महाराष्ट्र राज्याची स्थापना १ मे १९६० रोजी झाली. त्यापूर्वी, महाराष्ट्रातील प्रदेश मुंबई राज्याचा भाग होता. १९५६ मध्ये, भारत सरकारने राज्य पुनर्रचना कायदा पारित केला आणि त्यानुसार मुंबई राज्याचे विघटन करून महाराष्ट्र आणि गुजरात या दोन स्वतंत्र राज्यांची निर्मिती झाली.
१ मे १९६० रोजी, यशवंतराव चव्हाण हे महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतले. ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे सदस्य होते. चव्हाण हे महाराष्ट्राच्या निर्मितीमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावले होते आणि त्यांनी राज्याच्या सुरुवातीच्या काळात त्याच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
चव्हाण यांनी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून १९६२ पर्यंत काम केले. त्यानंतर, मारोतराव कन्नमवार हे महाराष्ट्राचे दुसरे मुख्यमंत्री झाले.
महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण? – Maharashtratil Pahile Mukhyamantri Kaun
महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण
१ मे १९६० रोजी भारतात राज्य पुनर्रचना कायदा लागू झाला आणि त्यानुसार बॉम्बे राज्याचे विघटन होऊन महाराष्ट्र आणि गुजरात ही दोन स्वतंत्र राज्ये निर्माण झाली. महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री म्हणून भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे यशवंतराव चव्हाण यांची निवड करण्यात आली.
यशवंतराव चव्हाण हे एक प्रख्यात भारतीय राजकारणी आणि समाजसुधारक होते. त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली होती. स्वातंत्र्यानंतर त्यांनी भारत सरकारमध्ये अनेक महत्त्वाच्या पदांवर काम केले, ज्यात उपपंतप्रधान, गृहमंत्री, अर्थमंत्री, आणि संरक्षणमंत्री यांचा समावेश आहे.
यशवंतराव चव्हाण हे महाराष्ट्र राज्याचे एक दैवी व्यक्तिमत्त्व म्हणून ओळखले जातात. त्यांनी महाराष्ट्राच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांचे राज्यकारभाराचे धोरण “सर्वांसाठी विकास” हे होते. त्यांनी महाराष्ट्रात अनेक महत्त्वाच्या विकास प्रकल्पांची सुरुवात केली, ज्यात मुंबई-पुणे एक्सप्रेस वे, कृष्णा-भीमा कालवा, आणि महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ (MIDC) यांचा समावेश आहे.
यशवंतराव चव्हाण हे एक कुशल प्रशासक आणि एक दृढनिश्चयी नेते होते. त्यांनी महाराष्ट्राच्या प्रगतीसाठी आपले संपूर्ण आयुष्य समर्पित केले.
यशवंतराव चव्हाण यांचे कार्य
यशवंतराव चव्हाण यांच्या कार्यकाळात महाराष्ट्राच्या विकासात अनेक महत्त्वपूर्ण प्रगती झाली. त्यापैकी काही महत्त्वाच्या प्रगती खालीलप्रमाणे आहेत:
- औद्योगिक विकास: यशवंतराव चव्हाण यांनी महाराष्ट्रात औद्योगिक विकासाला चालना देण्यासाठी महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ (MIDC) ची स्थापना केली. त्यांनी महाराष्ट्रात अनेक औद्योगिक क्षेत्रे विकसित केली, ज्यात नाशिक, पुणे, औरंगाबाद, आणि नागपूर यांचा समावेश आहे.
- वाहतूक आणि दळणवळण: यशवंतराव चव्हाण यांनी महाराष्ट्रात वाहतूक आणि दळणवळणाच्या सुविधांचा विकास केला. त्यांनी मुंबई-पुणे एक्सप्रेस वे, कृष्णा-भीमा कालवा, आणि कोकण रेल्वे या महत्त्वाच्या प्रकल्पांची सुरुवात केली.
- शिक्षण आणि आरोग्य: यशवंतराव चव्हाण यांनी महाराष्ट्रात शिक्षण आणि आरोग्य क्षेत्राचा विकास केला. त्यांनी महाराष्ट्रात अनेक नवीन शाळा आणि रुग्णालये सुरू केली.
- सामाजिक न्याय आणि समावेश: यशवंतराव चव्हाण यांनी महाराष्ट्रात सामाजिक न्याय आणि समावेशासाठी प्रयत्न केले. त्यांनी अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, आणि महिलांसाठी अनेक योजना सुरू केल्या.
यशवंतराव चव्हाण हे महाराष्ट्र राज्याच्या विकासातील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व होते. त्यांनी महाराष्ट्राला एक आधुनिक आणि समृद्ध राज्य बनवण्यासाठी आपले संपूर्ण आयुष्य समर्पित केले.
पुढे वाचा:
- महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण कोणते?
- महाराष्ट्रातील 36 जिल्हे व तालुके
- महाराष्ट्राची राजधानी कोणती?
- महाराष्ट्रातील पर्यटन स्थळे
- महाराष्ट्रात किती गावे आहेत?
- नवनाथ पारायण कसे करावे?
- मेडिटेशन कसे करावे?
- नामस्मरण कसे करावे?
- अभ्यासाचे नियोजन कसे करावे?
- रागावर नियंत्रण कसे करावे?
- जीवामृत कसे तयार करावे?
- मृत्युपत्र कसे करावे?
- राजकारण कसे करावे?
- महाराष्ट्रातील जाती व आडनावे