फिजिओथेरपी म्हणजे काय?

फिजिओथेरपी म्हणजे काय? – Physiotherapy Mhanje Kay

Table of Contents

फिजिओथेरपी म्हणजे व्यायाम, उष्णता, बर्फ, वैद्यकीय उपकरणे आणि इतर पद्धतींचा वापर करून शारीरिक हालचाली आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी केले जाणारे एक उपचारात्मक दृष्टिकोन. फिजिओथेरपिस्ट हे डॉक्टर, नर्स किंवा इतर आरोग्यसेवा व्यावसायिकांशी सहकार्य करून रुग्णांना त्यांच्या आरोग्य लक्ष्य साध्य करण्यात मदत करतात.

फिजिओथेरपीचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

रेकॉर्डिओलॉजी: हृदय आणि रक्तवाहिन्य प्रणालीच्या कार्याचे पुनर्प्राप्ती किंवा सुधारणा करण्यासाठी.
ऑर्थोपेडिक्स: हाडे, स्नायू आणि सांधेच्या दुखापत किंवा आजारांसाठी.
न्यूरोलॉजी: मज्जासंस्थेच्या दुखापत किंवा आजारांसाठी.
पॅलिअॅटिव्ह केअर: गंभीर आजारांमुळे होणाऱ्या शारीरिक समस्यांसाठी.
रेस्पिरेटरी थेरपी: श्वसन समस्यांसाठी.

फिजिओथेरपीचा वापर अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांसाठी केला जाऊ शकतो, ज्यात समाविष्ट आहे:

दुखापत: स्नायू, सांधे किंवा हाडांच्या दुखापत.
आजार: आघात, स्ट्रोक, मधुमेह, ऑस्टियोपोरोसिस किंवा कर्करोग यांसारख्या आजारांमुळे होणाऱ्या शारीरिक समस्या.
शल्यक्रिया: शस्त्रक्रियेनंतर शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती.
वृद्धत्व: वृद्धत्वामुळे होणाऱ्या शारीरिक बदल.

फिजिओथेरपीचे अनेक फायदे आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

वेदना कमी करणे.
लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवणे.
चालणे, चढणे आणि इतर दैनंदिन कार्ये करण्याची क्षमता सुधारणे.
स्वतंत्रता आणि जीवनाची गुणवत्ता वाढवणे.

फिजिओथेरपी ही एक सुरक्षित आणि प्रभावी उपचार पद्धत आहे जी अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांसाठी मदत करू शकते.

फिजिओथेरपी व्यायाम

फिजिओथेरपी व्यायाम हे शारीरिक हालचाली आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी वापरले जाणारे व्यायाम आहेत. फिजिओथेरपिस्ट हे रुग्णांच्या वैयक्तिक गरजा आणि उद्दिष्टांनुसार व्यायाम कार्यक्रम विकसित करतात.

फिजिओथेरपी व्यायामाचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

ऍक्टिव्ह व्यायाम: रुग्ण स्वतःहून व्यायाम करतात.
पासिव व्यायाम: फिजिओथेरपिस्ट किंवा इतर आरोग्यसेवा व्यावसायिक रुग्णाच्या शरीरावर व्यायाम करतात.
प्रतिरोध व्यायाम: रुग्णांना त्यांच्या स्नायूंना विरोध देण्यासाठी वजन किंवा इतर उपकरणे वापरावी लागतात.
लवचिकता व्यायाम: स्नायूंना लवचिकता देण्यासाठी केल्या जाणाऱ्या व्यायाम.
संतुलन व्यायाम: संतुलन सुधारण्यासाठी केल्या जाणाऱ्या व्यायाम.

फिजिओथेरपी व्यायामाचे अनेक फायदे आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

वेदना कमी करणे.
लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवणे.
चालणे, चढणे आणि इतर दैनंदिन कार्ये करण्याची क्षमता सुधारणे.
स्वतंत्रता आणि जीवनाची गुणवत्ता वाढवणे.

फिजिओथेरपी मशीन

फिजिओथेरपी मशीन ही व्यायाम करण्यासाठी वापरली जाणारी उपकरणे आहेत. फिजिओथेरपिस्ट हे रुग्णांच्या वैयक्तिक गरजा आणि उद्दिष्टांनुसार मशीन निवडतात.

फिजिओथेरपी मशीनचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

ट्रॅक्शन मशीन: सांधे आणि स्नायूंना ताण देण्यासाठी वापरली जाणारी मशीन.
विद्युत उत्तेजना मशीन: स्नायूंना उत्तेजना देण्यासाठी वापरली जाणारी मशीन.
हायड्रोथेरपी मशीन: पाण्यात व्यायाम करण्यासाठी वापरली जाणारी मशीन.
मोबिलायझेशन मशीन: सांधे आणि स्नायूंना हालचाल देण्यासाठी वापरली जाणारी मशीन.

फिजिओथेरपी कोर्स

फिजिओथेरपी ही एक वैद्यकीय पदवी आहे जी शारीरिक हालचाली आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते. फिजिओथेरपिस्ट बनण्यासाठी, रुग्णांनी मान्यताप्राप्त शाळेतून फिजिओथेरपी पदवी प्राप्त करणे आवश्यक आहे.

फिजिओथेरपी पदवी अभ्यासक्रमात समाविष्ट आहे:

शरीरशास्त्र: मानवी शरीराचे कार्य आणि रचना.
मज्जासंस्था: मज्जासंस्थेचे कार्य आणि रचना.
चिकित्सा विज्ञान: रोग आणि उपचार.
फिजिओथेरपी पद्धती: व्यायाम, उष्णता, बर्फ, वैद्यकीय उपकरणे आणि इतर पद्धतींचा वापर करून उपचार.

फिजिओथेरपिस्ट हे आरोग्यसेवा व्यावसायिक आहेत जे शारीरिक हालचाली आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी व्यायाम, उष्णता, बर्फ, वैद्यकीय उपकरणे आणि इतर पद्धतींचा वापर करतात. फिजिओथेरपीचा वापर अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांसाठी केला जाऊ शकतो, ज्यात दुखापत, आजार, शल्यक्रिया आणि वृद्धत्व यांचा समावेश होतो.

फिजिओथेरपी मशीनची किंमत

फिजिओथेरपी मशीनची किंमत त्याच्या प्रकारावर, कार्यक्षमतेवर आणि निर्मात्यावर अवलंबून असते. सामान्यतः, फिजिओथेरपी मशीनची किंमत ₹50,000 ते ₹5 लाख पर्यंत असते.

उदाहरणार्थ, ट्रॅक्शन मशीनची किंमत ₹50,000 ते ₹1 लाख पर्यंत असते, विद्युत उत्तेजना मशीनची किंमत ₹1 लाख ते ₹2 लाख पर्यंत असते, हायड्रोथेरपी मशीनची किंमत ₹2 लाख ते ₹5 लाख पर्यंत असते आणि मोबिलायझेशन मशीनची किंमत ₹5 लाख ते ₹10 लाख पर्यंत असते.

फिजिओथेरपी क्लिनिक

फिजिओथेरपी क्लिनिक हे आरोग्यसेवा प्रदान करणारे संस्था आहेत जे फिजिओथेरपी सेवा देतात. फिजिओथेरपी क्लिनिकमध्ये फिजिओथेरपिस्ट असतात जे रुग्णांना त्यांच्या शारीरिक हालचाली आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी मदत करतात.

फिजिओथेरपी क्लिनिकची किंमत रुग्णाच्या उपचारासाठी आवश्यक असलेल्या सेवांवर अवलंबून असते. सामान्यतः, फिजिओथेरपी क्लिनिकची किंमत ₹1,000 ते ₹5,000 प्रति सत्र असते.

फिजिओथेरपी कोर्स फी

फिजिओथेरपी कोर्स फी मान्यताप्राप्त शाळेवर अवलंबून असते. सामान्यतः, फिजिओथेरपी कोर्सची फी ₹5 लाख ते ₹10 लाख पर्यंत असते.

उदाहरणार्थ, भारतीय फिजिओथेरपिस्ट असोसिएशन (IPA) द्वारे मान्यताप्राप्त शाळेत फिजिओथेरपी पदवी अभ्यासक्रमाची फी ₹6 लाख ते ₹8 लाख पर्यंत असते.

भारतातील काही प्रमुख फिजिओथेरपी शाळा खालीलप्रमाणे आहेत:

भारतीय फिजिओथेरपिस्ट असोसिएशन (IPA)
राष्ट्रीय फिजिओथेरपिस्ट असोसिएशन (NPA)
कॉलेज ऑफ फिजिकल थेरपी, दिल्ली
कॉलेज ऑफ फिजिकल थेरपी, मुंबई
कॉलेज ऑफ फिजिकल थेरपी, चेन्नई

फिजिओथेरपी कधी आवश्यक आहे?

फिजिओथेरपी खालील परिस्थितींमध्ये आवश्यक असू शकते:

दुखापत: स्नायू, सांधे किंवा हाडांच्या दुखापतांमुळे, फिजिओथेरपीचा वापर वेदना कमी करण्यासाठी, लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवण्यासाठी आणि शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्तीसाठी केला जाऊ शकतो.
आजार: आघात, स्ट्रोक, मधुमेह, ऑस्टियोपोरोसिस किंवा कर्करोग यांसारख्या आजारांमुळे होणाऱ्या शारीरिक समस्यांसाठी, फिजिओथेरपीचा वापर वेदना कमी करण्यासाठी, लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवण्यासाठी आणि दैनंदिन कार्ये करण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
शल्यक्रिया: शस्त्रक्रियेनंतर, फिजिओथेरपीचा वापर शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्तीसाठी केला जाऊ शकतो.
वृद्धत्व: वृद्धत्वामुळे होणाऱ्या शारीरिक बदलांसाठी, फिजिओथेरपीचा वापर वेदना कमी करण्यासाठी, लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवण्यासाठी आणि स्वतंत्रपणे राहण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

फिजिओथेरपीचे महत्त्व

फिजिओथेरपीचे अनेक महत्त्व आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे:

वेदना कमी करणे: फिजिओथेरपीचा वापर वेदना कमी करण्यासाठी अनेक पद्धतींचा वापर करू शकतो, ज्यात व्यायाम, उष्णता, बर्फ आणि वैद्यकीय उपकरणे यांचा समावेश होतो.
लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवणे: फिजिओथेरपीचा वापर स्नायू आणि सांधे मजबूत करण्यासाठी आणि लवचिकता सुधारण्यासाठी व्यायाम आणि इतर पद्धतींचा वापर करू शकतो.
शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती: फिजिओथेरपीचा वापर दुखापत किंवा आजार झाल्यानंतर शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्तीसाठी व्यायाम आणि इतर पद्धतींचा वापर करू शकतो.
स्वतंत्रपणे राहण्याची क्षमता सुधारणे: फिजिओथेरपीचा वापर वृद्धत्वामुळे होणाऱ्या शारीरिक बदलांमुळे होणाऱ्या समस्यांसाठी व्यायाम आणि इतर पद्धतींचा वापर करू शकतो, जेणेकरून लोक स्वतंत्रपणे राहू शकतील.

फिजिओथेरपी किती प्रभावी आहे?

फिजिओथेरपी अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांसाठी प्रभावी असल्याचे सिद्ध झाले आहे. फिजिओथेरपीमुळे वेदना कमी होणे, लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढणे, शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती होणे आणि स्वतंत्रपणे राहण्याची क्षमता सुधारणे यासारख्या अनेक फायदे होऊ शकतात.

आपण फिजिओथेरपी का करतो?

आपण फिजिओथेरपी खालील कारणांसाठी करू शकतो:

दुखापत किंवा आजार झाल्यानंतर शारीरिक कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती करण्यासाठी.
दैनंदिन कार्ये करण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी.
वेदना कमी करण्यासाठी.
लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढवण्यासाठी.
स्वतंत्रपणे राहण्याची क्षमता सुधारण्यासाठी.

फिजिओथेरपी ही एक सुरक्षित आणि प्रभावी उपचार पद्धत आहे जी अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांसाठी मदत करू शकते. जर तुम्हाला दुखापत किंवा आजार झाला असेल किंवा तुम्हाला तुमच्या शारीरिक कार्यक्षमतेमध्ये सुधारणा करायची असेल, तर तुम्ही फिजिओथेरपिस्टशी बोलू शकता.

शारीरिक थेरपी कशाशी संबंधित आहे?

शारीरिक थेरपी हे आरोग्यसेवा क्षेत्रातील एक क्षेत्र आहे जे शारीरिक हालचाल आणि कार्यक्षमतेचे पुनर्प्राप्ती, सुधारणा किंवा राखण्यासाठी व्यायाम, उष्णता, बर्फ, वैद्यकीय उपकरणे आणि इतर पद्धतींचा वापर करते. फिजिओथेरपिस्ट हे आरोग्यसेवा व्यावसायिक आहेत जे शारीरिक थेरपी प्रदान करतात.

फिजिओथेरपिस्ट निदान करू शकतो का?

फिजिओथेरपिस्ट थेरपीचे नियोजन आणि अंमलबजावणी करू शकतो, परंतु ते निदान करू शकत नाहीत. निदान हा डॉक्टरांचा व्यवसाय आहे. फिजिओथेरपिस्ट रुग्णाच्या शारीरिक स्थितीचे मूल्यांकन करू शकतो आणि निदानासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकतो.

फिजिओथेरपीमध्ये एमआरपी म्हणजे काय?

एमआरपी म्हणजे मांसपेशी-सांधे पुनर्वसन थेरपी. हे एक प्रकारचे फिजिओथेरपी आहे जे स्नायू आणि सांध्यांना दुखापत किंवा आजार झाल्यानंतर पुनर्प्राप्ती करण्यात मदत करते. एमआरपीमध्ये व्यायाम, उष्णता, बर्फ, वैद्यकीय उपकरणे आणि इतर पद्धतींचा वापर केला जातो.

शारीरिक थेरपीमुळे संधिवात आणखी वाईट होऊ शकते का?

सामान्यत:, शारीरिक थेरपी संधिवात आणखी वाईट करत नाही. खरं तर, संधिवाताचा उपचार करण्याचा एक प्रभावी मार्ग म्हणून फिजिओथेरपीचा वापर केला जाऊ शकतो. फिजिओथेरपीमुळे वेदना कमी होऊ शकते, लवचिकता आणि श्रमशक्ती वाढू शकते, आणि दैनंदिन कार्ये करण्याची क्षमता सुधारू शकते.

तथापि, काही प्रकरणांमध्ये, शारीरिक थेरपी संधिवात आणखी वाईट करू शकते. हे घडू शकते जर फिजिओथेरपी योग्यरित्या केली गेली नाही किंवा जर रुग्णाच्या स्थितीसाठी ती योग्य नव्हती. उदाहरणार्थ, जर रुग्णाला संधिवाताचा गंभीर त्रास होत असेल, तर तीव्र व्यायाम त्याच्या स्थितीचे नुकसान करू शकतो.

फिजिओ गोष्टी वाईट करू शकते का?

होय, फिजिओ काही प्रकरणांमध्ये गोष्टी वाईट करू शकते. हे घडू शकते जर फिजिओथेरपी योग्यरित्या केली गेली नाही किंवा जर रुग्णाच्या स्थितीसाठी ती योग्य नव्हती. उदाहरणार्थ, जर रुग्णाला दुखापत झाली असेल, तर त्या दुखापतीला आणखी त्रास होऊ शकतो जर व्यायाम योग्यरित्या केला गेला नाही.

फिजिओ का काम करत नाही?

फिजिओ का काम करत नाही याचे अनेक कारणे असू शकतात. काही सामान्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

फिजिओथेरपी योग्यरित्या केली गेली नाही.
रुग्णाला त्याच्या स्थितीसाठी आवश्यक असलेली फिजिओथेरपी मिळाली नाही.
रुग्णने फिजिओथेरपीचे निर्देशांचे पालन केले नाही.
रुग्णाला इतर वैद्यकीय समस्या आहेत ज्या फिजिओथेरपीच्या यशास बाधा आणत आहेत.

जर तुम्हाला वाटत असेल की तुमची फिजिओथेरपी काम करत नाही, तर तुमच्या फिजिओथेरपिस्टशी बोला. ते तुमच्या स्थितीचे मूल्यांकन करू शकतात आणि तुम्हाला तुमच्या प्रगतीसाठी काही शिफारसी देऊ शकतात.

फिजिओथेरपी म्हणजे काय? – Physiotherapy Mhanje Kay

पुढे वाचा: