गणितात, विभाजक म्हणजे अशी संख्या जी एखाद्या विभाज्या संख्येला भागून पूर्ण भाग देते. उदाहरणार्थ, 24 ही संख्या 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, आणि 24 यांनी पूर्णपणे विभागली जाऊ शकते. म्हणून, 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, आणि 24 हे सर्व 24 चे विभाजक आहेत.
विभाजक म्हणजे काय? – Vibhajak Mhanje Kay
विभाजकांची काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
- प्रत्येक संख्येला किमान एक विभाजक असतो, जो स्वतःच असतो.
- प्रत्येक संख्येला एक किंवा अधिक विभाजक असतात.
- कोणत्याही दोन विभाजकांचे गुणाकार नेहमीच त्या संख्येचा विभाजक असतो.
- कोणत्याही संख्येचे सर्व विभाजक त्या संख्येच्या वर्गमूळाच्या किंवा त्याहून कमी असतात.
विभाजकांची अनेक उदाहरणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- 10 चे विभाजक आहेत 1, 2, 5, आणि 10.
- 15 चे विभाजक आहेत 1, 3, 5, आणि 15.
- 20 चे विभाजक आहेत 1, 2, 4, 5, 10, आणि 20.
विभाजकांची गणना करण्यासाठी अनेक वेगवेगळे सूत्रे आणि पद्धती उपलब्ध आहेत.
गणितात, विभाजक म्हणजे एखाद्या संख्येला पूर्णपणे भागून शून्य बाकी राहणाऱ्या संख्येला म्हणतात. उदाहरणार्थ, 10 ला 2 ने भागून 5 बाकी राहते. म्हणून, 2 हे 10 चे विभाजक आहे.
विभाजकांची दोन मुख्य प्रकार आहेत:
- पूर्ण विभाजक: जे विभाजक संख्येला पूर्णपणे भागतात आणि शून्य बाकी राहतात. उदाहरणार्थ, 10 चे विभाजक 1, 2, 5, आणि 10 हे पूर्ण विभाजक आहेत.
- अपूर्ण विभाजक: जे विभाजक संख्येला पूर्णपणे भागत नाहीत आणि बाकी काही संख्या राहते. उदाहरणार्थ, 10 चे विभाजक 3 आणि 6 हे अपूर्ण विभाजक आहेत.
विभाजकांची संख्या शोधण्यासाठी, आपण खालील सूत्राचा वापर करू शकतो:
d = n - 1येथे,
- d = विभाजकांची संख्या
- n = संख्येची अंकांची संख्या
उदाहरणार्थ, जर एखाद्या संख्येची अंकांची संख्या 5 असेल, तर त्या संख्येचे विभाजकांची संख्या 4 असेल.
विभाजकांची खालील काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये आहेत:
- कोणत्याही संख्येचे विभाजक त्या संख्येच्या स्वतःपेक्षा कमी असतात.
- कोणत्याही संख्येचे सर्वात मोठे विभाजक स्वतःची संख्या असते.
- कोणत्याही संख्येचे सर्वात लहान विभाजक 1 असतो.
विभाजकांची गणना करणे अनेक गणितीय समस्या सोडवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते. उदाहरणार्थ, जर आपल्याला एखाद्या संख्येचे सर्व विभाजक शोधायचे असतील, तर आपण विभाजकांची संख्या शोधण्यासाठी सूत्राचा वापर करू शकतो आणि नंतर त्या संख्येच्या सर्व संभाव्य विभाजकांची यादी करू शकतो.
पुढे वाचा: