आपल्या पोटातील स्नायू जेव्हा कमजोर बनतात आणि सततच्या खोकल्यामुळे किंवा लघवी व बद्धकोष्ठतेमुळे जोर करावा लागल्यामुळे हर्निया होतो. हर्निया होतो, म्हणजे आपल्या शरीरातील नैसर्गिक किंवा अनैसर्गिक छिद्रांतून एखादा अवयव, इंद्रिय किंवा त्या अवयवाचा भाग बाहेर येतो.
हर्निया म्हणजे काय? – Hernia Mhanje Kay
Table of Contents
हर्निया ही एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये शरीरातील एक अवयव किंवा ऊती त्याच्या नैसर्गिक जागेतून बाहेर पडते. हर्निया बहुतेकदा पोटाच्या भागात आढळतात, परंतु ते इतर भागांमध्ये देखील होऊ शकतात.
हर्नियाचे प्रकार
हर्नियाचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यांचे वर्गीकरण त्यांचे स्थान आणि कारण यावर आधारित केले जाते. काही सामान्य प्रकारचे हर्निया खालीलप्रमाणे आहेत:
- इंग्विनल हर्निया: ही सर्वात सामान्य प्रकारची हर्निया आहे. ही हर्निया पुरुषांमध्ये अधिक सामान्य असते आणि ती पोटाच्या खालच्या भागात, अंडकोशाच्या खाली येते.
- फॅमोरल हर्निया: ही हर्निया महिलांमध्ये अधिक सामान्य असते आणि ती पोटाच्या खालच्या भागात, जांघेच्या आत येते.
- उदर हर्निया: ही हर्निया पोटाच्या भिंतीच्या कमकुवत भागात होते.
- हिॅमॅटॉमॅटस हर्निया: ही हर्निया रक्ताच्या गुठळीमुळे होऊ शकते.
- अॅपेन्डिक्युलर हर्निया: ही हर्निया अपेंडिक्समुळे होऊ शकते.
हर्नियाची लक्षणे
हर्नियाची लक्षणे हर्नियाच्या प्रकारावर अवलंबून बदलतात. काही सामान्य लक्षणांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- पोटात सूज किंवा उभार येणे, पोटात वेदना किंवा असुविधा, पोटात गाठ, पोटात ढवळणे किंवा पोट फुगणे, उलट्या, मळमळ
- वेदना, विशेषतः खोकला, शिंकणे, किंवा तीव्र हालचाली केल्यानंतर
- अस्वस्थता
- कधीकधी, हर्निया अडकून जाऊ शकतो, ज्यामुळे तीव्र वेदना आणि सूज होऊ शकते.
हर्नियाचे निदान
हर्नियाचे निदान करण्यासाठी, डॉक्टर शारीरिक तपासणी करतील आणि हर्नियाची स्थिती आणि आकार पाहतील. काही प्रकरणांमध्ये, डॉक्टर एक्स-रे, अल्ट्रासाऊंड, किंवा एमआरआय यासारख्या इमेजिंग चाचण्या देखील करू शकतात.
हर्नियाचे उपचार
हर्नियाचे उपचार हर्नियाच्या प्रकारावर आणि त्याची लक्षणे किती तीव्र आहेत यावर अवलंबून असते. काही प्रकरणांमध्ये, हर्निया स्वतःच बरे होऊ शकते. तथापि, बहुतेक हर्नियासाठी शस्त्रक्रिया आवश्यक असते.
हर्निया टाळण्यासाठी
हर्निया टाळण्यासाठी काही गोष्टी केल्या जाऊ शकतात, जसे की:
- नियमित व्यायाम करा
- स्वास्थ्य संतुलित आहार घ्या
- धूम्रपान टाळा
- मद्यपान मर्यादित करा
जर तुम्हाला हर्नियाची कोणतीही लक्षणे दिसली तर त्वरित वैद्यकीय मदत घ्या. हर्नियाचे निदान करण्यासाठी डॉक्टर शारीरिक तपासणी करतील आणि आवश्यकतेनुसार इमेजिंग चाचण्या करतील.
हर्नियाचे उपचार हर्नियाच्या प्रकारावर आणि तीव्रतेवर अवलंबून असतात. काही हर्निया स्वतः बरे होऊ शकतात. परंतु, जर हर्निया वेदना किंवा इतर समस्या निर्माण करत असेल तर शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते.
हर्नियाचे निदान आणि उपचार करण्यासाठी डॉक्टरांशी बोला.
पुढे वाचा: