायद्यांसोबतच काही तोटेही आहेत.
- ज्या लोकांना सर्दी जास्त असते. त्यांनी पेरूचे सेवन कमी प्रमाणात करावे.
- पचनाशी संबंधित समस्या असल्यास. त्यामुळे पेरूचे सेवन करू नये.
- ज्या लोकांना पेरूच्या बिया पचत नाहीत त्यांना अॅपेन्डिसाइटिस होऊ शकतो, त्यामुळे त्यांच्या बियांचे सेवन टाळावे.
- पेरू खाण्यापूर्वी गर्भवती महिलेने तिच्या डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. पेरूचे सेवन केल्याने आरोग्यात काही अडथळे येत असतील तर त्यामुळे त्याचे सेवन ताबडतोब बंद करा.
पेरूच्या पानांचे फायदे
पेरूच्या पानात औषधी गुणधर्म भरपूर असतात. ते विविध रोगांशी लढण्यासाठी आणि आरोग्य समस्या बरे करण्यासाठी वापरले जातात. पेरूची पाने हा असाच एक हर्बल उपाय आहे, जो तुम्हाला शरीराला हानी न होता आरोग्य फायदे देतो. त्यात अँटिऑक्सिडेंट, अँटीबैक्टीरियल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म आहेत. याव्यतिरिक्त, या पानांमध्ये असलेली पॉलिफेनॉल्स, कॅरोटीनोइड्स, फ्लेव्होनॉइड्स आणि टॅनिन ही रसायने विविध रोगांवर उपचार करण्यासाठी अत्यंत प्रभावी ठरू शकतात. खाली आपण पेरूच्या पानांचे आरोग्य फायदे आणि त्वचा आणि केसांशी संबंधित फायद्यांबद्दल बोलू.
- वजन कमी करण्यात मदत – पेरूच्या पानांमध्ये अनेक बायोएक्टिव्ह कंपाऊंड असतात, जे तुमच्या शरीरात कार्बोहायड्रेट्सचे शोषण रोखू शकतात. तसेच, ते शरीरातील साखर आणि कॅलरीजचे प्रमाण कमी करतात, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत होते.
- मधुमेह – पेरूच्या पानांमध्ये असलेले फिनोलिक कंपाऊंड रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते. पेरूच्या पानांच्या सेवनाने लिपिड्समध्ये घट झाल्याचेही दिसून आले आहे. प्रथिनांचे ग्लायकेशन देखील त्याच्या सेवनाने कमी केले जाऊ शकते, म्हणजेच शरीरातील साखरेची पातळी नियंत्रित केली जाऊ शकते. अशा परिस्थितीत पेरूच्या पानांमध्ये मधुमेहविरोधी गुणधर्म असतात असे म्हणता येईल.
- कोलेस्टेरॉल – पेरूच्या पानांच्या सेवनाने प्लाझ्मा-कोलेस्ट्रॉलची पातळी कमी होते. त्यात असलेले घटक हायपरग्लाइसेमिया कमी करण्यास मदत करतात, म्हणजे साखरेचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे कोलेस्ट्रॉल रोखण्यास मदत होते. याशिवाय, उच्च कोलेस्टेरॉलमुळे निर्माण होणारा ऑक्सिडंट ताण म्हणजे हायपरकोलेस्टेरोलेमिया देखील कमी केला जाऊ शकतो. याशिवाय, पेरूच्या पानांमध्ये हायपोलिपिडेमिक गुणधर्म देखील असतात, ज्यामुळे शरीरातील लिपिड्स (एक प्रकारची चरबी) कमी होते.
- डेंग्यू ताप – डेंग्यूवरही पेरूची पाने फायदेशीर मानली जातात. हे प्लेटलेट्स वाढवण्यास मदत करते आणि रक्तस्त्राव होण्यापासून वाचवते. खरंच, पेरूच्या पानांच्या डेकोक्शनमध्ये क्वेर्सेटिन असते, जे विषाणू दरम्यान एमआरएनए एंजाइमची निर्मिती रोखते. अशा परिस्थितीत पेरूच्या पानांचे सेवन डेंग्यू तापामध्ये फायदेशीर मानले जाऊ शकते.
- अतिसार – पेरूच्या पानांमध्ये जुलाब बरे करण्याचे गुणधर्मही असतात. एका संशोधनानुसार, पेरूच्या पानांचा अर्क अतिसारावर फायदेशीर ठरतो. E. Coli जिवाणूंमुळे होणाऱ्या जुलाबाची समस्या दूर करण्यासोबतच त्यामुळे होणाऱ्या इतर समस्यांवरही नियंत्रण ठेवता येते. याचे कारण असे मानले जाते की त्यात उपस्थित अँटी-हेल्मिंथिक गुणधर्म आहेत, जे पोटाशी संबंधित सर्व समस्या दूर करून हिमोग्लोबिन वाढवण्यास मदत करतात.
- शुक्राणू – पेरूच्या पानांच्या मदतीने शुक्राणूंची संख्या देखील सुधारली जाऊ शकते. यासोबतच पेरूची पानेही प्रजनन क्षमता वाढविण्यास सक्षम मानली गेली आहेत. एका अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की पेरूच्या पानांमध्ये असलेल्या अँटिऑक्सिडंट गुणधर्मांचा शुक्राणूंच्या विषारीपणावर फायदेशीर प्रभाव पडतो, ज्यामुळे पुरुषांची प्रजनन क्षमता सुधारण्यास मदत होते.
- जखमा आणि संक्रमण – पेरूच्या पानांमध्ये असलेल्या औषधी गुणधर्मांमुळे ते जखमा भरण्यास मदत करतात. वास्तविक, यामध्ये असलेले प्रतिजैविक गुणधर्म जखमा आणि त्वचेच्या संसर्गाशी संबंधित बॅक्टेरियाशी लढण्यास मदत करतात. परिणामी, जखम लवकर भरून येण्यास मदत होते.
- पचन – पेरूची पाने पचनसंस्थेसाठीही चांगली मानली जातात. त्यात असलेली अँटीबॅक्टेरियल आणि अँटीमाइक्रोबियल क्रिया तुम्हाला जंतू आणि इतर बॅक्टेरियापासून संरक्षण करण्यास मदत करते. पेरूची पाने गॅस्ट्रिक एंजाइम तयार करतात जे पचनास मदत करतात आणि शरीरातील पोषक तत्वे सुधारतात. पेरूची पाने देखील गॅस्ट्रिक अल्सर कमी करण्यास मदत करू शकतात. वास्तविक, पेरूच्या पानांमध्ये असलेले फ्लेव्होनॉइड्स गॅस्ट्रिक पीएच वाढवून पोटाचे अल्सरपासून संरक्षण करतात.
- ब्राँकायटिस – ब्राँकायटिससाठीही पेरूच्या पानांचा वापर केला जाऊ शकतो. वास्तविक, ब्राँकायटिस दरम्यान, श्वासनलिकेमध्ये जळजळ होते. अशा परिस्थितीत, पेरूच्या पानांमध्ये असलेले दाहक-विरोधी गुणधर्म दम्याचा झटका, खोकला आणि बुरशीमुळे होणारे रोग तसेच ब्रॉन्कायटिस पासून संरक्षण करतात. पेरूच्या पानांचा चहा प्यायल्याने तुम्हाला वारंवार खोकला होत नाही, ज्यामुळे ब्राँकायटिसमध्ये थोडा आराम मिळतो.
- दातदुखी, घसा आणि हिरड्यांसाठी – पेरूच्या पानांमध्ये असलेल्या वेदनाशामक, दाहक-विरोधी आणि सूक्ष्मजीवविरोधी गुणधर्मांमुळे ते दातदुखी बरे करण्यास देखील मदत करू शकतात. याशिवाय बंद घसा आणि जबड्यातील सूज दूर होऊ शकते.
- कर्करोग – पेरूच्या पानांमध्ये कर्करोगविरोधी गुणधर्म देखील असतात. १०० ग्रॅम पेरूच्या पानांपासून बनवलेला डेकोक्शन नियमितपणे प्यायल्यास पोट आणि फुफ्फुसाचा कर्करोग टाळता येतो. याव्यतिरिक्त, पेरूची पाने कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये डीएनए आणि इतर पेशींचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करू शकतात.
- ऍलर्जी – पेरूच्या पानांमध्ये अँटी-एलर्जिक गुणधर्म असतात. हा गुणधर्म शरीरातील ऍलर्जीक प्रतिक्रिया कमी करण्यास मदत करतो. एका संशोधनानुसार, त्यात उपस्थित अँटी-एलर्जिक गुणधर्म अँटी-इंफ्लेमेटरी साइटोकाइन (एक प्रकारचा प्रोटीन) चे उत्पादन रोखते.
पेरूच्या झाडाविषयी माहिती – पेरू शेती लागवड
पेरू हे आपल्या देशातील एक अतिशय लोकप्रिय फळ आहे, ज्याला गरिबांचे सफरचंद देखील म्हणतात. हे स्वादिष्ट असण्यासोबतच आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. त्यात जीवनसत्त्वे, लोह, चुना, फॉस्फरससह अनेक खनिजे आढळतात. त्यात भरपूर प्रमाणात व्हिटॅमिन सी असते, त्यामुळे त्याचे अनेक आरोग्य फायदे आहेत. पेरू उत्पादनात भारताचा जगात चौथा क्रमांक लागतो. चला तर मग जाणून घेऊया पेरू बागकाम करण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे.
पेरू लागवडीसाठी हवामान
पेरू बागेसाठी उष्ण आणि कोरडे हवामान अनुकूल मानले जाते. त्याच्या आदर्श उत्पादनासाठी १५ ते ३० सेंटीग्रेड तापमान योग्य मानले जाते. पेरूचे झाड कोरडे हवामान सहज सहन करते. जर्दाळूचे रोप अगदी सहज तयार करता येते आणि हवामानातील चढ-उतारांचा त्यावर फारसा परिणाम होत नाही.
पेरू लागवडीसाठी माती
तसे, पेरूची बाग सर्व प्रकारच्या जमिनीत करता येते. तथापि, चांगल्या उत्पादनासाठी चिकणमाती माती आदर्श मानली जाते. चांगल्या उत्पादनासाठी मातीचे पीएच मूल्य ६ ते ७.५ असावे. ज्या जमिनीचे pH मूल्य ७.५ पेक्षा जास्त असेल त्या जमिनीत पेरूची बागकाम करू नये. अशा जमिनीत त्याची लागवड केल्यास उत्थासह इतर रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते.
पेरू लागवडीसाठी योग्य वेळ
पेरूची लागवड जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यात पावसात करावी. बागायती भागात फेब्रुवारी आणि मार्च महिन्यातही रोपे लावता येतात.
पेरू रोपांची लागवड – पेरू खत व्यवस्थापन
पेरूची लागवड अनेक प्रकारे करता येते, परंतु कलम पद्धतीने पेरूची लागवड करणे सर्वात योग्य मानले जाते. कारण कटिंग पद्धतीने लागवड केलेल्या झाडांना लवकर फळे येतात तर बियाणे लावलेल्या झाडांना फळे येण्यास जास्त वेळ लागतो. ही झाडे ६० सेमी लांबी, ६० सेमी रुंदी आणि ६० सेमी खोलीच्या खड्ड्यात लावली जातात. हे खड्डे तयार करा आणि रोप लावण्यापूर्वी १० ते १५ दिवस आधी उघडे ठेवा. त्यामुळे मातीजन्य रोग होण्याची शक्यता कमी होते. रोपे लावण्यापूर्वी या खड्ड्यांमध्ये १० ते १५ किलो शेणखत, ५०० ग्रॅम सिंगल सुपर फॉस्फेट, २५० ग्रॅम पोटॅश आणि १०० ग्रॅम मिथाइल पॅराथिऑन पावडर टाका. त्यानंतर खड्डे मातीने भरून पाणी द्यावे. एक हेक्टरमध्ये ५०० ते ५००० रोपे लावता येतात.
पेरू शेतीला सिंचन केव्हा आणि कसे करावे?
पेरूचे रोप एक किंवा दोन वर्षांचे असताना १० ते १५ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. त्याच वेळी, उष्णतेतील हा फरक कमी केला पाहिजे. उन्हाळ्यात ३ ते ४ दिवसांनी पाणी द्यावे.
पेरूची छाटणी
पहिल्या वर्षी पेरूच्या झाडांना ६० ते ९० सें.मी. ते सरळ वर येऊ द्या. १५ ते २० सें.मी. जेव्हा झाड उंच असेल तेव्हा ३ ते ४ फांद्या निवडा आणि वरच्या आणि बाजूच्या फांद्यांची छाटणी करा.
पेरू फळाची काढणी
पेरूची फळे फुलल्यानंतर १२० ते १४० दिवसांनी काढली जातात. त्यावेळी फळे हिरव्यापासून हलक्या पिवळी होतात. एका झाडापासून वर्षभरात सुमारे ४०० ते ६०० फळे मिळू शकतात. ज्यांचे वजन १२५ ते १५० ग्राम पर्यंत असते.
निष्कर्ष
वरील पेरू फळ माहिती मराठी वाचून आपल्याला पेरू खाण्याचे फायदे आणि पेरू खाण्याचे तोटे या लेखातून आपल्याला समजले असेलच. Guava Information in Marathi हा लेख आपल्याला आवडल्यास आपल्या मित्र परिवारासोबत फेसबुक व्हाट्सअँप आणि विविध सोशियल मेडिया शेअर करा. तसेच Information About Guava in Marathi हा लेख कसा वाटला व अजून पेरूबद्दल काही माहिती पाहिजे असेल तर आपण Comments द्वारे कळवा.
Guava in Marathi या आम्ही दिलेल्या माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला Comment Box आणि Email लिहून कळवावे, तुम्ही दिलेली पेरू फळ माहिती मराठी योग्य असल्यास आम्ही त्यामध्ये नक्की बदल करू. अधिक माहितीसाठी भेट द्या www.marathime.com ला.
अजून वाचा :
- आंबा फळाची माहिती
- सफरचंद फळाची माहिती
- द्राक्ष फळाची माहिती
- केळी फळाची माहिती
- अननस फळाची माहिती
- पपई फळाची माहिती
- पेरू फळाची माहिती
- सीताफळ माहिती
- रामफळ माहिती
- जांभूळ फळाची माहिती
- डाळिंब माहिती मराठी
पेरू फळा संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न १: हिवाळ्यात पेरूचे सेवन करावे का?
उत्तर : आयुर्वेदिक तज्ज्ञांच्या मते, हिवाळ्यात पेरू खाणे आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. हे खाल्ल्याने पचनक्रिया सुरळीत राहते, तसेच यामध्ये असलेले अँटिऑक्सिडंट्स आणि व्हिटॅमिन सी शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती देखील वाढवतात. त्यामुळे हिवाळ्यात रोज ताजे पेरू खा.
प्रश्न २: पेरूचे सेवन पोटासाठी फायदेशीर आहे का?
हिवाळ्यात बहुतेक लोक पोटाशी संबंधित समस्यांनी त्रस्त असतात आणि असे दिसून आले आहे की या सर्व समस्या पचनसंस्था नीट काम न केल्यामुळे होतात. अशा परिस्थितीत पेरूचे सेवन करणे खूप फायदेशीर ठरू शकते कारण त्यात असलेले फायबर पोट साफ आणि पचनसंस्था निरोगी ठेवण्यास मदत करते.
प्रश्न ३: पेरूची पाने देखील आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत का?
पेरूचे फळ जितके चविष्ट आणि फायदेशीर आहे तितकीच त्याची पानेही फायदेशीर आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, पेरूच्या पानांमध्ये इम्युनोमोड्युलेटरी गुणधर्म असतात जे रोगांशी लढण्याची शक्ती वाढवतात आणि अनेक हंगामी रोगांपासून संरक्षण करतात.
