परिवलन म्हणजे काय?

परिवलन म्हणजे काय? – Parivalan Mhanje Kay

Table of Contents

परिवलन म्हणजे एखाद्या वस्तूचे स्वतःभोवती फिरणे. परिवलन हे एक त्रिमितीय गती आहे ज्यामध्ये वस्तूचा केंद्र स्थिर राहतो आणि वस्तू त्याच्या केंद्राभोवती फिरते.

पृथ्वीचे परिवलन हे एक महत्त्वाचे नैसर्गिक प्रकरण आहे. पृथ्वी स्वतःभोवती फिरते, त्यामुळे दिवस आणि रात्र होतात. पृथ्वी सूर्याभोवतीही फिरते, त्यामुळे वर्ष होतात.

परिवलनामुळे अनेक भौतिक घटना होतात. उदाहरणार्थ, परिवलनामुळे गुरुत्वाकर्षणाचे बल बदलते, त्यामुळे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील वस्तुमानाचे वितरण बदलते. परिवलनामुळे वातावरणाचे हालचाल देखील बदलतात, त्यामुळे हवामान बदलते.

परिवलनाशी संबंधित काही महत्त्वाच्या संकल्पना खालीलप्रमाणे आहेत:

अक्ष: परिवलनासाठी, वस्तूचा एक अक्ष असणे आवश्यक आहे. अक्ष हा वस्तूचा एक आभासी रेषा आहे जो त्याच्या केंद्रातून जातो आणि त्याच्या परिवलनाच्या दिशेने निर्देशित असतो.
परिवलनाचा वेग: परिवलन वेग हा वस्तूच्या अक्षाभोवती फिरण्याच्या वेगाने मोजला जातो. परिवलनाचा वेग वस्तूच्या वस्तुमान, अक्षाच्या लांबी आणि परिवलन कक्षेच्या त्रिज्या यावर अवलंबून असतो.
परिवलनाचा काल: परिवलन काल हा एका संपूर्ण परिवलनासाठी लागणारा वेळ आहे. परिवलन काल वस्तूच्या परिवलनाच्या वेगाने मोजला जातो.

परिवलनाशी संबंधित काही उदाहरणे खालीलप्रमाणे आहेत:

पृथ्वीचे परिवलन: पृथ्वी स्वतःभोवती 24 तासांच्या कालावधीत एकदा फिरते. याला दिवस आणि रात्र असे म्हणतात. पृथ्वी सूर्याभोवती 365.25 दिवसांच्या कालावधीत एकदा फिरते. याला वर्ष असे म्हणतात.
चंद्राचे परिवलन: चंद्र पृथ्वीभोवती 27.3 दिवसांच्या कालावधीत एकदा फिरते. यामुळे चंद्रावरील चंद्रोदय आणि चंद्रास्त होतात.
ग्रहांचे परिवलन: सूर्याभोवती ग्रह भिन्न परिवलन कालावधीत फिरतात. बुधचे परिवलन काल 88 दिवस आहे, तर शनीचे परिवलन काल 29.5 वर्षे आहे.
स्टारचे परिवलन: तारे त्यांच्या गटातील इतर ताऱ्याभोवती फिरतात. याला तारकासमूह म्हणतात.

परिवलनामुळे अनेक भौतिक घटना होतात. या घटनांचा अभ्यास करून, आपण विश्वाबद्दल अधिक जाणून घेऊ शकतो.

पृथ्वीचे परिभ्रमण म्हणजे काय

पृथ्वीचे सूर्याभोवती फिरणे म्हणजे पृथ्वीचे परिभ्रमण होय. पृथ्वी सूर्याभोवती 365.25 दिवसांच्या कालावधीत एकदा फिरते. या कालावधीला वर्ष म्हणतात.

पृथ्वीचे परिभ्रमण हे एक असे नैसर्गिक प्रकरण आहे जे अनेक भौतिक घटनांना कारणीभूत ठरते. उदाहरणार्थ, पृथ्वीचे परिभ्रमण हेच कारण आहे की आपल्याला वर्षभर विविध ऋतू अनुभवायला मिळतात.

पृथ्वीचे परिभ्रमणाचे काही महत्त्वाचे परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:

ऋतू: पृथ्वीचे सूर्याभोवती फिरणे हेच कारण आहे की आपल्याला वर्षभर विविध ऋतू अनुभवायला मिळतात. जून ते ऑगस्ट या काळात पृथ्वी सूर्याच्या सर्वात जवळ असते, त्यामुळे या काळात उन्हाळा असतो. डिसेंबर ते फेब्रुवारी या काळात पृथ्वी सूर्यापासून सर्वात दूर असते, त्यामुळे या काळात हिवाळा असतो.
दिनमान आणि रात्र: पृथ्वीचे सूर्याभोवती फिरणे हेच कारण आहे की आपल्याला दिवस आणि रात्र अनुभवायला मिळतात. पृथ्वीचा सूर्याकडील भाग दिवस असतो, तर पृथ्वीचा सूर्यापासून दूर असलेला भाग रात्र असतो.
समुद्राचे आवर्तन: पृथ्वीचे परिभ्रमण हेच कारण आहे की समुद्रात भरती आणि ओहोटी होतात. पृथ्वीच्या परिवलनामुळे समुद्राच्या पाण्यातील गुरुत्वाकर्षणाच्या बळात बदल होतो, त्यामुळे समुद्रात भरती आणि ओहोटी होतात.
हवामान बदल: पृथ्वीचे परिभ्रमण हेच कारण आहे की हवामान बदलतात. पृथ्वीच्या परिवलनामुळे वातावरणातील हवामानाचा प्रवाह बदलतो, त्यामुळे हवामान बदलतात.

पृथ्वीचे परिभ्रमण हे एक महत्त्वाचे नैसर्गिक प्रकरण आहे जे आपल्या जीवनावर अनेक प्रकारे परिणाम करते.

पृथ्वीच्या परिवलनामुळे काय होते

पृथ्वीचे परिवलन हे एक महत्त्वाचे नैसर्गिक प्रकरण आहे जे अनेक भौतिक घटनांना कारणीभूत ठरते. पृथ्वीचे परिवलनामुळे होणाऱ्या काही महत्त्वाच्या घटना खालीलप्रमाणे आहेत:

दिवस आणि रात्र: पृथ्वी स्वतःभोवती फिरते, त्यामुळे पृथ्वीचा एक भाग सूर्याकडे तोंड करतो आणि एक भाग सूर्यापासून दूर असतो. सूर्याकडे तोंड करणारा भाग दिवस असतो, तर सूर्यापासून दूर असलेला भाग रात्र असतो.
ऋतू: पृथ्वीचे सूर्याभोवती फिरणे हेच कारण आहे की आपल्याला वर्षभर विविध ऋतू अनुभवायला मिळतात. जून ते ऑगस्ट या काळात पृथ्वी सूर्याच्या सर्वात जवळ असते, त्यामुळे या काळात उन्हाळा असतो. डिसेंबर ते फेब्रुवारी या काळात पृथ्वी सूर्यापासून सर्वात दूर असते, त्यामुळे या काळात हिवाळा असतो.
समुद्राचे आवर्तन: पृथ्वीच्या परिवलनामुळे समुद्राच्या पाण्यातील गुरुत्वाकर्षणाच्या बळात बदल होतो, त्यामुळे समुद्रात भरती आणि ओहोटी होतात. भरतीच्या वेळी समुद्राची पातळी वाढते आणि ओहोटीच्या वेळी समुद्राची पातळी कमी होते.
हवामान बदल: पृथ्वीच्या परिवलनामुळे वातावरणातील हवामानाचा प्रवाह बदलतो, त्यामुळे हवामान बदलतात. उदाहरणार्थ, पृथ्वीच्या परिवलनामुळे उत्तर गोलार्धात हिवाळ्यात वारे पश्‍चिमेकडून वाहतात, तर उन्हाळ्यात वारे पूर्वेकडून वाहतात.

याव्यतिरिक्त, पृथ्वीच्या परिवलनामुळे खालील घटना देखील होतात:

परिवलन गती: पृथ्वीच्या परिवलनामुळे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील सर्व गोष्टींना एक परिवलन गती मिळते. ही गती पूर्वेकडून पश्चिमेकडे असते.
केंद्रापसारक बल: पृथ्वीच्या परिवलनामुळे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील सर्व गोष्टींवर एक केंद्रापसारक बल कार्य करते. हे बल गोष्टींना बाहेरच्या दिशेने खेचते.
गुरुत्वाकर्षणाचे बल: पृथ्वीच्या परिवलनामुळे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील सर्व गोष्टींवर एक गुरुत्वाकर्षणाचे बल कार्य करते. हे बल गोष्टींना पृथ्वीच्या केंद्राकडे खेचते.

पृथ्वीचे परिवलन हे एक महत्त्वाचे नैसर्गिक प्रकरण आहे जे आपल्या जीवनावर अनेक प्रकारे परिणाम करते.

परिवलन व परिभ्रमण म्हणजे काय

परिवलन म्हणजे एखादी वस्तू स्वतःच्या अक्षाभोवती फिरणे. पृथ्वी स्वतःच्या अक्षाभोवती पश्चिमेकडून पूर्वेकडे फिरते. पृथ्वीचे परिवलन २४ तासांत पूर्ण होते. यामुळे दिवस आणि रात्र होतात.

परिभ्रमण म्हणजे एखादी वस्तू दुसऱ्या वस्तूभोवती फिरणे. पृथ्वी सूर्याभोवती पश्चिमेकडून पूर्वेकडे फिरते. पृथ्वीचे परिभ्रमण ३६५.२५ दिवसांत पूर्ण होते. यामुळे वर्षाचे चार ऋतू होतात.

विषुववृत्त म्हणजे काय

विषुववृत्त म्हणजे पृथ्वीवरील एक अक्षवृत्तीय रेषा. या रेषेवर सूर्य वर्षात दोनदा सरळवर पडतो. विषुववृत्ताचे स्थान अंक्षांश ० अंश आहे. विषुववृत्त पृथ्वीला दोन समान भागांमध्ये विभागते. उत्तर गोलार्ध आणि दक्षिण गोलार्ध.

परिवलन आणि परिभ्रमण हे दोन्हीच पृथ्वीवरील जीवनावर महत्त्वपूर्ण परिणाम करतात. परिवलनामुळे दिवस आणि रात्र होतात, तर परिभ्रमणामुळे वर्षाचे चार ऋतू होतात. विषुववृत्त हे पृथ्वीवरील एक महत्त्वाचे भौगोलिक स्थान आहे.

पृथ्वीच्या सूर्याभोवतीच्या फिरण्यास काय म्हणतात

पृथ्वीच्या सूर्याभोवतीच्या फिरण्यास परिभ्रमण म्हणतात.

पृथ्वीच्या एका परिभ्रमणात ला किती वेळ लागतो

पृथ्वी सूर्याभोवती 365.25 दिवसांच्या कालावधीत एकदा फिरते. या कालावधीला वर्ष म्हणतात.

उपग्रह म्हणजे काय

उपग्रह म्हणजे एखाद्या ग्रहाच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे त्याभोवती फिरणारी वस्तू. उपग्रह दोन प्रकारचे असतात:

कृत्रिम उपग्रह: हे मानवाने तयार केलेले उपग्रह असतात. हे उपग्रह विविध उद्देशांसाठी वापरले जातात, जसे की संशोधन, संप्रेषण, हवामान अंदाज आणि लष्करी कार्ये.
नैसर्गिक उपग्रह: हे ग्रह स्वतःच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे फिरणारी वस्तू असतात. पृथ्वीचे एक नैसर्गिक उपग्रह चंद्र आहे.

पृथ्वीच्या परिवलन दरम्यान दररोज किती रेखावृत्ते सुर्यासमोरून जातात

पृथ्वीच्या परिवलन दरम्यान दररोज 360 रेखावृत्ते सुर्यासमोरून जातात. पृथ्वीची परिवलन गती 23.44° प्रति तास आहे. यामुळे दररोज 360° फिरण्यासाठी 24 तास लागतात.

पृथ्वीच्या परिवलनामुळे दिवस आणि रात्र होतात. पृथ्वीचा सूर्याकडे तोंड करणारा भाग दिवस असतो, तर सूर्यापासून दूर असलेला भाग रात्र असतो. पृथ्वीच्या परिभ्रमणामुळे वर्षाचे चार ऋतू होतात. जून ते ऑगस्ट या काळात पृथ्वी सूर्याच्या सर्वात जवळ असते, त्यामुळे या काळात उन्हाळा असतो. डिसेंबर ते फेब्रुवारी या काळात पृथ्वी सूर्यापासून सर्वात दूर असते, त्यामुळे या काळात हिवाळा असतो.

परिवलन म्हणजे काय? – Parivalan Mhanje Kay

पुढे वाचा: