वर्णमाला म्हणजे काय? – Varmala Mhanje Kay
Table of Contents
वर्णमाला ही एक विशिष्ट क्रमाने लिहिलेल्या मूलभूत ध्वनीचे चिन्हे किंवा अक्षरे आहेत. ती भाषेचे एक आवश्यक घटक आहे आणि ती भाषेच्या लिखित स्वरूपात महत्त्वाची भूमिका बजावते.
वर्णमालांचे दोन मुख्य प्रकार आहेत:
- स्वराधारित वर्णमाला: या वर्णमालेमध्ये, स्वर हे मूलभूत ध्वनी आहेत आणि व्यंजने हे स्वरांशी जोडल्या जाणाऱ्या ध्वनी आहेत. उदाहरणार्थ, मराठी वर्णमाला ही स्वराधारित वर्णमाला आहे.
- व्यंजनाधारित वर्णमाला: या वर्णमालेमध्ये, व्यंजने ही मूलभूत ध्वनी आहेत आणि स्वर हे व्यंजनांना जोडल्या जाणाऱ्या ध्वनी आहेत. उदाहरणार्थ, इंग्रजी वर्णमाला ही व्यंजनाधारित वर्णमाला आहे.
वर्णमालेचे अनेक कार्ये आहेत:
- भाषा लिहिण्यासाठी: वर्णमाला भाषेच्या ध्वनींचे लिखित स्वरूप तयार करण्यासाठी वापरली जातात.
- भाषा समजून घेण्यासाठी: वर्णमाला भाषा समजून घेण्यासाठी आवश्यक आहे.
- भाषा शिकण्यासाठी: वर्णमाला भाषा शिकण्याचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
वर्णमालेचा इतिहास खूप जुना आहे. प्राचीन काळात, लोकांनी वस्तू आणि क्रियाकलाप दर्शविण्यासाठी चित्रे वापरली. या चित्रांमधून, भाषेच्या ध्वनींचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी चिन्हे विकसित झाली. या चिन्हांनी वर्णमाला तयार केली.
आज, जगभरातील अनेक भाषांमध्ये वर्णमाला वापरली जाते. वर्णमाला भाषेचे एक महत्त्वाचे साधन आहे आणि ती भाषेच्या विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावते.
मराठी वर्णमाला चार्ट
मराठी वर्णमाला
मराठी वर्णमाला ही एक स्वराधारित वर्णमाला आहे. या वर्णमालेमध्ये, स्वर हे मूलभूत ध्वनी आहेत आणि व्यंजने हे स्वरांशी जोडल्या जाणाऱ्या ध्वनी आहेत.
मराठी वर्णमालेचे दोन भाग आहेत:
- स्वर: मराठी वर्णमालेमध्ये 12 स्वर आहेत.
- व्यंजने: मराठी वर्णमालेमध्ये 36 व्यंजने आहेत.
स्वर म्हणजे काय – मराठी स्वर
स्वर म्हणजे असे ध्वनी जे उच्चारताना तोंडातून हवा बाहेर पडते आणि नाकातून बाहेर पडत नाही. स्वर हे भाषातील मूलभूत ध्वनी आहेत आणि व्यंजने हे स्वरांशी जोडल्या जाणाऱ्या ध्वनी आहेत.
मराठी स्वर खालीलप्रमाणे आहेत:
| स्वर | नाम | उच्चार |
|---|---|---|
| अ | आकार | आ |
| आ | आकार | आ |
| इ | इकार | इ |
| ई | ईकार | ई |
| उ | उकार | उ |
| ऊ | ऊकार | ऊ |
| ए | एकार | ए |
| ऐ | ऐकार | ऐ |
| ओ | ओकार | ओ |
| औ | औकार | औ |
स्वरांची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
- स्वर हे एकाच प्रकारे उच्चारले जातात.
- स्वर हे इतर ध्वनींना जोडले जाऊ शकतात.
- स्वर हे भाषातील सर्वात महत्वाचे ध्वनी आहेत.
मराठी व्यंजने
मराठी व्यंजने खालीलप्रमाणे आहेत:
| व्यंजने | नाम | उच्चार |
|---|---|---|
| क | ककार | क |
| ख | खकार | ख |
| ग | गकार | ग |
| घ | घकार | घ |
| च | चकार | च |
| छ | छकार | छ |
| ज | जकार | ज |
| झ | झकार | झ |
| ट | टकार | ट |
| ठ | ठकार | ठ |
| ड | डकार | ड |
| ढ | ढकार | ढ |
| त | तकार | त |
| थ | थकार | थ |
| द | दकार | द |
| ध | धकार | ध |
| न | नकार | न |
| प | पकार | प |
| फ | फकार | फ |
| ब | बकार | ब |
| भ | भकार | भ |
| म | मकार | म |
| य | यकार | य |
| र | रकार | र |
| ल | लकार | ल |
| व | वकार | व |
| श | शकार | श |
| ष | षकार | ष |
| स | सकार | स |
| ह | हकार | ह |
मराठी वर्णमालेचा वापर
मराठी वर्णमाला मराठी भाषेतील शब्द आणि वाक्ये लिहिण्यासाठी वापरली जाते. मराठी वर्णमालेतील प्रत्येक वर्णाचा एक विशिष्ट उच्चार असतो. या उच्चारांद्वारे, मराठी भाषेतील शब्द आणि वाक्ये बनवली जातात.
मराठी वर्णमालेचा वापर मराठी भाषा शिकण्यासाठी देखील केला जातो. मराठी वर्णमालेचे शिक्षण घेतल्यानंतर, मराठी भाषा लिहिणे आणि बोलणे सुरू करणे सोपे होते.
वर्णमालेतील मुळाक्षरांची संख्या
वर्णमालेतील मुळाक्षरांची संख्या ५२ आहे. यामध्ये १४ स्वर आणि ३८ व्यंजने आहेत.
मराठी वर्णमाला शासन निर्णय
मराठी वर्णमालेचा शासन निर्णय ६ नोव्हेंबर २००९ रोजी घेण्यात आला. या निर्णयानुसार, मराठी वर्णमालेतील स्वरांची संख्या १४ आणि व्यंजनांची संख्या ३६ ठरवण्यात आली. तसेच, ॲ आणि ऑ या दोन इंग्रजी स्वरांचा मराठी वर्णमालेमध्ये समावेश करण्यात आला.
मराठी वर्णमालेत किती अर्धस्वर आहेत
मराठी वर्णमालेत अर्धस्वरांची संख्या चार आहे.
- य् (य)
- र् (र)
- ल् (ल)
- व् (व)
वर्णमालेत एकूण स्वर किती असतात
वर्णमालेत एकूण स्वरांची संख्या १४ आहे.
- अ
- आ
- इ
- ई
- उ
- ऊ
- ए
- ऐ
- ओ
- औ
- ॲ
- ऑ
अर्धस्वर हे स्वर आणि व्यंजनामधील मध्यवर्ती स्थान व्यापतात. ते स्वरांप्रमाणे एकाच प्रकारे उच्चारले जातात, परंतु त्यांचे स्वतःचे स्वतंत्र उच्चारस्थान नसते. अर्धस्वर हे व्यंजनांशी जोडले जाऊ शकतात.
मराठी वर्णमालेतील १४ स्वरांपैकी ४ स्वर अर्धस्वर आहेत. या अर्धस्वरांना “अंतस्थ” असेही म्हणतात.
पुढे वाचा: