वाक्प्रचार म्हणजे काय? – Vakprachar Mhanje Kay
Table of Contents
वाक्प्रचार म्हणजे शब्दसमूहांचा मराठी भाषेत वापर करताना त्यांच्या नेहमीच्या अर्थापेक्षा वेगळ्या व विशिष्ट अर्थाने भाषेत रूढ झालेल्या शब्द समूहास वाक्प्रचार अथवा भाषेतील संप्रदाय असे म्हणतात.
वाक्प्रचारांमध्ये सहसा दोन किंवा अधिक शब्द असतात. हे शब्द एकत्रितपणे एक विशिष्ट अर्थ व्यक्त करतात. वाक्प्रचार सहसा एखाद्या कल्पनेला, कृतीला किंवा वस्तुस्थितीला प्रतिबिंबित करतात.
उदाहरणार्थ, “डोळ्यात तेल घालणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला फसवण्यासाठी किंवा चांगले वाटवण्यासाठी काहीतरी करण्याचा अर्थ व्यक्त करतो. “डोक्यावर पाय ठेवणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला खाली बसवणे किंवा नम्र करणे याचा अर्थ व्यक्त करतो.
वाक्प्रचार मराठी भाषेत सामान्यतः बोलीभाषेत वापरले जातात. ते साहित्य आणि पत्रकारितेत देखील वापरले जाऊ शकतात.
वाक्प्रचारांचे प्रकार म्हणजे काय?
वाक्प्रचारांच्या काही प्रकारांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- भावप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या भावना किंवा भावना व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळ्यात पाणी आणणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला दुःखी किंवा भावनिक करण्यासाठी काहीतरी करण्याचा अर्थ व्यक्त करतो.
- क्रियाप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या क्रिया किंवा कृती व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळे दिपणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला खूप थकवा किंवा उत्तेजित होण्याचा अर्थ व्यक्त करतो.
- स्थितीप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या स्थिती किंवा परिस्थिती व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळे बंद करून चालणे” हा वाक्प्रचार एखादी धोकादायक किंवा अनिश्चित स्थिती व्यक्त करतो.
वाक्प्रचारांचा वापर करताना काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे:
- वाक्प्रचाराचा योग्य अर्थ समजून घ्या.
- वाक्प्रचाराचा योग्य वापर करा.
- वाक्प्रचाराचा अतिवापर टाळा.
दोन हात करणे म्हणजे काय?
दोन हात करणे म्हणजे एखाद्या कामात पूर्ण सहकार्य करणे किंवा एखाद्या व्यक्तीला पूर्ण समर्थन देणे. उदाहरणार्थ, “तुम्हाला जर हवे असेल तर मी तुमच्यासाठी दोन हात करीन.” या वाक्यात, “दोन हात करणे” म्हणजे “पूर्ण सहकार्य करणे” याचा अर्थ व्यक्त केला आहे.
3 प्रकारचे वाक्प्रचार स्पष्ट करा
वाक्प्रचारांचे तीन प्रकार आहेत:
- भावप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या भावना किंवा भावना व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळ्यात पाणी आणणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला दुःखी किंवा भावनिक करण्यासाठी काहीतरी करण्याचा अर्थ व्यक्त करतो.
- क्रियाप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या क्रिया किंवा कृती व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळे दिपणे” हा वाक्प्रचार एखाद्याला खूप थकवा किंवा उत्तेजित होण्याचा अर्थ व्यक्त करतो.
- स्थितीप्रधान वाक्प्रचार: या वाक्प्रचारांचा वापर एखाद्या स्थिती किंवा परिस्थिती व्यक्त करण्यासाठी केला जातो. उदाहरणार्थ, “डोळे बंद करून चालणे” हा वाक्प्रचार एखादी धोकादायक किंवा अनिश्चित स्थिती व्यक्त करतो.
प्रस्तावनेत कोणता वाक्प्रचार वापरला आहे?
प्रस्तावनेत “दोन हात करणे” हा वाक्प्रचार वापरला आहे. हा वाक्प्रचार भावप्रधान वाक्प्रचार आहे. या वाक्प्रचाराचा अर्थ “पूर्ण सहकार्य करणे” किंवा “पूर्ण समर्थन देणे” असा आहे.
कलम आणि वाक्यात काय फरक आहे?
कलम आणि वाक्यात खालील फरक आहे:
| वैशिष्ट्य | कलम | वाक्य |
|---|---|---|
| व्याकरण | शब्दांच्या समूहाला कलम म्हणतात. | शब्दांच्या समूहाला वाक्य म्हणतात. |
| अर्थ | कलमचा अर्थ एकच असतो. | वाक्याचा अर्थ अनेक असू शकतो. |
| क्रिया | कलममध्ये क्रिया नसते. | वाक्यात क्रिया असते. |
उजवा किंवा डावा हात असणे अनुवांशिक आहे का?
उजवा किंवा डावा हात असणे अनुवांशिक असू शकते. परंतु, हे पूर्णपणे अनुवांशिक नाही. उजवा किंवा डावा हात असण्याची शक्यता अनुवांशिकतेमुळे वाढू शकते.
डोळे पाणावणे म्हणजे काय?
डोळे पाणावणे म्हणजे डोळ्यातून पाणी येणे. डोळे पाणावण्याची अनेक कारणे असू शकतात, जसे की:
- भावना: आनंद, दुःख, राग, भय, इत्यादी भावनांमुळे डोळे पाणावू शकतात.
- शारीरिक कारणे: डोळ्यात धूळ किंवा कण जाणे, थकवा, डोळ्यांना इजा, इत्यादी शारीरिक कारणांमुळे डोळे पाणावू शकतात.
त्याग करणे म्हणजे काय?
त्याग करणे म्हणजे एखाद्या गोष्टीवर आपले हक्क किंवा अधिकार सोडून देणे. उदाहरणार्थ, “मी माझ्या सर्व संपत्तीचा त्याग करतो.” या वाक्यात, “त्याग करणे” म्हणजे “आपली संपत्ती इतरांना देणे” याचा अर्थ व्यक्त केला आहे.
पुढे वाचा: