सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी | Savitribai Phule Nibandh Marathi

नमस्कार मित्रांनो, आज या पोस्टमध्ये आपण सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी अर्थात Savitribai Phule Essay in Marathi मराठीध्ये माहिती घेणार आहोत.

सावित्रीबाई फुले यांचा जन्म ३ जानेवारी १८३१ रोजी झाला. त्यांच्या आईचे नाव लक्ष्मी आणि वडिलांचे नाव खंडोजी नवसे होते. सावित्री बाई फुले यांचा विवाह ज्योतिबा फुले यांच्याशी १८४० मध्ये झाला.

सावित्रीबाई फुले शिक्षण जगतात स्मरणात आहेत, कारण सावित्रीबाई फुले अशा स्त्री होत्या ज्यांनी महिलांच्या शिक्षणासाठी लढा दिला आणि स्त्रियांना शिक्षित करण्याचे काम केले. सावित्रीबाई फुले या कवयित्री, शिक्षिका आणि समाजसुधारक होत्या.

खाली दिलेला Savitribai Phule Nibandh Marathi तुम्ही वाचून माहिती घेऊन लिहू शकता. तर सुरुवात करूया

सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी

[ मुद्दे : पहिल्या बंडखोर स्त्री-सुधारक जन्म – विवाह – सर्व जातींतील स्त्रियांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न – मुलींच्या शाळेत अध्यापन – समाजाकडून छळ – लेखिका व कवयित्री – दुष्काळात व प्लेगच्या साथीत रुग्णसेवा – प्लेगची लागण होऊन निधन. ]

सावित्रीबाई फुले या आधुनिक महाराष्ट्रातील पहिल्या बंडखोर स्त्री-सुधारक होत. त्यांचा जन्म इ. स. १८३१ मध्ये झाला. प्रसिद्ध समाजसुधारक जोतीराव फुले यांच्याशी त्यांचा विवाह झाला. जोतीरावांनी त्यांना शिक्षण दिले. सावित्रीबाईंचे विचार बंडखोरीचे होते. म्हणून त्या जोतीरावांच्या कार्यात सहभागी झाल्या.

सुरुवातीला सावित्रीबाईंनी हळदीकुंकू समारंभ आयोजित केले. त्या निमित्ताने त्यांनी सर्व जातींतील स्त्रियांना एकत्र आणायचा प्रयत्न केला. इ. स. १८४८ मध्ये भारतातील पहिली मुलींची शाळा जोतीरावांनी सुरू केली. त्या शाळेत त्या शिकवू लागल्या. त्या काळात स्त्रियांना शिक्षण देण्यास समाजाचा कडाडून विरोध होता. स्त्रियांना त्या शिकवतात, म्हणून लोकांनी त्यांच्यावर दगड, शेण फेकले. त्यांची निंदानालस्ती केली. तरीही त्या डगमगल्या नाहीत.

सावित्रीबाई या लेखिका व कवयित्री होत्या. त्यांनी ‘काव्यफुले’, ‘जोतीबांची भाषणे’ वगैरे ग्रंथ लिहिले. जोतीरावांच्या मृत्यूनंतरही त्यांनी आपले कार्य धडाडीने चालूच ठेवले. इ. स. १८९६ मध्ये पुण्यात दुष्काळ पडला. त्या दुष्काळात व नंतर प्लेगच्या साथीत त्यांनी रुग्णसेवा केली. त्याच साथीत प्लेगची लागण होऊन इ. स. १८९७ मध्ये त्यांचे निधन झाले.

Savitribai Phule Nibandh Marathi

स्त्रियांच्या इतिहासात क्रांतिकारी बदल घडवून आणणाऱ्या, स्त्री शिक्षणाचा पाया रचणाऱ्या, भारतातील पहिल्या स्त्री शिक्षिका हा बहुमान पटकावणाऱ्या सावित्रीबाई फुले यांचा ३ जानेवारी हा जन्मदिवस ‘बालिका दिन‘ म्हणून साजरा केला जातो.

सावित्रीबाई फुले यांचा विवाह १८४० मध्ये झाला. त्यावेळी त्या निरक्षर होत्या. त्यांचे पती जोतिबा फुले यांनी शिक्षणाचे महत्त्व जाणले हाते. जोतिबांनी स्वतः सावित्रीबाईंना लिहायला, वाचायला शिकवले. त्या काळी स्त्रियांनी शिकणे महापाप मानले जाई; पण जिद्दी, करारी सावित्रीबाईंनी जुन्या परंपरेला तडा देऊन शिक्षण घेतले.

महात्मा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांनी इ. स. १८४८ साली मुलींची पहिली शाळा पुण्यात सुरू करून एक नवा इतिहास रचला. त्यांच्या या क्रांतिकारी निर्णयाला लोकांनी तीव्र विरोध केला; पण सावित्रीबाई डगमगल्या नाहीत. मुलींना शिकवायला जात असताना लोकांची दगडफेक झाली, लोकांनी त्यांच्या अंगावर शेणाचा मारा केला. तरीही त्यांनी चिकाटी सोडली नाही. सनातन्यांच्या धमक्यांना सावित्रीबाईंनी भीक घातली नाही.

१५ मे १८४८ मध्ये पुण्यातील हरिजनांच्या मुला-मुलींसाठी शाळा काढून फुले दांपत्याने क्रांतीचा पुढचा टप्पा गाठला. सावित्रीबाई फुल्यांनी दीन-दुबळ्यांना, शेतमजुरांना, अनाथांना, विधवांना आधार दिला. उपेक्षितांच्या जीवनात चैतन्य निर्माण केले. त्यांनी बालविवाहाविरुद्ध आवाज उठविला. बालहत्या प्रतिबंधक गृह सुरू केले. विधवांच्या केशवपनाला विरोध केला.

सावित्रीबाई फुल्यांनी एका विधवा स्त्रीच्या पोटी जन्मलेल्या ‘यशवंत’ नावाच्या मुलग्याला दत्तक घेतले. अशा या महान स्त्रीने सर्व स्त्रीजातीला ‘साक्षर व्हा, निर्भय व्हा’ असा संदेश दिला.

सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी १०० शब्द – Savitribai Phule Essay in Marathi 100 Words

सावित्रीबाईंचा जन्म सातारा जिल्ह्यातील खंडाळा तालुक्यातील नायगाव येथे झाला. त्यांचे लग्न अगदी लहान वयात म्हणजे नवव्या वर्षीच जोतीराव फुले यांच्याबरोबर झाले. जोतीरावांनी त्यांना लिहायला, वाचायला शिकविले.

सावित्रीबाई या पहिल्या शिक्षिका होत्या. त्यांनी मुलींना पुण्यातील एका शाळेत शिकविले. पण त्याकाळी लोकांना हे आवडणारे नव्हते.

लोकांनी त्यांना दगड मारले. तरीही त्या घाबरल्या नाहीत. सावित्रीबाई नेहमी म्हणत की एक पुरुष शिकला तर तो एकटा शहाणा होतो, पण एक बाई शिकली तर सगळं कुटुंब शहाणं होतं. म्हणून स्त्रियांनी, मुलींनी शिकायला हवे.

जोतीरावांच्या मृत्यूनंतरही त्यांनी खेड्यापाड्यात जाऊन प्लेगच्या रोग्यांची सेवा केली. शेवटी त्यांनाही प्लेगने गाठले आणि त्यांचे निधन झाले.

त्यांची कीर्ती व कार्य फार मोठे आहे.

सावित्रीबाई फुले निबंध माहिती

सावित्रीबाई फुले (१८३१ ते १८९७)

• जन्म : ३ जानेवारी १८३१, नायगाव (ता. खंडाळा, जि. सातारा) येथे.
  महात्मा फुलेंनी पुण्यात मुलींसाठी सुरू केलेल्या शाळेत सावित्रीबाईंनी शिक्षिका म्हणून कार्य केले. त्या महाराष्ट्रातील तसेच भारतातील पहिल्या स्त्री शिक्षिका तसेच पहिल्या मुख्याध्यापिका होत्या.
• ‘काव्यफुले’, ‘बावन्नकशी’, ‘सुबोध रत्नाकर’ या काव्यसंग्रहातून सावित्रीबाईंनी समाज प्रबोधनाचे विचार मांडले.
• महात्मा फुले यांच्या निधनानंतर त्यांनी सत्यशोधक समाजाची धुरा समर्थपणे सांभाळली, विधवा पुनर्विवाह घडवून आणणारी संस्था स्थापन केली.
• हळदी-कुंकू, चहापान असे कार्यक्रम घेऊन स्त्रियांना एकत्रित केले.
• निधन : १० मार्च १८९७ रोजी प्लेगच्या रुग्णांची सुश्रुषा करताना प्लेगची बाधा होऊन या क्रांतिज्योतीचे निधन.
• सावित्रीबाई फुले यांनी अज्ञानाच्या अंधःकारात खितपत पडलेल्या स्त्री-शुद्रांना ज्ञानाचा प्रकाश दाखविला.
• महाराष्ट्रातील स्त्री मुक्ती आंदोलनाची पहिली अग्रणी म्हणून सावित्रीबाईंचा गौरव केला जातो.
• ३ जानेवारी हा सावित्रीबाई फुले यांचा जन्मदिन राज्यात ‘स्त्रीमुक्ती दिन’ म्हणून साजरा केला जातो.
• सावित्रीज्योती : महात्मा फुले व माता सावित्रीबाई फुले या दाम्पत्यावरील मराठी मालिका. (जानेवारी २०२० ‘सोनी मराठी’). जोतिबांची भूमिका : ओंकार गोवर्धन. सावित्रीबाईंची भूमिका : अश्विनी कासार.

क्रांतीज्योती सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी 300 शब्द

ज्ञानज्योती सावित्रीबाई फुले या भारतातील पहिल्या महिला शिक्षिका आणि सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या. त्यांचा जन्म 3 जानेवारी 1831 रोजी सातारा जिल्ह्यातील नायगाव गावात झाला. वयाच्या नऊव्या वर्षी तिचा जोतिराव फुले यांच्याशी विवाह झाला.

सावित्रीबाईंना जोतिराव फुले यांच्यात सुशिक्षित, समाजवादी, परोपकारी आणि समजूतदार पती मिळाला. त्या काळी समाजात बालविवाह, सती प्रथा, जातिभेद, अंधश्रद्धा इत्यादी वाईट प्रथा सर्रास होत्या. त्यावर मात करण्यासाठी जोतिरावांनी समाज प्रबोधन करण्याचा निर्णय घेतला. त्यासाठी त्यांनी प्रथम सावित्रीबाईंना शिक्षण देण्याचे धाडस केले. १ जानेवारी १८४७ रोजी ज्योतिरावांनी पुण्यातील भिडेवाडा येथे मुलींची पहिली शाळा सुरू केली. या शाळेच्या पहिल्या शिक्षिका म्हणून सावित्रीबाईंचा गौरव करण्यात आला.

सावित्रीबाईंना समाजातील स्त्रीशिक्षणाचे मोठे कार्य करताना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागला. रस्त्यावरून चालताना लोक अंगावर दगड आणि चिखल फेकत असत पण ते डगमगले नाहीत. त्याने आपले शिक्षण चालू ठेवले. त्यांनी महिलांना सुशिक्षित आणि सुसंस्कृत बनवले. सर्व कष्टकरी समाजाच्या विरोधाला न जुमानता त्यांनी शिक्षण घेतले आणि शिक्षिका मुख्याध्यापिका झाल्या.

शिक्षणाच्या प्रसारासाठी इतर सामाजिक क्षेत्रात काम करणे आवश्यक आहे. महिलांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण करण्याची गरज त्यांनी ओळखली. त्यावेळी समाजात विधवा आणि गरोदर महिलांवर होत असलेल्या अन्यायाविरोधात ज्योतिरावांनी बालहत्या प्रतिबंधक गृह सुरू केले आणि सावित्रीबाईंनी ते प्रभावीपणे चालवले. समाजातील विषमता दूर करण्यासाठी त्यांनी अथक परिश्रम घेतले. सावित्रीबाईंनी आपले काम केवळ शिक्षणापुरते मर्यादित केले नाही तर विधवा आणि मुलांच्या हत्या थांबवण्यासाठी गरीब अस्पृश्य समाजासाठी मोलाचे कार्य केले. १२ फेब्रुवारी १८५२ रोजी ब्रिटीश अधिकारी मेजर कॅंडी यांनी त्यांच्या कार्याचा गौरव केला.

सावित्रीबाईंनी ‘काव्यफुले’, ‘बावन्नकशी’, ‘सुबोध रत्नाकर’ सारख्या कविता रचून समाजात आपले विचार पसरवले. क्रांतीज्योती या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या सावित्रीबाईंनी आपल्या पतीच्या खांद्यावर पुरुषांना लाजवेल असे अथक परिश्रम घेतले.

१८९० मध्ये ज्योतिबांनी अखेरचा श्वास घेतला. ज्योतिबां गेल्यावरही सावित्रीबाईंनी धीर सोडला नाही. त्यांनी आपली समाजसेवा कारकीर्द सुरू ठेवली. १८९७ मध्ये प्लेगने पुण्यात घेरले. यामध्ये रुग्णांची सेवा करत असतानाच त्यांना या आजाराने ग्रासले. शेवटी, १० मार्च १८९७ रोजी ज्ञानज्योती सावित्रीबाईंचे निधन झाले.

सावित्रीबाई फुले यांची माहिती निबंध 10 ओळी – 10 Lines On Savitribai Phule in Marathi

1. सावित्रीबाई फुले यांचे १८४० मध्ये वयाच्या ९ व्या वर्षी लग्न झाले. तिने आपल्या पतीसह मुलींसाठी १८ शाळा उघडल्या. पहिली मुलींची शाळा १८४८ मध्ये पुणे, महाराष्ट्रात उघडली गेली.
2. जानेवारी १८५३ मध्ये सावित्रीबाईंनी गरोदर महिलांसाठी बालहत्याविरोधी होमस्टेची स्थापना केली. आणि सावित्रीबाईंना चळवळीच्या पहिल्या नेत्या असेही म्हणतात.
3. त्या वेळी मुलींनी घराबाहेर वाचणे आणि लिहिण्यास मनाई होती, त्या वेळी सावित्रीबाईंनी मुलींसाठी शाळा उघडल्या.
4. जेव्हा त्यांनी शाळा उघडली तेव्हा त्यांना खूप अडचणींचा सामना करावा लागला, लोक त्याच्यावर दगडफेक करायचे आणि घाणही मारायचे.
5. सावित्रीबाई फुले याही कवयित्री होत्या, त्यांना आधुनिक मराठी कवितेचे अग्रदूत मानले जातात.
6. सावित्रीबाईंनी त्यांचे पती ज्योतिबा फुले यांच्यासह १९ व्या शतकात अस्पृश्यता, सती, बालविवाह आणि विधवा विवाह यासारख्या वाईट गोष्टींविरुद्ध लढा दिला, त्यांनी एकत्र आवाज उठवला आणि एकत्र काम केले.
7. सावित्रीबाई फुलेंनी स्त्रियांनाच नव्हे तर पुरुषांनाही त्यांच्या जडत्व आणि मूर्खपणापासून मुक्त केले.
8. सावित्रीबाई आणि त्यांचे पती ज्योतिबा यांनी जगात सतत विकसित होणाऱ्या आणि स्त्रीवादी विचारसरणीचा भक्कम पाया घातला होता, दोघेही ऑक्स फोर्डकडे गेले नाहीत, परंतु त्यांनी आमच्या वाईट प्रथेला ओळखले आणि विरोध केला आणि येथे राहून त्यांचे निराकरण केले.
9. आजही आपला समाज जातिभेद, विषमता, अंधश्रद्धा, शोषण, ब्राह्मणवाद आदींशी झगडत आहे, या सर्वांच्या विरोधात दीडशे वर्षांपूर्वी ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांनी बुलंद आवाज उठवला होता.
10. स्त्री शिक्षणातील त्यांचे योगदान मोठे होते, जिथे महिलांना टार्गेट केले गेले, त्यांच्या विरोधात बोलणार्‍यांसाठीही त्यांनी आवाज उठवला, सर्वात उल्लेखनीय आंदोलनांपैकी एक न्हावी संप होता, या संपात त्यांनी विधवांच्या विरोधात आवाज उठवला.
11. सावित्रीबाईंना दलित जातींमधून स्त्रियांना शिक्षित करण्याच्या प्रयत्नांसाठी देखील ओळखले जाते. सावित्रीबाईंचे मार्गदर्शक आणि समर्थक त्यांचे पती ज्योतिबाफुले होते.

आज या पोस्टमध्ये आपल्याला सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी म्हणजेच Savitribai Phule Nibandh Marathi मध्ये माहिती मिळाली. आम्ही हा क्रांतीज्योती सावित्रीबाई फुले निबंध मराठी १००, २०० आणि ३०० शब्दांमध्ये शिकलो आहोत. जर तुम्हाला या पोस्ट आणि वेबसाईटबद्दल काही शंका असेल तर तुम्ही आम्हाला कमेंट बॉक्स मध्ये कमेंट करून सांगू शकता. आणि ही पोस्ट शेअर करायला विसरू नका.

पुढे वाचा:

• माझे आजोबा निबंध मराठी
• माझी आजी निबंध मराठी 
• माझे बाबा निबंध मराठी
• मी पाहिलेला अपघात निबंध
• माझी शाळा मराठी निबंध
• माझा आवडता खेळ निबंध
• माझा जिवलग मित्र मराठी निबंध 
• माझे कुटुंब निबंध मराठी
• शिक्षक दिन निबंध मराठी 
• माझी शाळा निबंध मराठी लेखन
• माझी आई निबंध मराठी
• माझी शाळा निबंध 10 ओळी
• मुख्याध्यापक/मुख्याध्यापिका निबंध 10 ओळी