विशेषण म्हणजे काय? – Visheshan Mhanje Kay
Table of Contents
विशेषण म्हणजे नामाबद्दल विशेष माहिती सांगणारा शब्द. तर ज्याच्याबद्दल माहिती सांगितली जात आहे त्यास विशेष्य म्हणतात. उदा. चांगली मुलगी, काळा कुत्रा, पाच टोप्या वगैरे. यांत चांगली, काळा, पाच ही विशेषणे आणि मुलगी, कुत्रा, टोप्या ही विशेष्ये आहेत.
विशेषणांचे प्रमुख प्रकार पुढीलप्रमाणे आहेत:
- गुणवाचक विशेषण: नामाचे गुण, स्वभाव, वर्णन किंवा स्थिती याबद्दल माहिती सांगणारे विशेषण. उदा. चांगला, वाईट, मोठा, लहान, सुंदर, वाईट, उंच, खालचा, लांब, लहान, लवकर, उशीरा, इत्यादी.
- संख्यावाचक विशेषण: नामाची संख्या किंवा प्रमाण याबद्दल माहिती सांगणारे विशेषण. उदा. एक, दोन, तीन, चार, पाच, सहा, सात, आठ, नऊ, दहा, इत्यादी.
- सार्वनामिक विशेषण: नामाला दर्शवणारे विशेषण. उदा. हा, तो, ती, हे, ते, या, त्या, यांचा, त्यांचा, तिचा, इत्यादी.
विशेषणे वाक्यात नामाबद्दल माहिती देण्यासाठी वापरली जातात. उदाहरणार्थ, “हा एक चांगला मुलगा आहे.” या वाक्यात “चांगला” हे विशेषण “मुलगा” या नामाबद्दल माहिती देत आहे.
विशेषणांचे विविध प्रकार आहेत आणि ते वाक्यात विविध प्रकारे वापरले जाऊ शकतात.
विशेषण ओळखा
उदाहरण १:
- वाक्य: हा एक चांगला मुलगा आहे.
- विशेषण: चांगला
- विशेष्य: मुलगा
उदाहरण २:
- वाक्य: त्याचा काळा कुत्रा आहे.
- विशेषण: काळा
- विशेष्य: कुत्रा
उदाहरण ३:
- वाक्य: ती पाच पुस्तके घेऊन आली.
- विशेषण: पाच
- विशेष्य: पुस्तके
विशेषण प्रकार
विशेषणांचे प्रमुख प्रकार पुढीलप्रमाणे आहेत:
- गुणवाचक विशेषण: नामाचे गुण, स्वभाव, वर्णन किंवा स्थिती याबद्दल माहिती सांगणारे विशेषण. उदा. चांगला, वाईट, मोठा, लहान, सुंदर, वाईट, उंच, खालचा, लांब, लहान, लवकर, उशीरा, इत्यादी.
उदाहरण:
- वाक्य: हा एक चांगला मुलगा आहे.
- विशेषण: चांगला
- विशेष्य: मुलगा
या वाक्यात “चांगला” हे विशेषण “मुलगा” या नामाबद्दल त्याच्या गुणाविषयी माहिती देत आहे.
- संख्यावाचक विशेषण: नामाची संख्या किंवा प्रमाण याबद्दल माहिती सांगणारे विशेषण. उदा. एक, दोन, तीन, चार, पाच, सहा, सात, आठ, नऊ, दहा, इत्यादी.
उदाहरण:
- वाक्य: ती पाच पुस्तके घेऊन आली.
- विशेषण: पाच
- विशेष्य: पुस्तके
या वाक्यात “पाच” हे विशेषण “पुस्तके” या नामाबद्दल त्याच्या संख्येविषयी माहिती देत आहे.
- सार्वनामिक विशेषण: नामाला दर्शवणारे विशेषण. उदा. हा, तो, ती, हे, ते, या, त्या, यांचा, त्यांचा, तिचा, इत्यादी.
उदाहरण:
- वाक्य: त्याचा काळा कुत्रा आहे.
- विशेषण: त्याचा
- विशेष्य: कुत्रा
या वाक्यात “त्याचा” हे विशेषण “कुत्रा” या नामाबद्दल त्याच्या मालकीविषयी माहिती देत आहे.
विशेष्य म्हणजे काय
विशेषण हे नामाबद्दल विशेष माहिती सांगणारे शब्द आहे. तर ज्याच्याबद्दल माहिती सांगितली जात आहे त्यास विशेष्य म्हणतात. उदा. चांगली मुलगी, काळा कुत्रा, पाच टोप्या वगैरे. यांत चांगली, काळा, पाच ही विशेषणे आणि मुलगी, कुत्रा, टोप्या ही विशेष्ये आहेत.
म्हणून, विशेषण हे एक शब्द आहे जे नामाबद्दल काही माहिती देते. विशेष्यांच्या विविध प्रकारांमध्ये गुणवाचक, संख्यावाचक आणि सार्वनामिक हे प्रमुख प्रकार आहेत.
10 विशेषण वाक्य मराठी
गुणवाचक विशेषण वाक्ये
- हा एक शहाणा मुलगा आहे.
- ती सुंदर मुलगी आहे.
- ते मोठे झाड आहे.
- ती खूप गोड मुलगी आहे.
- हा फार बुद्धिमान मुलगा आहे.
संख्यावाचक विशेषण वाक्ये
- ती दोन पुस्तके घेऊन आली.
- त्याला पाच फुले दिली.
- माझ्याकडे तीन मित्र आहेत.
- आम्ही सहा मित्र एकत्र फिरलो.
- मी एक पुस्तक वाचत आहे.
सार्वनामिक विशेषण वाक्ये
- हा तो मुलगा आहे.
- ती ती मुलगी आहे.
- हे हे पुस्तक आहे.
- ते ते फुले आहेत.
- आम्ही आपण मित्र आहोत.
अन्य विशेषण वाक्ये
- हा माझा मुलगा आहे.
- ती तिची मैत्रीण आहे.
- ते त्यांचे घर आहे.
- हे आपले देश आहे.
- मी तुमचा मित्र आहे.
उदाहरणे
- हा एक उंच आणि लहान मुलगा आहे.
- ती एक सुंदर आणि बुद्धिमान मुलगी आहे.
- ते एक मोठे आणि छोटे झाड आहे.
- ती एक खूप गोड आणि वाईट मुलगी आहे.
- हा एक फार बुद्धिमान आणि शहाणा मुलगा आहे.
विशेषण वाक्यांमध्ये विशेषणे नामाबद्दल माहिती देतात. ते नामाचे गुण, स्वभाव, वर्णन किंवा स्थिती याबद्दल माहिती देऊ शकतात. विशेषणे वाक्यात नामाबद्दल अधिक माहिती देण्यासाठी वापरली जातात.
क्रियाविशेषण म्हणजे काय
क्रियाविशेषण म्हणजे क्रियापदाबद्दल विशेष माहिती सांगणारे शब्द. क्रियापद कशी घडते, कधी घडते किंवा कुठे घडते याबद्दल क्रियाविशेषणे माहिती देतात.
उदाहरणार्थ,
- तो लवकर धावतो.
- ती उच्चारणाने बोलली.
- ते तिथे गेले.
या वाक्यांमध्ये, “लवकर”, “उच्चारणाने” आणि “तिथे” हे क्रियाविशेषणे आहेत.
क्रियाविशेषणांचे अनेक प्रकार आहेत, परंतु काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
- रीतीवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कशी घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. लवकर, हळू, जोरात, मंद, अचानक, इत्यादी.
- कालवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कधी घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. आज, उद्या, काल, नेहमी, पूर्वी, इत्यादी.
- स्थानवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कुठे घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. इथे, तिथे, वर, खाली, जवळ, दूर, इत्यादी.
- मात्रावाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद किती वेळ किंवा किती प्रमाणात घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. थोडा, खूप, थोडी, खूप, इत्यादी.
गुणवाचक विशेषण म्हणजे काय
गुणवाचक विशेषण म्हणजे नामाचे गुण, स्वभाव, वर्णन किंवा स्थिती याबद्दल माहिती सांगणारे शब्द.
उदाहरणार्थ,
- तो चांगला मुलगा आहे.
- ती सुंदर मुलगी आहे.
- ते मोठे झाड आहे.
या वाक्यांमध्ये, “चांगला”, “सुंदर” आणि “मोठे” हे गुणवाचक विशेषणे आहेत.
गुणवाचक विशेषणांचे अनेक प्रकार आहेत, परंतु काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
- सापेक्ष गुणवाचक विशेषण: दुसऱ्या नामाबद्दल तुलना करून नामाचे गुण सांगणारे विशेषण. उदा. मोठा, लहान, सुंदर, वाईट, इत्यादी.
- अप्रतिभापन्न गुणवाचक विशेषण: दुसऱ्या नामाबद्दल तुलना न करता नामाचे गुण सांगणारे विशेषण. उदा. हुशार, मूर्ख, श्रीमंत, गरीब, इत्यादी.
- सार्वनामिक गुणवाचक विशेषण: नामाला दर्शवणारे विशेषण. उदा. हा, तो, ती, हे, ते, या, त्या, इत्यादी.
क्रियाविशेषण म्हणजे काय मराठी
क्रियाविशेषण म्हणजे क्रियापदाबद्दल विशेष माहिती सांगणारे शब्द. क्रियापद कशी घडते, कधी घडते किंवा कुठे घडते याबद्दल क्रियाविशेषणे माहिती देतात.
उदाहरणार्थ,
- तो लवकर धावतो.
- ती उच्चारणाने बोलली.
- ते तिथे गेले.
या वाक्यांमध्ये, “लवकर”, “उच्चारणाने” आणि “तिथे” हे क्रियाविशेषणे आहेत.
क्रियाविशेषणांचे अनेक प्रकार आहेत, परंतु काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
- रीतीवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कशी घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. लवकर, हळू, जोरात, मंद, अचानक, इत्यादी.
- कालवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कधी घडते याबद्दल माहिती देतात. उदा. आज, उद्या, काल, नेहमी, पूर्वी, इत्यादी.
- स्थानवाचक क्रियाविशेषण: क्रियापद कुठे घडते याबद्दल माहिती देतात.
पुढे वाचा: