शीर्षक म्हणजे एखाद्या लेख, कविता, पुस्तक, चित्रपट, कार्यक्रम, इत्यादीच्या वर दिले जाणारे नाव. शीर्षक हे त्या साहित्याचे सार किंवा मुख्य विषय सांगते. शीर्षक आकर्षक आणि लक्ष वेधून घेणारे असावे जेणेकरून लोक त्या साहित्यावर वाचण्याची किंवा पाहण्याची इच्छा निर्माण होईल.
शीर्षक म्हणजे काय? – Shirshak Mhanje Kay
Table of Contents
शीर्षक दोन प्रकारचे असू शकतात:
- वर्णनात्मक शीर्षक: हे शीर्षक साहित्याच्या सार किंवा मुख्य विषयाचे वर्णन करते. उदाहरणार्थ, “महाराष्ट्रातील पर्यटन स्थळे” हे शीर्षक महाराष्ट्रातील पर्यटन स्थळांबद्दल लिहिलेल्या लेखाचे वर्णनात्मक शीर्षक आहे.
- अनुकरणात्मक शीर्षक: हे शीर्षक साहित्याच्या भाषे किंवा शैलीचे अनुकरण करते. उदाहरणार्थ, “एक धागा” हे शीर्षक कवितेचे अनुकरणात्मक शीर्षक आहे.
शीर्षक लिहिताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात:
- शीर्षक आकर्षक आणि लक्ष वेधून घेणारे असावे.
- शीर्षक साहित्याच्या सार किंवा मुख्य विषयाचे वर्णन करावे.
- शीर्षक संक्षिप्त आणि सोपे असावे.
- शीर्षक अचूक आणि माहितीपूर्ण असावे.
- शीर्षक विषयाचे अचूक वर्णन केले पाहिजे.
- शीर्षक आकर्षक आणि लक्षवेधक असावे.
- शीर्षक मर्यादित स्वरूपाचे असावे.
शीर्षक हे लेख, पुस्तक, चित्रपट, संगीत तुकडे, कार्यक्रम इत्यादीचे एक महत्त्वाचे घटक आहे. एक चांगले शीर्षक वाचकाला आकर्षित करते आणि त्याला पुढील वाचनासाठी प्रवृत्त करते.
मराठीत शीर्षकासाठी काही सामान्य संज्ञा खालीलप्रमाणे आहेत:
- पुस्तक: कादंबरी, कथासंग्रह, कवितासंग्रह, निबंधसंग्रह, आत्मकथा, जीवनचरित्र, ऐतिहासिक कादंबरी, विज्ञानकथा, साहसी कादंबरी, गुन्हेगारी कादंबरी, रोमँटिक कादंबरी इ.
- चित्रपट: नाटक, संगीतमय, ऐतिहासिक, विज्ञानकथा, साहसी, गुन्हेगारी, रोमँटिक इ.
- संगीत तुकडे: गाणे, भजन, गझल, कव्वाली, लावणी, ठुमरी, धृपद, खयाल इ.
- कार्यक्रम: नाटक, चित्रपट, संगीत, नृत्य, क्रीडा, सभा, परिषद इ.
या व्यतिरिक्त, शीर्षकासाठी विविध प्रकारचे शब्द आणि वाक्यांश वापरले जाऊ शकतात. उदाहरणार्थ,
- प्रश्नात्मक शीर्षके: “तू कसा आहेस?”, “तुम्हाला काय आवडते?”
- आश्चर्यकारक शीर्षके: “हे खरे आहे का?”, “हे शक्य आहे का?”
- आकर्षक शीर्षके: “तुमच्या आयुष्यात एकदा नक्की पाहावेत असे ठिकाण”, “ही गोष्ट तुम्हाला नक्की हसवेल”
- सूचक शीर्षके: “हा लेख तुम्हाला तुमच्या आयुष्यात यशस्वी होण्यास मदत करू शकतो”, “हे चित्रपट तुम्हाला तुमच्या आयुष्यात नवीन दृष्टिकोन देईल”
शीर्षक लिहिताना त्या विषयाचे अचूक आणि आकर्षक वर्णन केले पाहिजे. शीर्षक मर्यादित स्वरूपाचे असावे आणि वाचकाला पुढील वाचनासाठी प्रवृत्त करणारे असावे.
शीर्षक उदाहरण काय आहे?
- पुस्तक: “द गॉड ऑफ स्मॉल थिंग्ज” (दया देव), “द मॅन हू वॉक्ड ऑन द मून” (चंद्रावर चालणारा माणूस), “द लॉर्ड ऑफ द रिंग्स” (रिंगचा स्वामी)
- चित्रपट: “द लॉर्ड ऑफ द रिंग्स: द रिटर्न ऑफ द किंग” (रिंगचा स्वामी: राजा परत येतो), “द डार्क नाईट” (काळा रात्र), “द गॅडफादर” (गॉडफादर)
- संगीत तुकडा: “ओ सोल्हा” (ओ सूर्य), “तुमच्यासाठी” (तुमच्यासाठी), “वसंत आला” (वसंत आला)
- कार्यक्रम: “द २०२३ ऑलिम्पिक गेम्स” (२०२३ ऑलिम्पिक खेळ), “द २०२४ फ्रांस युरो” (२०२४ फ्रान्स युरो), “द २०२२ इंडियन प्रीमियर लीग” (२०२२ इंडियन प्रीमियर लीग)
शीर्षक कसे कार्य करतात?
शीर्षके वाचकाचे लक्ष वेधतात आणि त्याला पुढील वाचनासाठी प्रवृत्त करतात. एक चांगले शीर्षक विषयाचे अचूक आणि आकर्षक वर्णन करते. ते मर्यादित स्वरूपाचे असावे जेणेकरून ते वाचकासाठी लक्षात ठेवणे सोपे होईल.
शीर्षके खालीलप्रमाणे कार्य करतात:
- त्यांना माहिती देतात. शीर्षके वाचकांना सामग्रीबद्दल एक कल्पना देतात. उदाहरणार्थ, “द गॉड ऑफ स्मॉल थिंग्ज” हे शीर्षक वाचकांना कथेबद्दल एक कल्पना देते.
- ते वाचकाला आकर्षित करतात. आकर्षक शीर्षके वाचकाला पुढील वाचनासाठी प्रवृत्त करतात. उदाहरणार्थ, “द लॉर्ड ऑफ द रिंग्स: द रिटर्न ऑफ द किंग” हे शीर्षक वाचकाला कथाबद्दल अधिक जाणून घेण्याची इच्छा निर्माण करते.
- ते सामग्रीचे वर्गीकरण करतात. शीर्षके समान विषय किंवा प्रकारच्या सामग्रीला एकत्रित करतात. उदाहरणार्थ, “द २०२३ ऑलिम्पिक गेम्स” हे शीर्षक वाचकांना कळते की सामग्री २०२३ ऑलिम्पिक खेळांबद्दल आहे.
मिशिगनमध्ये हिरवे शीर्षक काय आहे?
मिशिगनमध्ये, हिरवे शीर्षक हे एक प्रकारचे मालमत्ता शीर्षक आहे जे सूचित करते की मालमत्ता कर्जमुक्त आहे आणि त्यावर कोणतेही कर्ज, बंधने किंवा इतर दायित्वे नाहीत. हिरवे शीर्षक मिळविण्यासाठी, मालमत्तेची मालकी असलेल्या व्यक्तीने मालमत्ता कर्जमुक्त असल्याचे प्रमाणित करण्यासाठी विशिष्ट कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे.
फॉर्ममध्ये शीर्षक म्हणजे काय?
फॉर्ममध्ये, शीर्षक हे एक क्षेत्र आहे जेमध्ये वापरकर्त्याने त्याचे नाव किंवा संस्थेचे नाव प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. शीर्षक क्षेत्र सहसा फॉर्मच्या शीर्षस्थानी किंवा वरच्या उजव्या कोपऱ्यात असते.
उदाहरणार्थ, खालील फॉर्ममध्ये, “शीर्षक” क्षेत्रात वापरकर्त्याने त्याचे नाव किंवा संस्थेचे नाव प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे:
नाव:
शीर्षक:
शीर्षक क्षेत्र वापरकर्त्याची ओळख करण्यासाठी वापरला जातो. हे फॉर्मच्या उद्देशासाठी देखील महत्त्वाचे आहे. उदाहरणार्थ, जर फॉर्म एखाद्या संस्थेकडून पैसे मागत असेल, तर संस्थेचे नाव शीर्षक क्षेत्रात प्रविष्ट करणे आवश्यक असू शकते.
पुढे वाचा: