विकारी शब्द म्हणजे काय? – Vikari Shabd Mhanje Kay
Table of Contents
मराठी व्याकरणात, ‘विकारी शब्द’ हे असे शब्द आहेत जे लिंग व वचन यांच्यानुसार बदल घेतात. म्हणजे, त्यांचे रूप विशिष्ट लिंग व वचन यानुसार तयार होते.
विकारी शब्द कोणते
विकारी शब्दांच्या मुख्य तीन प्रकारांबद्दल येथे जाणून घेऊया:
- नाम: व्यक्ती, वस्तु, स्थान, पदार्थ, जागा यांना उल्लेख करणारे शब्द. उदाहरणार्थ, मुलगा, मुलगी, घोडा, घर, पाणी.
- सर्वनाम: नामाचा वारंवार उच्चार टाळण्यासाठी त्याचे स्थान घेणारे शब्द. उदाहरणार्थ, तो, ती, ते, यांनी, काही, कोणी.
- विशेषण: नामाबद्दल अधिक माहिती देणारे शब्द. उदाहरणार्थ, मोठा, सुंदर, हुशार, गोड.
या शिवाय, विकारी शब्दांमध्ये क्रियापदेही येतात जे क्रिया दर्शवितात आणि त्यांचे रूप देखील लिंग व वचन यानुसार बदल घेतात. उदाहरणार्थ, लिहितो, लिहिता, लिहितात.
अधिक स्पष्टीकरणसाठी, आणखी काही उदाहरणे पाहू:
- नाम: लिंगवचन बदलांनूसार विकारी रूप:
- मुलगा – मुले (एकवचन-बहुवचन)
- शिक्षक – शिक्षिका (पुरुष-स्त्रीलिंग)
- सर्वनाम: लिंगवचन बदलांनूसार विकारी रूप:
- मी – आम्ही (एकवचन-बहुवचन)
- तो – त्या – ते (पुरुष-स्त्री-नपुंसकलिंग)
- विशेषण: लिंगवचन बदलांनूसार विकारी रूप:
- मोठा – मोठी – मोठे (पुरुष-स्त्री-नपुंसकलिंग)
- सुंदर – सुंदर – सुंदर (पुरुष-स्त्री-नपुंसकलिंग)
विकारी शब्द हे मराठी भाषेच्या वैशिष्ट्यांपैकी एक आहेत आणि वाक्याला अर्थपूर्ण व सुस्पष्ट बनविण्यासाठी त्यांचा योग्य वापर महत्त्वाचा आहे.
आशा आहे, याने विकारी शब्द काय ते समजले असेल! जर आणखी काही प्रश्न असतील तर नक्की विचारू द्या.
विकारी शब्दांच्या 10 उदाहरण
- नाम : मुलगा, मुलगी, घोडा, घर, पाणी
- सर्वनाम : तो, ती, ते, यांनी, काही, कोणी
- विशेषण : मोठा, सुंदर, हुशार, गोड
- क्रियापद : लिहितो, लिहिता, लिहितात
शब्दाच्या रुपात कशामुळे बदल होतो
शब्दाच्या रुपात बदल होण्याची अनेक कारणे आहेत. काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- लिंग : मराठी भाषेत तीन लिंगे आहेत: पुरुष, स्त्री आणि नपुंसक. शब्दाच्या लिंगावर आधारित त्याचे रूप बदलते. उदाहरणार्थ, “पुत्र” हा शब्द पुरुषलिंगी आहे, तर “पुत्री” हा शब्द स्त्रीलिंगी आहे.
- वचन : मराठी भाषेत दोन वचने आहेत: एकवचन आणि बहुवचन. शब्दाच्या वचनावर आधारित त्याचे रूप बदलते. उदाहरणार्थ, “पुत्र” हा शब्द एकवचन आहे, तर “पूत्रे” हा शब्द बहुवचन आहे.
- काळ : मराठी भाषेत तीन काळ आहेत: भूतकाळ, वर्तमानकाळ आणि भविष्यकाळ. शब्दाच्या काळावर आधारित त्याचे रूप बदलते. उदाहरणार्थ, “चालणे” हा शब्द वर्तमानकाळात “चालतो” असा होतो, भूतकाळात “चाललो” असा होतो आणि भविष्यकाळात “चालेन” असा होतो.
- क्रियाविशेषण : क्रियाविशेषणांमुळे देखील शब्दाचे रूप बदलू शकते. उदाहरणार्थ, “जाणे” हा शब्द “आज” या क्रियाविशेषणासोबत “आज जाणे” असा होतो.
- सर्वनाम : सर्वनामांमुळे देखील शब्दाचे रूप बदलू शकते. उदाहरणार्थ, “आम्ही” या सर्वनामाबरोबर “आमची” हा शब्द येतो.
मराठी भाषेत विकारी शब्दांचे रूप बदलणे हे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे. विकारी शब्दांचा योग्य वापर करून वाक्य अधिक अर्थपूर्ण आणि सुस्पष्ट बनवता येते.
पुढे वाचा: