महापरिनिर्वाण दिन माहिती मराठी【6 डिसेंबर】Mahaparinirvana Day Information in Marathi

Mahaparinirvana Day Information in Marathi : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा महापरिनिर्वाण दिन 6 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. महापरिनिर्वाण दिन का साजरा केला जातो, या निमित्ताने काय केले जाते, जाणून घेऊया.

बाबासाहेब आंबेडकर यांना आदरांजली अर्पण करण्यासाठी दरवर्षी 6 डिसेंबर रोजी महापरिनिर्वाण दिन आणि 14 एप्रिल रोजी भारतात आंबेडकर जयंती साजरी केली जाते. या दिनी आपण डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या योगदानाचे, कर्तृत्वाचे स्मरण करतो.

दलित डॉ. आंबेडकरांना आपला देव मानतात कारण त्यांनी त्यांना खूप मदत केली. डॉ. आंबेडकरांचे मोठे योगदान म्हणजे दलितांना इतरांप्रमाणेच समाजात समान अधिकार, दर्जा आणि सन्मान मिळवून देण्यात मदत करणे. डॉ. आंबेडकर हे भारतीय इतिहासातील महान नेत्यांपैकी एक आहेत. 6 डिसेंबर रोजी महापरिनिर्वाण दिना निमित्त आपण त्यांचे योगदान, कर्तृत्व आणि त्यांच्याबद्दल बरेच काही पाहू.

आपली राज्यघटना घडवण्यात डॉ भीमराव रामजी आंबेडकर यांचा मोठा वाटा होता. त्यामुळेच त्यांना संविधानाचे सूत्रधार म्हणून ओळखले जाते. ते एक महान समाजसुधारक आणि अभ्यासक होते. 6 डिसेंबर 1956 रोजी त्यांचे दिल्लीतील त्यांच्या घरी निधन झाले, म्हणजेच आज त्यांची पुण्यतिथी आहे. त्यांची पुण्यतिथी महापरिनिर्वाण दिवस म्हणून साजरी केली जाते. आज या परिनिर्वाणाविषयी जाणून घेऊया.

महापरिनिर्वाण दिन माहिती मराठी – Mahaparinirvana Day Information in Marathi

Table of Contents

महापरिनिर्वाण दिन म्हणजे काय?

परिनिर्वाण हे बौद्ध धर्माचे प्रमुख तत्व आणि ध्येय आहे. याचा शब्दशः अर्थ ‘मृत्यूनंतरचे निर्वाण’ असा होतो. बौद्ध धर्मानुसार, जो निर्वाण प्राप्त करतो तो सांसारिक वासना आणि जीवनातील वेदनांपासून मुक्त होईल आणि जीवनाच्या चक्रातून मुक्त होईल म्हणजेच तो पुन्हा पुन्हा जन्म घेणार नाही.

निर्वाण कसे प्राप्त होते?

निर्वाण प्राप्त करणे खूप कठीण आहे. त्यासाठी अत्यंत सद्गुणी आणि धार्मिक जीवन जगावे लागते, असे म्हणतात. भगवान बुद्धांच्या वयाच्या 80 व्या वर्षी झालेल्या मृत्यूला खरे महापरिनिर्वाण असे म्हणतात.

डॉ. आंबेडकरांनी बौद्ध धर्म कधी स्वीकारला?

संविधानाचे शिल्पकार डॉ.भीमराव आंबेडकर यांनी वर्षानुवर्षे बौद्ध धर्माचा अभ्यास केला होता. त्यानंतर 14 ऑक्टोबर 1956 रोजी त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला. त्यांच्यासोबत त्यांचे सुमारे 5 लाख अनुयायीही बौद्ध धर्मात सहभागी झाले होते.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे अंत्यसंस्कार कुठे झाले?

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पार्थिवावर मुंबईतील दादर चौपाटीवर बौद्ध धर्माच्या नियमांनुसार अंत्यसंस्कार करण्यात आले. ज्या ठिकाणी त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले ती जागा आता चैत्यभूमी म्हणून ओळखली जाते.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची पुण्यतिथी महापरिनिर्वाण दिवस म्हणून का साजरी केली जाते?

बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दलितांची स्थिती सुधारण्यासाठी खूप काम केले आणि अस्पृश्यता संपवण्यात त्यांचा मोठा वाटा होता. म्हणूनच त्यांना बौद्ध गुरू मानले जाते. त्यांचे गुरू भगवान बुद्धाइतकेच प्रभावी आणि सद्गुरु होते असे त्यांचे अनुयायी मानतात. डॉ.आंबेडकरांना त्यांच्या कार्यामुळेच निर्वाण मिळाले असे ते मानतात. त्यामुळेच त्यांची पुण्यतिथी महापरिनिर्वाण दिन किंवा महापरिनिर्वाण दिन म्हणून मानली जाते.

महापरिनिर्वाण दिन कसा साजरा केला जातो?

आंबेडकरांचे अनुयायी आणि इतर भारतीय नेते यावेळी चैत्यभूमीला भेट देतात आणि भारतीय राज्यघटनेच्या शिल्पकाराला श्रद्धांजली अर्पण करतात.

महापरिनिर्वाण दिन माहिती मराठी-Mahaparinirvana Day Information in Marathi — महापरिनिर्वाण दिन माहिती मराठी, Mahaparinirvana Day Information in Marathi

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर – इतिहास आणि पार्श्वभूमी

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे भारतातील पहिले दलित होते ज्यांनी संपूर्ण शिक्षण घेतले. त्यांनी राज्यशास्त्र, अर्थशास्त्र आणि कायदा या विषयांत पदवी संपादन केली. ते एक उत्तम वकील, लेखक, इतिहासकार आणि महान राजकीय नेत्यांपैकी एक होते. त्यांचा जन्म मध्य प्रदेशात झाला.

त्यांचा जन्म 14 एप्रिल 1990 रोजी झाला होता आणि म्हणूनच आपण हा दिवस डॉ. आंबेडकरांची जयंती – आंबेडकर जयंती म्हणून साजरा करतो. भीमाबाई आणि रामजी मालोजी सकपाळ हे डॉ. आंबेडकरांचे पालक होते. ते मुख्यतः “बाबासाहेब” म्हणून ओळखले जातात. आंबेडकर जयंती महाराष्ट्रात दलितांद्वारे साजरी केली जाते कारण ते नेहमीच दलितांच्या हक्कांसाठी लढले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा शैक्षणिक प्रवास इतरांच्या तुलनेत फारसा सोपा नव्हता. स्वातंत्र्यानंतर दलितांना “अस्पृश्य” मानले गेले. त्यांना सर्वत्र भेदभावाचा सामना करावा लागत होता. डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर पुढे आले आणि त्यांनी त्यांच्यासाठी लढा दिला आणि दलितांना त्यांचे इतरांसारखे समान हक्क व स्वातंत्र्य मिळवून दिले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे योगदान

भारतीय कायदा आणि शिक्षणात डॉ. आंबेडकरांचे मोठे योगदान आहे. डॉ. आंबेडकरांनी एक राजकीय पक्ष स्थापन केला ज्याला “स्वतंत्र मजूर पक्ष” असे म्हणतात. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, ते भारतीय संविधान तयार करणारे पहिले कायदा मंत्री आणि समितीचे अध्यक्ष होते.

भारताचा कायदा, सुव्यवस्था आणि राज्यघटना तयार करण्यात डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे मोठे योगदान आहे. दलितांवर होत असलेल्या भेदभावाच्या ते नेहमीच विरोधात होते. त्यांनी दलितांच्या समर्थनार्थ नवीन कायदे तयार केले आणि त्यांना इतर जातींप्रमाणे शिक्षण आणि समान अधिकार दिले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे कर्तृत्व

डॉ. आंबेडकरांची सर्वात मोठी कामगिरी म्हणजे भारतरत्न. 1990 मध्ये त्यांना भारतरत्न पुरस्कार मिळाला. ते शास्त्रज्ञ, समाजशास्त्रज्ञ, स्वातंत्र्यसैनिक, पत्रकार, मानवाधिकार कार्यकर्ते, तत्त्वज्ञ आणि बरेच काही होते. डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांनी कोलंबिया विद्यापीठ आणि लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधून पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केले. आंबेडकर हे जगभरातील तरुण वकिलांचे प्रेरणास्थान आहेत.

निष्कर्ष – बाबासाहेब आंबेडकर

डॉ. आंबेडकर हे भारताच्या इतिहासातील महान नेत्यांपैकी एक होते. भारतीय कायदा आणि संविधानात त्यांनी जे योगदान दिले आहे त्याबद्दल आपण त्यांना आदर आणि श्रद्धांजली वाहिली पाहिजे. त्यांनी दलितांना मदत केली आणि त्यांना ते मिळेल ते सुनिश्चित केले. त्यांच्यामुळेच अनेक विद्यार्थी कमी फीमध्ये भारतात दर्जेदार शिक्षण घेऊ शकतात. असे लोक आहेत जे आर्थिकदृष्ट्या मागासलेले आहेत आणि उच्च-स्तरीय संस्थेत शिक्षण घेऊ शकत नाहीत, परंतु बाबासाहेबांमुळे ते आपल्या मुलांना उच्च दर्जाचे शिक्षण मिळवून देऊ शकतात ज्यामुळे भारताचे भविष्य सुरक्षित होईल.

पुढे वाचा:

FAQ: महापरिनिर्वाण दिन माहिती मराठी

प्रश्न १. महापरिनिर्वाण दिन म्हणजे काय?

उत्तर- परिनिर्वाण हे बौद्ध धर्माचे प्रमुख तत्व आणि ध्येय आहे. याचा शब्दशः अर्थ ‘मृत्यूनंतरचे निर्वाण’ असा होतो. बौद्ध धर्मानुसार, जो निर्वाण प्राप्त करतो तो सांसारिक वासना आणि जीवनातील वेदनांपासून मुक्त होईल आणि जीवनाच्या चक्रातून मुक्त होईल म्हणजेच तो पुन्हा पुन्हा जन्म घेणार नाही.