सममूल्य रेषा म्हणजे अशी रेषा जी समान किंमत असलेल्या बिंदूंना जोडते. सममूल्य रेषांचा उपयोग ग्राफवर दोन भिन्न वस्तू किंवा सेवांमधील किंमत तुलना करण्यासाठी केला जातो.
सममूल्य रेषा काढण्यासाठी, आपल्याला दोन्ही वस्तू किंवा सेवांसाठी किंमत आणि मागणीची समीकरणे माहित असणे आवश्यक आहे. या समीकरणांचा वापर करून, आपण किंमत आणि मागणीच्या दोन भिन्न बिंदूंसाठी सममूल्य रेषा काढू शकतो.
सममूल्य रेषा म्हणजे काय? – Samamulya Resha Mhanje Kay
Table of Contents
सममूल्य रेषांचे काही महत्त्वाचे गुणधर्म खालीलप्रमाणे आहेत:
- सममूल्य रेषा एकमेकांना छेदत नाहीत.
- सममूल्य रेषाचा उतार दोन्ही वस्तू किंवा सेवांसाठी मागणीच्या लोचशी संबंधित असतो.
- सममूल्य रेषांचा उतार जितका जास्त असेल तितका मागणीचा लोच कमी असेल.
सममूल्य रेषांचे काही अनुप्रयोग खालीलप्रमाणे आहेत:
- उपभोक्ता संतुलन: उपभोक्ता संतुलन ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये उपभोक्ता त्याच्या बजेटच्या मर्यादेत सर्वोत्तम शक्य संतुलन साधतो. उपभोक्ता संतुलन सममूल्य रेषेवर असते.
- उत्पादक संतुलन: उत्पादक संतुलन ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये उत्पादक त्याच्या खर्चाच्या मर्यादेत सर्वोत्तम शक्य नफा साधतो. उत्पादक संतुलन सममूल्य रेषेवर असते.
- व्यापार: व्यापारामुळे देशांमध्ये सममूल्य रेषांचे आकार बदलू शकतात.
सममूल्य रेषा ही ग्राफिकल विश्लेषणासाठी एक महत्त्वाची संकल्पना आहे. ती उपभोक्ता व्यवहार, उत्पादन आणि व्यापार यासारख्या विविध आर्थिक घटनांचे विश्लेषण करण्यासाठी वापरली जाते.
विदारण म्हणजे काय
खडकांमध्ये तयार झालेल्या भेग किंवा फटींमुळे होणारे खडकांचे तुकडे होणे.
सममूल्य रेषा म्हणजे काय
समान किंमत असलेल्या बिंदूंना जोडणारी रेषा.
वितरणाचे नकाशे म्हणजे काय
एखाद्या विशिष्ट वस्तू किंवा सेवेचे वितरण दर्शवणारे नकाशे.
समदाब रेषा म्हणजे काय
एकाच दाबाच्या बिंदूंना जोडणारी रेषा.
बिंदू संदर्भीय माहिती म्हणजे काय
एखाद्या बिंदूचे स्थान दर्शवणारी माहिती.
भूखंड म्हणजे काय
जमीन किंवा जमिनीचा तुकडा.
वारा म्हणजे काय
हवेचा गुरुत्वाकर्षणाच्या विरुद्ध दिशेने होणारा प्रवाह.
कोणत्या कारकांच्या कार्यामुळे खनन होते
खनन होण्याची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:
- सामाजिक कारणे: उद्योग, वाहतूक, वस्ती यासारख्या सामाजिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी खनन केले जाते.
- आर्थिक कारणे: मौल्यवान खनिजे, खनिज तेल, नैसर्गिक वायू यासारख्या संसाधनांसाठी खनन केले जाते.
- पर्यावरणीय कारणे: जमिनीची धूप, बांधकाम साहित्य इत्यादींसाठी खनन केले जाते.
खनन हे एक महत्त्वाचे उद्योग आहे जे अनेक उद्योगांसाठी आवश्यक संसाधने पुरवते. तथापि, खननमुळे पर्यावरणावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो.
पुढे वाचा: