समाजाची वैशिष्ट्ये | Samajachi Vaishishte

समाजाची वैशिष्ट्ये – Samajachi Vaishishte

समाज म्हणजे परस्परांशी संबंध ठेवणारे व्यक्ती आणि समूहांची एक व्यापक संघटना-व्यवस्था होय. सामाजिक आंतरकियेमुळेच व्यक्ती आणि समूहात निश्र्चित स्वरूपाचे सामाजिक संबंध निर्माण झालेले असतात. केवळ लोकांचा समूह म्हणजे समाज नव्हे. व्यक्तीहून निराळे असे स्वतंत्र अस्तित्व समाजाला असते.

समाजाची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

  • समूहीकरण: समाज हा व्यक्ती आणि समूहांची एक संघटना-व्यवस्था आहे. समाजात विविध प्रकारचे समूह असतात, ज्यात कुटुंब, गाव, शहर, राष्ट्र इत्यादींचा समावेश होतो.
  • संस्थात्मकीकरण: समाजात विविध प्रकारच्या संस्था असतात, ज्या समाजाच्या कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. या संस्थांमध्ये सरकार, शिक्षण संस्था, धार्मिक संस्था, आर्थिक संस्था इत्यादींचा समावेश होतो.
  • सांस्कृतिक एकता: समाजात एक सांस्कृतिक एकता असते. या सांस्कृतिक एकतेमुळे समाजातील व्यक्ती आणि समूह एकमेकांशी जोडले जातात.
  • सामाजिक नियंत्रण: समाजात सामाजिक नियंत्रण असते. या सामाजिक नियंत्रणामुळे समाजातील व्यक्ती आणि समूह योग्य दिशेने वागतात.
  • सामाजिक परिवर्तन: समाज सतत बदलत असतो. या सामाजिक परिवर्तनामुळे समाजात नवीन मूल्ये, नवीन संस्था आणि नवीन परंपरा निर्माण होतात.

याव्यतिरिक्त, समाजाची काही इतर वैशिष्ट्ये देखील आहेत, ज्यात हे समाविष्ट आहे:

  • समाजाचे विविध स्तर: समाजाचे विविध स्तर असतात, ज्यात उच्चवर्ग, मध्यमवर्ग आणि निम्नवर्ग इत्यादींचा समावेश होतो.
  • समाजाचे विविध घटक: समाजाचे विविध घटक असतात, ज्यात आर्थिक घटक, सामाजिक घटक, राजकीय घटक आणि सांस्कृतिक घटक इत्यादींचा समावेश होतो.
  • समाजाचे विविध कार्ये: समाज विविध कार्ये करते, ज्यात आर्थिक विकास, सामाजिक विकास, सांस्कृतिक विकास आणि राजकीय विकास इत्यादींचा समावेश होतो.

समाजाची वैशिष्ट्ये ही समाजाची व्याख्या निश्चित करतात. या वैशिष्ट्यांच्या आधारे आपण कोणता समाज आहे हे ठरवू शकतो.

समाजाची वैशिष्ट्ये – Samajachi Vaishishte

पुढे वाचा:

Leave a Reply