नवीन आर्थिक धोरणाची वैशिष्ट्ये | Navin Aarthik Dhornachi Vaishishte

नवीन आर्थिक धोरणाची वैशिष्ट्ये – Navin Aarthik Dhornachi Vaishishte

नवीन आर्थिक धोरण (NEP) ही भारत सरकारने 1991 मध्ये जागतिक बँक आणि आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या (IMF) मदतीने घोषित केलेली एक आर्थिक सुधारणा योजना आहे. या धोरणाचा उद्देश भारतीय अर्थव्यवस्थेला बाजारपेठेच्या अर्थव्यवस्थेमध्ये रूपांतरित करणे हा होता.

नवीन आर्थिक धोरणाची काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

  • बाजारपेठेच्या नियमांवर आधारित अर्थव्यवस्था: नवीन आर्थिक धोरणाने भारतातील अर्थव्यवस्था अधिक बाजारपेठेच्या नियमांवर आधारित करण्यावर भर दिला. यामुळे खाजगी क्षेत्राला अर्थव्यवस्थेमध्ये अधिक महत्त्वाचे स्थान मिळाले.
  • सरकारी हस्तक्षेपाचे कमीकरण: नवीन आर्थिक धोरणाने सरकारी हस्तक्षेपाचे कमीकरण करण्यावर भर दिला. यामुळे सरकारी उद्योगांचे खाजगीकरण आणि सरकारी नियामक संस्थांचे सुधारण करण्यात आले.
  • आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि गुंतवणुकीचे खुलीकरण: नवीन आर्थिक धोरणाने भारताच्या आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि गुंतवणुकीच्या खुलीकरणावर भर दिला. यामुळे भारताची अर्थव्यवस्था जागतिक अर्थव्यवस्थेशी अधिक जोडली गेली.

नवीन आर्थिक धोरणामुळे भारताच्या अर्थव्यवस्थेमध्ये अनेक सकारात्मक बदल झाले. या धोरणामुळे भारताची आर्थिक वाढ वाढली, बेरोजगारी कमी झाली आणि जीवनमानात सुधारणा झाली. तथापि, या धोरणामुळे काही नकारात्मक परिणाम देखील झाले, जसे की आर्थिक विषमता वाढणे आणि पर्यावरणीय समस्या वाढणे.

नवीन आर्थिक धोरणामुळे भारताची अर्थव्यवस्था बाजारपेठेच्या अर्थव्यवस्थेमध्ये रूपांतरित झाली. या धोरणामुळे भारताची अर्थव्यवस्था जागतिक अर्थव्यवस्थेशी अधिक जोडली गेली आणि भारताला एक प्रमुख आर्थिक शक्ती म्हणून उदयास येण्यास मदत झाली.

नवीन आर्थिक धोरणाची वैशिष्ट्ये – Navin Aarthik Dhornachi Vaishishte

पुढे वाचा:

Leave a Reply